Επιπλέον στοιχεία για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η κυβέρνηση προχώρησε το καλοκαίρι στο άνοιγμα του τουρισμού, δίνει σε διαδικτυακή συζήτηση ο Κίμων Δρακόπουλος, ένας εκ των Ελλήνων ερευνητών που ανέπτυξαν τον αλγόριθμο EVA.
Πρόκειται για τον αλγόριθμο που ο ίδιος ο πρωθυπουργός
διαφήμιζε όλο το καλοκαίρι ως «ένα προηγμένο σύστημα για την εξέταση ταξιδιωτών
και την ιχνηλάτηση τυχόν κρουσμάτων, και χρησιμοποιώντας έναν σύνθετο αλγόριθμο
και λεπτομερή πρωτόκολλα που θα επιτρέψουν σε όλους τους επισκέπτες να
αισθάνονται πρωτίστως ασφαλείς» (από τη συνάντηση που είχε ο Κ. Μητσοτάκης με
τον πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού, Αβέρωφ Νεοφύτου, την 1η Ιουλίου).
Σε συνέχεια λοιπόν των όσων έχει πει ο συνεργάτης του
Γιάννης Βλαχογιάννης, ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας
Καλιφόρνια (USC), στη συζήτηση που ανακάλυψε στο διαδίκτυο το «Documento»,
υποστηρίζει ότι οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ ήταν διστακτικές ως προς την
υιοθέτηση του EVA ενώ παραδέχεται ότι ήταν αδύνατο να προσδιοριστεί εκ των
προτέρων ο βαθμός συνεισφοράς του αλγόριθμου στην προστασία της Ελλάδας από
τυχόν εισερχόμενα κρούσματα κορονοϊού και υπό αυτή την έννοια, ο EVA ήταν είναι
ένα «ελληνικό πείραμα».
Η διαδικτυακή συζήτηση έγινε στην πλατφόρμα του
πανεπιστημίου και σε αυτή συμμετείχαν επίσης ο κοσμήτορας της οικονομικής
σχολής Marshall του USC Geoffrey Garrett και ο επίσης συμμετέχων στην ομάδα
ανάπτυξης του EVA Vishal Gupta. Απαντώντας σε ερώτηση του κοσμήτορα σχετικά με
το αν άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν δείξει ενδιαφέρον για τον EVA, ο
Δρακόπουλος λέει:
«Ως μέρος της προσπάθειας να υπάρχουν κοινά πρωτόκολλα σε
όλες τις χώρες, συζητήσαμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο με διάφορες κυβερνήσεις και το
ορόσημο μέχρι αυτή τη στιγμή είναι η Φόρμα Εντοπισμού Επιβάτη (PLF) στο
σχεδιασμό της οποίας βοηθήσαμε και που τώρα έχει υιοθετηθεί και χρησιμοποιείται
σε όλη την Ευρώπη. (σ.σ δεν είναι ακριβές αυτό) Πέραν αυτών, υπάρχει και ένα
εργαλείο στοχευμένων ελέγχων , το οποίο είναι η βασική μας συνεισφορά και
γίνονται συζητήσεις πάνω σε αυτό (αναφέρεται στον αλγόριθμο EVA). Η μεγάλη
πρόκληση σε αυτό είναι το επιχειρησιακό σκέλος το οποίο είναι εξαιρετικά
δύσκολο και ίσως σας εκπλήσσει το ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη που το υιοθέτησε
δεδομένων των στερεοτύπων που υπάρχουν για την Ελλάδα, την ώρα που άλλες χώρες
είναι πολύ διστακτικές, όμως νομίζω πως σιγά σιγά πάμε προς τα εκεί». (Το απόσπασμα βρίσκεται στο χρονικό σημείο 32:50).
Dean's Dialogue: How
Algorithms Helped Greece Cope with Covid-19 from USC Marshall School of
Business on Vimeo.
Ο Έλληνας ερευνητής ουσιαστικά υπονοεί πως άλλες χώρες οι
οποίες έλαβαν γνώση πάνω στον EVA, κατόπιν κάποιας παρουσίασης ενδεχομένως,
δίστασαν να τον υιοθετήσουν γιατί δεν ήταν σίγουρες για την επιχειρησιακή τους
ικανότητα να τον εφαρμόσουν αποτελεσματικά. Αυτός είναι ένας έμμεσος ισχυρισμός
του Δρακόπουλου που έως τώρα δεν προκύπτει από σχετικά δημοσιεύματα.
