Με την λήξη της συνόδου κορυφής των Βρυξελλών και με τις «ευλογίες» της ευρωπαϊκής ανοχής, το Oruc Reis έσπασε και το όριο των 12 μιλίων από το Καστελόριζο. Χθες έφθασε έως τα 11,2 μίλια με ταχύτητα ερευνών, και παραμένει άγνωστο εάν και πότε θα επιχειρήσει να προσεγγίσει και στο απώτατο όριο της τουρκικής NAVTEX – στα 6,5 μίλια από το Καστελόριζο κι ένα βήμα πριν από την προσβολή ελληνικής κυριαρχίας.
Αγνωστο
παραμένει επίσης εάν με την λήξη της συγκεκριμένης NAVTEΧ, στις 22 Οκτωβρίου,
θα ακολουθήσει και έκδοση νέας NAVTEX από την Τουρκία, όπως και σε ποια άλλη
κατεύθυνση θα επεκταθεί η κλιμάκωση, η οποία αποτελεί καθαρή επιλογή της
Αγκυρας για το επόμενο θερμό δίμηνο.
Δείγμα πάντως
του… πολυδιάστατου σχεδιασμού Ερντογάν στην περιοχή αποτελεί ήδη ο χάρτης του
τουρκικού υπουργείου Μεταφορών που χωρίζει στα δύο το Αιγαίο και φέρνει τα όρια
της περιοχής έρευνας και δάσωσης για την Τουρκία έως την Κρήτη. Δεν πρόκειται
για νέο μαξιμαλισμό του Αγκυρας - αντιθέτως πρόκειται για νέο νόμο του
τουρκικού κράτους που, όπως είπε ακόμη και ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής
Πολιτικής Γιώργος Κουμουτσάκος, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε καταστάσεις
τύπου Ιμίων.
Ενώπιον αυτών
των μηνυμάτων και αυτού του σχεδιασμού η ελληνική κυβέρνηση επιμένει στην
πολιτική του κατευνασμού και προσδοκά απλώς το… μη χειρότερο. Αναμένει την νέα
διαμεσολαβητική πρωτοβουλία Μέρκελ, εκφράζει ικανοποίηση επειδή η νέα
προκλητική επιχείρηση του Oruc Reis ενόχλησε τον γερμανό υπουργό Οικονομικών,
και ήδη επιχειρεί επικοινωνιακά να περάσει το δόγμα της «μη αντίδρασης» στα 12
μίλια.
Συνοπτικά, και
σύμφωνα με τις πληροφορίες, αποτελεί ειλημμένη απόφαση για το Μαξίμου να
αποφευχθεί πάση δυνάμει μια απ΄ευθείας αναμέτρηση με την Τουρκία. Η
επιχειρησιακή, επίσης εντολή, είναι πως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι
η ελληνική πλευρά εκείνη που θα κάνει την πρώτη κίνηση εμπλοκής.
Ειλημμένη
απόφαση είναι επίσης εάν αποσυρθεί το Oruc Reis να ξαναμπεί η σε τροχιά η
διαδικασία έναρξης των διερευνητικών. Όχι διότι αναμένεται αποτέλεσμα, αλλά
αποκλειστικά και μόνον για να μην δοθεί η εντύπωση ότι η Ελλάδα είναι εκείνη
που δεν θέλει τον διάλογο.
Η «κόκκινη
γραμμή» επίσης ορίζεται στα 6 μίλια: Η δήλωση Γεραπετρίτη δεν ήταν τυχαία, ούτε
προϊόν παραδρομής: Αυτή είναι η θέση του Μαξίμου – «κόκκινη γραμμή» δεν είναι
τα 12 μίλια αλλά το – αυτονόητο – όριο των 6 μιλίων, δηλαδή η γραμμή των
χωρικών υδάτων και της απόλυτης εθνικής κυριαρχίας. Εξ ου και η δήλωση του
Κυριάκου Μητσοτάκη από τις Βρυξέλλες ότι τα χωρικά ύδατα είναι ο «σκληρός
πυρήνας κυριαρχίας».
Το δε
επιχείρημα που επιστρατεύεται για να αιτιολογηθεί αυτή η επιλογή είναι πως παρ’
ότι αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας η επέκταση των χωρικών υδάτων στα
12 μίλια, νομικά δεν υπάρχουν «δυνητικά χωρικά ύδατα» και, αυτή τη στιγμή, η
κυριαρχία της χώρας σταματά στα 6 μίλια.
Η θέση Τσίπρα
για επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια στην Κρήτη και στην ανατολική
Μεσόγειο απορρίπτεται. Είναι μια απόρριψη που βασίζεται στην ίδια προσέγγιση
«κατευνασμού» και στην άτυπη συμφωνία με το Βερολίνο για αποχή από κινήσεις που
θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν περαιτέρω «θερμότητα» στην περιοχή.
Πρόκειται όμως
και για μια επιλογή που δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα για την κυβέρνηση σε δύο
επίπεδα.
Το πρώτο είναι
εσωτερικό. Κι έχει να κάνει με το γεγονός ότι πολλά στελέχη της ΝΔ – όχι μόνον
προερχόμενα από το μπλοκ Σαμαρά, αλλά και από την καραμανλική πτέρυγα –
τάσσονται αναφανδόν υπέρ πιο δυναμικής στάσης στα ελληνοτουρκικά. Αρκετά εξ
αυτών, δε, πλειοδοτούν στην πρόταση Τσίπρα για επέκταση των χωρικών υδάτων στα
12 μίλια.
Το δεύτερο –
και κύριο – ζήτημα είναι πως το δόγμα της αδράνειας και η φοβική διπλωματία
απειλούν να εγκλωβίσουν την χώρα σε ιδιαίτερα δυσμενή τετελεσμένα. Όπως τονίζουν
έμπειροι διπλωματικοί, αλλά και επιχειρησιακοί, παράγοντες, η ευθεία και
δημόσια υπόδειξη των 6 μιλίων ως εθνικής «κόκκινης γραμμής» γκριζάρει ντε φάκτο
την ζώνη έως τα 12 μίλια, κάνει αποδεκτή την αμφισβήτηση του κυριαρχικού
δικαιώματος επέκτασης των χωρικών υδάτων, και παγιώνει τον ορισμό της ελληνικής
υφαλοκρηπίδας ως «μη οριοθετημένης περιοχής» - δηλαδή ως περιοχής με
«αμφισβητούμενα ύδατα». Κι αυτό, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, μπορεί να αφήσει
εξαιρετικά αρνητικό αποτύπωμα, εν όψει μελλοντικών διαπραγματεύσεων ή νομικών
εξελίξεων, όπως μια ενδεχόμενη προσφυγή στην Χάγη…