Παναγιώτης Α. Τζανετής
Η πρόταση για υγειονομικά διαβατήρια δεν ήταν στο τιμώμενο πνεύμα του 1821. Η φράση ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ, υπονοεί την κατ’ αρχήν υπεροχή της ελευθερίας έναντι κάθε άλλου αγαθού, συλλογικού ή ατομικού. Ελευθερία ή αγαθό της συλλογικής ανοσίας, θα ήταν η σύγχρονη διατύπωση του εξτρεμιστικού εκείνου συνθήματος.
Ως καθηγητή του
Business Administration, δεν περίμενε κανείς από τον κ Ταραντίλη να διαθέτει
την λογιότητα του προκατόχου του. Ωστόσο μια φιλομάθεια και μια περιέργεια θα
την περίμενε. Άνω των 100 ετών διαρκεί η συζήτηση για τα εμβόλια και την άμεση
ή έμμεση υποχρεωτικότητα τους (διαθέσιμη βιβλιογραφία ήδη από το 1902, εμβόλιο
ευλογιάς στις ΗΠΑ).
Θα μπορούσε ο κ εκπρόσωπος να έχει ρίξει μια ματιά στην
διεθνή βιβλιογραφία, προτού προβεί σε ειρωνείες και απειλές, ότι θα εκθέσει
τάχα τον κ Τσίπρα στο πολυπληθές ακροατήριο των τουριστικών επιχειρήσεων! Εκτός
εάν από το ‘νόμος είναι το δίκιο του εργάτη’, περάσαμε στο ‘νόμος είναι το
δίκιο του businessman’.
Βλαπτικές συνέπειες και ηθικοί περιορισμοί
Το επιχείρημα των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας επί
του τουρισμού επειδή ακριβώς αγγίζει
πολλούς, χρησιμοποιείται ως επιχείρημα-‘ευκολάκι’.
Πληρώθηκε ήδη ακριβά αυτό, με τις θεοχάρειες επιδόσεις στο
περυσινό καλοκαίρι.
Αν είναι πάντως να περιοριστούν ελευθερίες αυτό
αποκλείεται να γίνει για τα κέρδη, ακόμη και επί βαλκανικού νεοφιλελευθερισμού
à la Coulis! Η ελευθερία κάποιου μόνο προς χάριν της ελευθερίας άλλων μπορεί να
περιοριστεί.
Ήδη από το πρώτο κύμα επισημάναμε ότι μειοψηφούσαν οικτρά
οι σχετικές απόψεις των κ.Σόιμπλε και Σπαν (Γερμανός υπουργός Υγείας) στην
Ευρώπη και δεν θα περνούσαν, όταν ο κ Θεοχάρης έκανε με το μυαλό του χωριό για
τα υγειονομικά διαβατήρια στη
συνδιάσκεψη της ΟΝΝΕΔ. Η τόση επιμονή της κυβέρνησης Μητσοτάκη, σε απόψεις που
ακόμη και στην Γερμανία παραμένουν μειοψηφικές, είναι άραγε συμπτωματική;
Ανακαλύπτοντας την Αμερική
Το πρακτικό πνεύμα της αγοράς, που θεωρεί ότι κομίζει ο κ
Ταραντίλης, εξετάζει τα πράγματα αποκλειστικά με οικονομικούς όρους. Στέλνει
έτσι ένα μήνυμα ιδιοτέλειας: όταν γύρω σου σφυρίζουνε τα δις, είναι ανοησία να
είσαι εθελοντής!
Αν όμως ο σκοπός τους αγιάζει τα μέσα τους, τότε ας
αφήσουν τα χωροφυλακίστικα κι ας θεσπίσουν ως δώρο ένα πεντακοσάρικο σε όποιον
κάνει το εμβόλιο και μάλιστα κομμένο το χαρτονόμισμα στην μέση. Το μισό στην
πρώτη δόση και το άλλο μισό στην δεύτερη! Το εφαρμόζει αυτό άλλωστε από χρόνια
η Αυστραλία! Ουρές εμβολιόφιλων θα εμφανιστούν και έξυπνη εξοικονόμηση από τον
ελλειμματικό προϋπολογισμό του ΕΣΥ θα προκύψει.
