Κατά τις αρχικές δηλώσεις του ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου
γνωστοποίησε ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρότεινε να
πραγματοποιηθεί Σύνοδος για το θέμα της Αν. Μεσογείου. «Ο αξιότιμος πρόεδρος
της Δημοκρατίας μας πρότεινε να πραγματοποιηθεί Σύνοδος για το θέμα της Αν.
Μεσογείου», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε:
«Υπάρχουν πολλές διαφορές στο Αιγαίο και είναι σημαντική η επανέναρξη
της διαδικασίας. Πιστεύουμε και φρονούμε ότι τα μεταξύ μας ζητήματα μπορούν να
επιλυθούν με εποικοδομητικό διάλογο, οι προκλητικές δηλώσεις είναι πράγματα
αποφευκτέα και είχαμε την ευκαιρία να δούμε όλα τα προβλήματα που απασχολούν
και τις δυο πλευρές».
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έθεσε εκ νέου θέμα
«τουρκικής μειονότητας στη Θράκη», υπογραμμίζοντας πως «ως προς την ελληνική
μειονότητα στην Τουρκία πως από την πρώτη στιγμή μπορέσαμε να υιοθετήσουμε
βέλτιστες πρακτικές με ενεργό διάλογο». «Και οι δυο μειονοτικές ομάδες θα
πρέπει να συνεχίζουν να διαβιουν στις χώρες με ειρηνικό τρόπο» συμπλήρωσε.
Επιπλέον για την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό στη Γενεύη, δήλωσε πως όλες οι
πλευρές πρέπει να λάβουν μέρος με τον πλέον θετικό και εποικοδομητικό τρόπο, με
τον Νίκο Δένδια να συμφωνεί με τον Τούρκο ομόλογό του και να συμπληρώνει πως
μόνη αποδεκτή λύση είναι η «διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, αυτή που
στηρίζουν όλοι οι διεθνείς παράγοντες».
Τα πνεύματα οξύνθηκαν μετά την τοποθέτηση του Νίκου
Δένδια, ο οποίος αρχικά αναφέρθηκε στην ανάγκη μιας «θετικής ατζέντας
οικονομικών θεμάτων για να προχωρήσουμε τις σχέσεις μας μπροστά» και «να
αλλάξουμε το κλίμα που υπάρχει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», ωστόσο στη
συνέχεια επισήμανε πως «αναγκαία προϋπόθεση είναι η αποκλιμάκωση και η αποφυγή
ενεργειών και δηλώσεων που δυναμιτίζουν το κλίμα».
Σε αυτό το πλαίσιο μίλησε για παραβατικές ενέργειες,
απέρριψε την ύπαρξη «τουρκικής μειονότητας», τονίζοντας πως πρόκειται για
«μουσουλμανική» και αναφέρθηκε σε ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα της
Κυπριακής Δημοκρατίας, συμπληρώνοντας πως «η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή
πορεία της Τουρκίας εφ' όσον η Τουρκία το επιθυμεί, ωστόσο όπως ισχύει σε κάθε
υποψήφια χώρα υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας: ο σεβασμός της εδαφικής
κυριαρχίας ενός κράτους μέλους».
Συνεχίζοντας ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε πως ως απάντηση
σε παραβατικές ενέργειες της Τουρκίας υπάρχει πάντα στο τραπέζι το ενδεχόμενο
λήψης μέτρων, ενώ τόνισε: «Θα μου επιτρέψετε να κάνω αναφορά σε ένα ζήτημα που
επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις και αυτό αφορά την απειλή πολέμου σε
περίπτωση που η Ελλάδα εφαρμόσει τις προβλέψεις της UNCLOS. Να φύγει το casus
belli για τα 12 μίλια. Το δίκαιο αυτό είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Το
λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
γιατί δεν συνάδει με το δίκαιο της θάλασσας».
