Γιάννης Φίλης«Είμαστε σε πόλεμο!» είπε ο Μακρόν αναφερόμενος στην πανδημία του κορονοϊού. Ο Τραμπ, ο οποίος, όπως και άλλοι βαθύπλουτοι, απέφυγε τη στράτευση στο Βιετνάμ, αυτοανακηρύχθηκε «Πρόεδρος του πολέμου».
Ο «Γκάρντιαν» έγραψε ότι ο Μπόρις Τζόνσον, που επίσης δεν στρατεύτηκε ποτέ, δήλωσε ότι οι Βρετανοί βρίσκονται στο μέσον μιας δεύτερης Μάχης της Αγγλίας. Μεγαλόσχημες αλλά και άστοχες μεταφορές που αυξάνουν το στρες του πληθυσμού. Η πανδημία δεν είναι πόλεμος.
Στον πόλεμο κάποιοι μάχονται για εδάφη ή πλουτοπαραγωγικές πηγές, τα έθνη διαιρούνται και αλληλοσφάζονται με μίσος, η ανταλλαγή πληροφοριών είναι προδοσία που τιμωρείται με εκτέλεση, η τεχνολογία τίθεται στην αποκλειστική υπηρεσία του έθνους για την επινόηση νέων μηχανισμών καταστροφής. Η πανδημία, αντίθετα, απαιτεί συνεργασία των εθνών, ανοιχτή μετάδοση πληροφορίας, νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία του κοινού καλού και δίκαιη κατανομή πόρων σε όλους.
Η κοινωνία αποδείχθηκε πολύ εύθραυστη απέναντι σε έναν ιό διαμέτρου μερικών δισεκατομμυριοστών του μέτρου. Ταυτόχρονα, ανέδειξε κάποιες αλήθειες που σε εποχή επιφανειακής ευμάρειας τις ξεχνάμε.
Πρώτη αλήθεια, η σημασία του οργανωμένου κράτους και των δημόσιων δομών του. Ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός θεωρεί το κράτος μίασμα που πρέπει να συρρικνωθεί στο έπακρο. Η υγεία, η ασφάλεια, η επιστημονική έρευνα, η παιδεία, όλα πρέπει να αποδοθούν σε ιδιώτες επειδή το κράτος είναι σπάταλο και αντιπαραγωγικό. Την ώρα της κρίσης, όμως, όλοι αναζητούν τη σωτηρία στο σύστημα της δημόσιας υγείας και καλούν τα κράτη να αναλάβουν οικονομικές και επιστημονικές δράσεις για να επιβιώσουμε.
Δεύτερη αλήθεια, η περιβαλλοντική καταστροφή. Πολλοί ιοί αλλά και βακτήρια και παράσιτα μεταπηδούν στον άνθρωπο από σπονδυλωτά ζώα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει καταρτίσει λίστα ζωονόσων, νόσων δηλαδή που προήλθαν από ζώα. Ιοί όπως της γρίπης των πτηνών, του αιμορραγικού πυρετού, ο HIV, ο Εμπολα, ο COVID-19 και δεκάδες άλλοι προέρχονται από ζώα.
Η κοπή των δασών στους τροπικούς, στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική, οι εξορύξεις μεταλλευμάτων και ορυκτών καυσίμων σε παρθένα δάση, η διάνοιξη δρόμων σε απόμακρα μέρη και η αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού φέρνουν τον άνθρωπο σε γειτνίαση ή επαφή με είδη ζώων που παλαιότερα ζούσαν στους απομονωμένους βιοτόπους τους. Η καθηγήτρια Kate Jones του University College του Λονδίνου αποκαλεί τη μεταπήδηση νόσων από τα ζώα στον άνθρωπο «κρυφό κόστος της οικονομικής ανάπτυξης».
Στον Καναδά σήμερα καταστρέφουν τα βόρεια αρχαία δάση για την παραγωγή μαλακού χαρτιού τουαλέτας. Στο διάστημα 1996-2015 έχουν κόψει μη αναστρέψιμα δάση έκτασης ίσης με το 85% της Ελλάδας. Το 23% των εξαγωγών ξυλείας από τα αρχαία δάση του Καναδά πηγαίνει στην παραγωγή χαρτιού τουαλέτας, κυρίως για τις ΗΠΑ.
Για την ανέγερση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων στο Τόκιο απαιτήθηκαν μεγάλες ποσότητες ξυλείας, κυρίως για τα καλούπια μπετόν. Η ξυλεία αυτή, σχεδόν αποκλειστικά, είχε προέλευση τα παρθένα δάση της Μαλαισίας και της Ινδονησίας.
Ο Τραμπ πρόσφατα υποστήριξε στο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός την πρόταση φύτευσης ενός τρισεκατομμυρίου δένδρων μέχρι το 2050 για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, την οποία παρεμπιπτόντως δεν πιστεύει. Αυτή η επιφανειακά επωφελής πρόταση κρύβει πίσω της πολλούς διαβόλους. Ο Τραμπ σχεδιάζει την κοπή των αρχαίων δασών της Αλάσκας. Αφού τα εξαργυρώσει προς χάριν κάποιων δισεκατομμυριούχων, μετέπειτα προτείνει τη δενδροφύτευση και τη δημιουργία ενός πολύ φτωχού περιβάλλοντος από πλευράς βιοποικιλότητας.
Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο θα συνεχίσει την υποστήριξη των καύσεων ορυκτών καυσίμων και την καταστροφή του κλίματος αφού η δενδροφύτευση υποτίθεται ότι θα λύσει το πρόβλημα της απορρόφησης του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν θα συμβεί επειδή η κοπή του παρθένου δάσους θα ελευθερώσει πολλαπλάσιο άνθρακα και θα αποστερήσει το περιβάλλον από την υψηλή απορροφητική δυνατότητά του. Ούτε είναι γνωστό τι δέντρα θα φυτευτούν και αν θα ευδοκιμήσουν. Στο μεταξύ, νέες αρρώστιες και πανδημίες ίσως εμφανιστούν με την εξαφάνιση των δασών.
Η πανδημία του κορονοϊού μετάλλαξε την αλαζονεία της επιφανειακής ευμάρειας και της ευρωστίας της κοινωνίας σε ελάχιστο χρόνο σε σεμνότητα και ταπεινοφροσύνη, τουλάχιστον στους περισσότερους από εμάς. Ανακτήσαμε την εμπιστοσύνη μας στους ειδικούς και στους επιστήμονες που η Ελλάδα διαθέτει σε αφθονία. Αυτοί οι επιστήμονες προέρχονται από τα συχνά δυσφημισμένα δημόσια ανώτατα ιδρύματα της χώρας και εργάζονται σε δημόσια ιδρύματα.
Με το πέρασμα της πανδημίας θα ξεχάσουμε και θα επιστρέψουμε στις παλιές μας συνήθειες και στην εύκολη παλιά ρητορική. Εως την επόμενη πανδημία, έως την επόμενη περιβαλλοντική κατάρρευση, κυρίως εκείνη που ήδη φέρνει σαν χιονοστιβάδα το χαλασμένο κλίμα, η οποία θα κάνει την πανδημία να μοιάζει με νάνο και δεν θα θεραπεύεται με εμβόλια και αντι-ιικά φάρμακα.
*πρώην πρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Tags
΄Αρθρα - Απόψεις