Ελένη Καρασαββίδου
1. Όταν το ελληνικό κράτος εξόπλιζε τον Βουλγάρικο
στρατό.
Το Νοέμβριο του 1916 , με την επέκταση του 1ου ΠΠ στα Βαλκάνια, ένα άγριο γεωπολιτικό σκάκι είχε αρχίσει και πάλι γύρω από τα εδάφη της Μακεδονίας, που άρχισε να γίνεται εργαλείο διαπραγμάτευσης ώστε η Βουλγαρία να αλλάξει στρατόπεδο ή η Σερβία να επιβραβευθεί.
Η ελληνική κυβέρνηση, με συνεκτικό στοιχείο τον
αντιβενιζελισμό (με τον οποίον δεν την χώριζαν
πάντοτε ξεκάθαρα ιδεολογικά στοιχεία), επέμενε στην ουδετερότητα, εφόσον
οι αγαπημένοι της Γερμανοί ήταν μακριά και η Ανταντ στη Θεσσαλονίκη.
Η σύλληψη των πρόξενων των Κεντρικών Δυνάμεων στη
Θεσσαλονίκη, δημιούργησε νέες εντάσεις μεταξύ παλατιού και κυβέρνησης Εθνικής
Αμύνης που είχαν επίδραση και στον χώρο των ενόπλων δυνάμεων: Η εισβολή
Γερμανικής διμοιρίας επί ελληνικού εδάφους, ακολουθούμενη από Βουλγαρική μονάδα
25.000 ανδρών, είχε ως αποτέλεσμα την ατιμωτική παράδοση του Δ Σώματος Στρατού,
(με την άδεια μάλιστα της ελληνικής κυβέρνησης και αφού πρώτα! οι αξιωματικοί
είχαν ενημερώσει το Βερολίνο από οποίο ενημερώθηκε η Αθήνα!) που τέθηκε υπό τας
διαταγάς του Κάιζερ.
Ο οπλισμός των 6000 ελλήνων στρατιωτών (με την γνώση ή
την άγνοια της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Παλατιού) παραδόθηκε στους
Βούλγαρους, παρά την άρνηση κάποιων στα απομνημονεύματά τους. Ενώ, οι 6000
(κατ’ άλλους 7.000) φαντάροι μετέβησαν στην Σαξωνία ως φιλοξενούμενοι της
Γερμανίας. Αυτή δεν ήταν η μοναδική έκπληξη, αφού έχουμε και το παράδειγμα της
πόλης των Ιωαννίνων όπου σε μια σύντομη, ξεχασμένη φυσικά από την επίσημη
ιστορία, κατοχή επί Α ΠΠ και πάλι, είχε παραδοθεί ουσιαστικά στους Ιταλούς για
να μην την κατέχει ο Βενιζέλος.
2.Η Παράδοξη Ιστορία
Στο στρατόπεδο του Gorlitz όπου φιλοξενήθηκαν,
γνωρίζοντας την εύνοια του Γερμανικού κράτους και πληθυσμού, έπνευσαν όμως οι
άνεμοι της αιώνια αντιφατικής και συχνά έκπληκτης μπρος στον εαυτό της
Ιστορίας. Ή αλλιώς ο άλλος Γερμανικός Νοέμβρης του 1918. Εκεί, οι ίδιοι φαντάροι, ή μάλλον μερίδα
τους, κάνει το πρώτο «σοβιέτ» μέσα στο ελληνικό στράτευμα, αποκαλώντας το
Συμβούλιο Στρατιωτών.
Την ίδια μάλιστα ώρα που ο Μεταξάς συγκροτεί από τους
απολυμένους από την Ανταντ Γερμανόφιλους αξιωματικούς τους Συνδέσμους
Απόστρατων, μια παραστρατιωτική οργάνωση και ίσως το πρώτο φασιστικό κόμμα στην
Ελλάδα.
Ίσως η αντίφαση αυτή εντός των Γερμανόφιλων μονάδων να
φαίνεται δυσεξήγητη, αλλά εάν σκεφθεί κανείς πως η ιδεολογική πάλη απέναντι
στην απίστευτη σφαγή του Α ΠΠ γινόταν με το σύνθημα «να μην γίνουμε κρέας για
τα κανόνια τους» και πως η Εξέγερση των Σπαρτακιστών ξεκίνησε από ένστολους που
αρνήθηκαν να ξεκινήσουν προετοιμασίες για μάχη με τους Άγγλους, ξεκινώντας
ανταρσία στις 29 Οκτωβρίου 1918 στα λιμάνια πέριξ του Κίελου, ανταρσία που θα
οδηγούσε στην Ανακήρυξη της Λαϊκής Δημοκρατίας τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς,
τότε ίσως καταλάβουμε λιγάκι την ζύμωση που γινόταν στους εκτοπισμένους
φαντάρους…
Μπορεί να έφυγαν κυνηγημένοι και να κατέληξαν εξόριστοι
στην Κρήτη, μπορεί το φάντασμα της Ιστορίας να τους ξέχασε, αλλά η ιστορία
τους, με τις αντιφάσεις, τις απλουστεύσεις και τις πολυπλοκότητες, αποτελεί ενθύμηση
του στίχου του Μπρεχτ: «Στρατηγέ, ο άνθρωπος είναι πολύ χρήσιμος. Ξέρει και να
πετάει, ξέρει και να σκοτώνει. Έχει όμως ένα ελάττωμα: Ξέρει να σκέφτεται»
Στη Μνήμη του Αντώνη Δροσόπουλου, προέδρου του Κέντρου
Σοσιαλιστικών Μελετών, από αφηγήσεις και βιβλία του οποίου πρωτοάκουσα την
ιστορία και στον Γεράσιμο Αλεξάτο που συμπλήρωσε τις γνώσεις μου, μαζί με τα
στρατιωτικά απομνημονεύματα του Γ. Μαργαριτούλη, σε επιμ. Δ Μπενέκου.