Δεν διδάσκει όμως πια management ο κ καθηγητής αλλά είναι
υπουργός ευρωπαϊκής χώρας και το άθλημα αυτό έχει περιορισμούς. Δεν μπορείς πχ
να επιστρατεύεις εξαπάτηση ούτε καταναγκασμό για να επιτύχεις ‘ανώτερους
σκοπούς’. Υποχρεούσαι δε, ως Πολιτεία, να χρησιμοποιείς την λιγότερο
περιοριστική από όλες τις διαθέσιμες μεθόδους, προκειμένου να πετύχεις τον
όποιο στόχο. Ό,τι είναι κατορθωτό με την επιμόρφωση, δεν δικαιούσαι να το
επιβάλεις με την Εθνοφρουρά (προβλέπεται, θεωρητικώς, στις ΗΠΑ).
Το κάρο μπροστά από το άλογο;
Ο υποχρεωτικός έλεγχος με τους αντίστοιχους περιορισμούς,
ισχύει ήδη σε κάποιους επιλεγμένους τομείς (προϋπόθεση εργασίας σε καταστήματα
υγειονομικού ενδιαφέροντος, πορνεία, ταξίδι σε συγκεκριμένους προορισμούς κά). Η γενίκευση που θα
καθιστούσε τον εμβολιασμό γενικευμένη προϋπόθεση συμμετοχής στην ζωή
(εκπαίδευση, εργασία, μετακινήσεις κοκ), θα έθετε σε διακύβευση θεμελιώδη
δικαιώματα, όπως η αυτοδιάθεση του σώματος και η άρνηση παρεμβάσεων.
Παράλληλα, θα ανατίναζε την εμπιστοσύνη στην επιστήμη και
στους πολιτικούς θεσμούς και μάλιστα σε διεθνικό επίπεδο. Θα επιδείνωνε
σημαντικά την κατάσταση ομάδων ήδη περιθωριοποιημένων και θα φούντωνε η
καχυποψία πως διολισθαίνουμε προς ένα παγκόσμιο κράτος. Θα άξιζε άραγε τον
κόπο;
Υπάρχει πράγματι τέτοια αναγκαιότητα; Από τις
παραχωρήσεις για την επείγουσα ανάγκη επιπέδωσης της καμπύλης, περάσαμε στο
στόχο της συλλογικής ανοσίας και τώρα πια με την έμμεση υποχρεωτικότητα του
εμβολίου, τίθεται ως στόχος η συμμετοχή όλων;
Κι όμως στην Ευρώπη φαίνεται ότι τα επίπεδα συλλογικής
ανοσίας θα επιτευχθούν όταν ξεπεραστούν τα προβλήματα της εφοδιαστικής
αλυσίδας. Ο κ Σόιμπλε δήλωσε σχετικά: «Σε άλλες χώρες κάποιοι επώνυμοι – όχι
μόνο πολιτικοί – κάνουν το εμβόλιο ως ένα είδος καμπάνιας υπέρ του εμβολιασμού.
Αλλά στη Γερμανία ο κόσμος είναι ούτως ή άλλως διατεθειμένος να εμβολιαστεί …».