Τέλος αναφέρθηκε και στο ζήτημα της μετατροπής της Αγιάς
Σοφιάς σε τζαμί τονίζοντας: «Πιστεύουμε ότι μια τέτοια αναστροφή είναι προς το
συμφέρον της Τουρκίας γενικώς. Ελλάδα και Τουρκία είναι προορισμένες από τη
γεωγραφία να ζουν μαζί. Είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών να
συνεργαστούμε, αυτή είναι η άποψη της κυβέρνησης Μητσοτάκη και αυτή την άποψη
ήρθα να εκφράσω εδώ με την ελπίδα οι σχέσεις μας να προχωρήσω μπροστά».
Το βίντεο της κοινής συνέντευξης Τύπου
Οι δηλώσεις του Νίκου Δένδια είχαν ως αποτέλεσμα την
άμεση αντίδραση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών και η συζήτηση ξέφυγε από το
διπλωματικό πρωτόκολλο με εκατέρωθεν τοποθετήσεις. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πήρε
το λόγο λέγοντας πως «εγώ δεν έκανα καμία δήλωση προκλητική εναντίον της
Ελλάδας, όμως στην ομιλία του ο ομόλογός μου έκανε προκλητικές δηλώσεις. Εμείς
δεν μπορούμε να αποδεχθούμε προκλητικές δηλώσεις. Η Τουρκία δεν έχει παραβιάσει
δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο, αυτό που λέτε δεν μπορούμε να το
αποδεχθούμε. Όταν τίθεται ανοιχτά ένα τέτοιο ζήτημα οφείλω να απαντήσω».
Για τα μειονοτικά είπε πως «εμείς αποδεχόμαστε ως
"ρωμιούς ορθοδόξους" τους μειονοτικούς» της Κωνσταντινούπολης, αλλά
«εσείς δεν μπορείτε να αποδεχτείτε τους πολίτες που λένε πως έχουν τουρκική
ιθαγένεια ή καταγωγή και αυτό είναι παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων
δικαιωμάτων. Δεν μπορείτε να καταπάτε αυτό το δικαίωμα». Σχετικά με το θέμα της
προσφυγής στη Χάγη, σημείωσε πως είναι ένας «δικαστικός μηχανισμός» για
διευθέτηση των ζητημάτων, «το τι λέει η Κομισιόν ή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν
αφορά το διεθνές δικαστήριο». Ως προς το προσφυγικό κατηγόρησε την Ελλάδα πως
έχει ακολουθήσει παράνομες πρακτικές βίαιης επαναπροώθησης σε βάρος ογδόντα
χιλιάδων ανθρώπων. «Εμείς προσπαθούμε να εκπέμψουμε ένα θετικό μήνυμα για να
προσφεύγουμε σε τρίτους, αλλά να λύσουμε τα θέματά μας. Είμαστε έτοιμοι για
κάθε προσπάθεια και αν εσείς εκφράζετε τέτοιου είδους προκλητικές κατηγορίες
είμαι υποχρεωμένος να σας απαντήσω», τόνισε.
Το λόγο πήρε εκ νέου ο Νίκος Δένδιας: «Οι θέσεις για το
Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο είναι γνωστή. Δεν είναι η πρώτη φορά που την
ακούτε και θα μου έκανε μεγάλη εντύπωση αν μου ζητάτε να έρθω εδώ και να μην τα
πω, σαν να μην έχει συμβεί τίποτα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Η θέση
είναι σαφής: Η Τουρκία έχει παραβιασει τη διεθνές δίκαιο της θάλασσας και στο
Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Έχει παραβιάσει και τα κυριαρχικά
δικαιώματα της Ελλάδας. Η Τουρκία έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό
έδαφος. Μεβλούτ δεν υπάρχει καμία διάταξη που να επιτρέπει πτήσεις πάνω από
ελληνικό έδαφος. Για το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας, δεν το λέμε εμείς,
το λέει η συνθήκη της Λωζάνης, την οποία έχει υπογράψει και η Τουρκία. Εάν η
Τουρκία θελήσει να γίνει μέλος της ΕΕ θα αποδεχθεί και την Σύμβαση των Ηνωμένων
Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας και στο μεταναστευτικό δεν θα πρέπει η Τουρκία
να κάνει μάθημα στην Ελλάδα μετά τα γεγονότα του Μαρτίου, αλλά θα πρότεινα να
μην οδηγηθούμε σε έναν ατέρμονο διάλογο επί αυτών που γνωρίζουμε ότι
διαφωνούμε. Να μη χαλάσουμε αυτό που επιχειρήσαμε να δημιουργήσουμε σήμερα με
την εξαιρετική συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν. Εμείς θέλουμε να προχωρήσουμε
σε μια νέα σελίδα αλλά αυτό προϋποθέτει να γνωρίζει κανείς τι κάνει λάθος και
τι κάνει σωστό.»