Μη μετρήσιμα τα οφέλη
Στη συνέχεια της συζήτησης ο κοσμήτορας δηλώνει το
ενδιαφέρον του για το εγχείρημα της ομάδας των Δρακόπουλου και Gupta (Γιάννης
Βλαχογιάννης και Hamsa Bastani οι άλλοι δύο ερευνητές της ομάδας) και θέτει
ερωτήσεις στον Έλληνα ακαδημαϊκό. «Ένας άνθρωπος που μας ακούει κάνει την εξής
ερώτηση: Στήριξε η ΕΕ την Ελλάδα ή η Ελλάδα έκανε ένα πείραμα που τώρα η
υπόλοιπη ΕΕ μπορεί να υιοθετήσει; Ήταν ελληνικό πείραμα έτσι; Απ' όσο
καταλαβαίνω η ΕΕ δεν εμπλεκόταν σε αυτό στην αρχή».
Ο Δρακόπουλος απάντησε ως εξής: «Αυτό είναι σωστό. Να
ξεκαθαρίσω το εξής: Η λέξη «πείραμα» μπορεί να έχει αρνητική σημασία, με την
έννοια ότι αυτές οι τεχνικές έχουν δοκιμαστεί σε πολλές άλλες εφαρμογές. Οπότε,
το πείραμα δεν σημαίνει ότι δεν ξέραμε τι θα συμβεί, ή αν αυτό θα αποτύχει.
Ήμασταν σίγουροι ότι αυτό θα ωφελούσε σε σύγκριση με το σημείο αναφοράς των
τυχαίων ελέγχων και το ερώτημα ήταν το πόσο θα ωφελούσε. Οπότε με αυτή την
έννοια ήταν πείραμα, όμως δεν είναι ότι δεν είχαμε ιδέα αν αυτό θα δουλέψει ή
όχι. Ήμασταν σίγουροι ότι θα δούλευε».
Εφόσον λοιπόν η συνεισφορά του EVA στη δημόσια υγεία δεν
ήταν μετρήσιμη όταν εφαρμόστηκε το σύστημα και ουδείς μπορεί να τη μετρήσει
ούτε τώρα που έχει τερματιστεί η εφαρμογή του, προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα
ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνηση δεν είχαν κανένα επιστημονικό έρεισμα
όταν διαφήμιζαν τον EVA ως «ένα πρωτοποριακό σύστημα, που έχουμε εξάγει ως
τεχνογνωσία σε άλλες χώρες, και καθορίζει, με έναν έξυπνο αλγόριθμο, πόσα είναι
τα αναγκαία τεστ ανά πύλη εισόδου» (tweet του πρωθυπουργού στις 7 Σεπτεμβρίου).
Εξάλλου σε κανένα σημείο των τοποθετήσεών τους ούτε ο
Δρακόπουλος, ούτε ο Βλαχογιάννης δεν έχουν υποστηρίξει ότι το σύστημα καθορίζει
«πόσα είναι τα αναγκαία τεστ ανά πύλη εισόδου». Αντιθέτως, όπως αποκάλυψε ο
Βλαχογιάννης στη δική του διαδικτυακή συζήτηση, ο EVA υποδεικνύει ποια προφίλ
επιβατών είναι πιθανότερο να είναι θετικοί στον κορονοϊό και άρα ποιός είναι ο,
βάση πιθανοτήτων, καλύτερος τρόπος να μοιραστούν στις πύλες εισόδου ο
πεπερασμένος αριθμός διαθέσιμων τεστ: «Ο λόγος που χρειάζεσαι το σύστημα είναι
γιατί τότε είχαμε 100.000 τουρίστες ανά ημέρα και 10.000 τεστ», λέει
συγκεκριμένα ο Βλαχογιάννης.
Ευρωπαϊκή η χρηματοδότηση;
Όσον αφορά στο σκέλος του ερωτήματος που αφορούσε την
στήριξη της ΕΕ, ο Δρακόπουλος απάντησε: «Εμείς, δεν χρηματοδοτηθήκαμε, δεν
πήραμε τίποτα για αυτό, όμως, όλοι οι προγραμματιστές, όλες οι βάσεις
δεδομένων, οι διαδικτυακές υπηρεσίες της Amazon που πρέπει να πληρωθούν, νομίζω
ότι έρχονται από το πακέτο στήριξης της ΕΕ. Με αυτή την έννοια, η ΕΕ ήταν
παρούσα, αλλά όχι στον σχεδιασμό του συστήματος».