Στην Ελλάδα είναι αλλιώς;
Ποιος ο λόγος να υπερθεματίσει κανείς, επιδιώκοντας τον
εμβολιασμό όλων, εκόντων και ακόντων; Και γιατί να νομοθετηθεί τώρα κάτι
τέτοιο, ενώ ακόμη εμβόλια δεν υπάρχουν
ούτε καν για να καλυφθεί μικρό μέρος της υπάρχουσας ζήτησης; Για ποιο
λόγο, αν όχι ιδεολογικό και πολιτικό, να βάλει κάποιος το κάρο μπροστά από το
άλογο;
Πρακτικά θέματα
Έχουν εξαντληθεί όλα τα εύλογα μέσα πειθούς; Δεν έχει
διασφαλιστεί η κάλυψη όλων των πρόθυμων οπότε θα περιθωριοποιείται μαζί με τους
απρόθυμους κι όποιος είναι πολίτης πτωχής χώρας ή αποκλεισμένος ρατσιστικά. Δεν
υπάρχει αναλογικότητα στους περιορισμούς που θα προκληθούν, με το μικρό κέρδος
που θα δώσει στην δημόσια υγεία ένας τέτοιος μαξιμαλιστικός στόχος (δηλαδή όλοι
κι όχι μόνο το 70%);
Τέλος, πως θα πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο χωρίς βία ή
απάνθρωπες επιπτώσεις για κάποιους; Αν γινόταν αποδεκτή η έμμεση
υποχρεωτικότητα του υγειονομικού διαβατηρίου (αποκλεισμοί, πρόστιμα,
επιβαρύνσεις τιμών, αυξημένα ασφάλιστρα κλπ) τότε ελάχιστα θα διέφερε ο δια της
βίας εμβολιασμός.
Τι θα γίνει άραγε αν ένας από τους εξαναγκασθέντες
εμφανίσει παρενέργειες; Πόσο δημοκρατικό είναι το να παραβλέπεις λογικές
επιφυλάξεις αντί να περιμένει κανείς την
σταδιακή μεταστροφή όσων θα πειστούν από την καλή πορεία των πρώτων ομάδων;
Πρέπει να τεθεί σαφές όριο ακόμη και στην κατ’ εξαίρεση
εφαρμογή της υποχρεωτικότητας. Αλλιώς από τους εργαζόμενους σε γηροκομεία ή
στην πρώτη γραμμή της περίθαλψης, θα μπορεί εύκολα θα επεκταθεί η απαίτηση σε
όλους τους υγειονομικούς και μετά σε όλους τους ασθενείς των ευάλωτων ομάδων
και τέλος σε όλους τους πολίτες. Στον γενικευμένο αυτόν πειθαναγκασμό θα
προέκυπτε σοβαρό πρόβλημα με θρησκευτικές ή ιδεολογικές αντιρρήσεις.
Συμπέρασμα
Για όλα αυτά τα ζητήματα, ενός λεπτού και πολύπλοκου
παλαιού θέματος, δεν ακούστηκε κουβέντα παρά μόνο παλαμάκια διατεταγμένου
εκστασιασμού, από τους γραμμιτζήδες εσωτερικού.
Στο εξωτερικό, όμως, ακόμη και η Bild σοκαρίστηκε από το
θράσος, με το οποίο ο Έλληνας πρωθυπουργός ζητά να θυσιαστεί η ελευθερία της
αυτοδιάθεσης για να εξασφαλιστούν τα κέρδη των αεροπορικών και των μεγάλων
τουριστικών επιχειρήσεων απέναντι στον δυνητικό μπαμπούλα των αντιεμβολιαστών.
Η «εκρηκτική» πρόταση του πρωθυπουργού αποδεικνύει για
μια ακόμη φορά ότι ο φιλελευθερισμός που πλασάρει είναι ψευδεπίγραφος. Η
ατζέντα που προωθεί απέχει ακόμα κι από τα όνειρα του πιο ακραίου κεφαλαίου
στην Ευρώπη. Πρόκειται για το comeback του ίδιου αυταρχικού καπιταλισμού, που
ζητούσε την επίτευξη συλλογικής ανοσίας με φυσικό τρόπο, δηλαδή με εκατομμύρια
νεκρών παγκοσμίως. Στο στόχαστρο δεν είναι η υγεία, αλλά η αυτοδιάθεση του
ατόμου.