Απαντώντας ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου ανέφερε: «Στην
Ανατολική Μεσόγειο οι έρευνες και οι διορύξεις που έκανε η Τουρκία ήταν
απολύτως νόμιμες. Εμείς εμένουμε στην αρχή του δίκαιου διαμοιρασμού. Αν πρέπει
να μιλήσουμε για τη συνθήκη της Λωζάνης, θα πρέπει να μιλήσουμε και για την
αποστρατικοποίηση των νησιών. Ως προς το Αιγαίο υπάρχει και το θέμα του
εναέριου χώρου. Δηλαδή αναφέρεστε σε αυτά που σας συμφέρουν, αλλά όχι σε αυτά
που δεν σας συμφέρουν και επίσης προβλέπονται από τη συνθήκη της Λωζάνης.
Λοιπόν, έχει ξεκινήσει η διαδικασία των διερευνητικών συνομιλιών. Έχουμε
αποφασίσει να επιλύσουμε τα ζητήματά μας μέσω του διαλόγου. Μπορούμε να
συνεχίσουμε αυτή την ένταση, αλλά αυτός δεν είναι ο σκόπος. Όχι ότι δεν έχουμε
σεβασμό προς το Διεθνές Δίκαιο, όμως στη διαδικασία στην οποία διερχόμαστε θα
πρέπει να γνωρίζουμε σε τι αποβλέπει η κάθε χώρα. Πρέπει να αποφασίσετε αν
θέλετε να συνεχίσουμε τον καβγά ή αν θα συνεχίσουμε να κρατάμε τους διαύλους
επικοινωνίας ανοιχτούς. Εκεί χρειάζεται ένα όραμα, μια απόφαση».
Ο Νίκος Δένδιας πήρε ξανά το λόγο αναφέροντας: «Πράγματι
ζητάμε μια θετική ατζέντα, αλλά αυτό σημαίνει αντίληψη της θέσεως του άλλου.
Γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου. Αν δεν
υπάρχει απειλή, καλό είναι να μας το πουν. Τα έξι - δέκα μίλια στον αέρα και τη
θάλασσα, η Τουρκία διαμαρτυρήθηκε για πρώτη φορά το 1975, δηλαδή μετά από μισό
αιώνα από τότε που αποφασίστηκαν. Είμαστε υπέρ της θετικής ατζέντας, αλλά αυτό
θα επιτευχθεί αν αντιληφθείτε και τις δικές μας ευαισθησίες και τον τρόπο
λειτουργίας της ΕΕ».
«Μπορούμε να το επιτύχουμε μόνο με αμοιβαία αντίληψη και
κατανόηση. Δεν είμαστε μια χώρα που δεν θέλει να συμμετέχει στο ευρωπαϊκό
γίγνεσθαι. Αλλά αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπορώ "να μπω και στα
παπούτσια του άλλου". Και αν συνεχίσουμε έτσι δεν θα μπορέσουμε να
επιλύσουμε και τις δικές μας διαφορές», σημείωσε, κλείνοντας ο Τούρκος υπουργός
Εξωτερικών με τον Νίκο Δένδια να επιχειρεί να κλείσει την αντιπαράθεση σε πιο
ευχάριστους τόνους: «Ελπίζω η διαφωνία μας να μη σε οδήγησε να ματαιώσεις την
πρόσκληση για το δείπνο, διότι πεινάω εξαιρετικά», είπε αναφερόμενος στο δείπνο
που θα παρέθετε μετά τις κοινές δηλώσεις, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.