Είναι πραγματικά λυπηρό να διαπιστώνει κανείς, πως όποτε ο Μανόλης Κορρές σπάει την σιωπή του προκειμένου να υπερασπιστεί την τσιμεντοποίηση της Aκρόπολης, κάνει το πράγμα όλο και χειρότερο.
Μια μέρα σχεδόν μετά το ρεπορτάζ της Liberation με τίτλο
«Ακρόπολη, τσιμενταρισμένη και βανδαλισμένη ομορφιά», κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο
η συνέντευξή του στα ΝΕΑ, με την οποία απαντάει ούτε λίγο ούτε πολύ, πως όσοι
αντιδρούν - δημοσιογράφοι, αρχιτέκτονες, αρχαιολόγοι, επιστημονικοί φορείς, απλοί
πολίτες- είναι είτε αδαείς, είτε προκατειλημμένοι, είτε αρνητές της οποιαδήποτε
αλλαγής, είτε παρασυρμένοι από τον τρόπο που λειτουργούν τα social media.
Όσον αφορά δε στην αντίδραση του ελληνικού τμήματος του
Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), το οποίο εξέφρασε τη
δυσφορία του για τις τσιμεντένιες διαστρώσεις, η απάντηση του καθηγητή ήταν
ότι... δεν είμαστε προτεκτοράτο, επομένως δεν παρεμβαίνει κανείς στα του οίκου
μας και πως στα 45 χρόνια που λειτουργεί η ΕΣΜΑ (Επιτροπή Συντήρησης Μνημείων
Ακροπόλεως), ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα κυβερνά, δεν υπήρχαν παρεμβολές αυτού
του είδους!
Ο ακαδημαϊκός, ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, πρόεδρος της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων
Ακρόπολης και μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, είναι ένας άνθρωπος
εγνωσμένου κύρους, με αδιαμφισβήτητες επιστημονικές περγαμηνές στην ενασχόλησή
του με την αρχιτεκτονική και την αναστήλωση αρχαίων μνημείων. Το τελευταίο
διάστημα έχει δεχτεί τα πυρά τόσο για το θέμα των διαδρομών στην Ακρόπολη όσο
και για την υπόθεση των αρχαίων Βενιζέλου, την απόσπαση και μεταφορά των οποίων
έχει υποστηρίξει, αν και στο τέλος δήλωσε απών στην ψηφοφορία του ΚΑΣ, εξαιτίας
της πίεσης που ασκήθηκε λόγω της εμπλοκής του αδερφού του Δημήτρη Κορρέ, ο
οποίος θα αναλάμβανε το έργο της απόσπασης.
Οι αυθεντίες που δεν εισακούγονται και τα συμβούλια που
παρακάμπτονται
Σήμερα το όνομά του επανέρχεται με αφορμή το τσιμέντωμα
της Ακρόπολης. Οι υποστηρικτές του έργου του και της κυβέρνησης, αντεπιτίθενται
σε όσους και όσες αντιδρούν με το επιχείρημα πως ο Κορρές είναι αυθεντία. Στην
πρόσφατη συνέντευξή του, παραδέχεται πως και οι αυθεντίες κάνουν λάθη, όμως,
όπως ο ίδιος λέει «υπάρχουν συμβούλια, επιτροπές και πολυάνθρωπες ομάδες, που
διασφαλίζουν μια σύγκλιση και αυτό είναι πολύ δημοκρατικό. Επίσης μπορεί να
κάνει λάθος κι ένα μεγάλο συμβούλιο, επειδή το μερίδιο ευθύνης που αντιστοιχεί
σε κάθε μέλος του είναι εκ των πραγμάτων πολύ μειωμένο».
Συμφωνούμε μαζί του: οι διαδικασίες εγκρίσεων των μελετών
στα δημόσια έργα, πόσο μάλλον στα έργα που γίνονται στα μνημεία, από συλλογικά
όργανα, έχουν ως στόχο το να αποφευχθούν τέτοια λάθη.
Στην περίπτωση της Ακρόπολης, όμως, η τσιμεντόστρωση
έγινε στη βάση μιας Μελέτης που στόχευε (σύμφωνα με τον τίτλο της) να
δημιουργήσει διαδρομές για ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα. Όταν η μελέτη ήρθε στο
φως, αποδείχτηκε ότι οι κλίσεις δεν είχαν καμία σχέση με τις προδιαγραφές για
διαδρομές ΑμεΑ.
Επιπλέον, πριν λίγες μέρες, αποδείχτηκε περίτρανα πως η
εργασία που έγινε και η απουσία οποιασδήποτε ειδικής σήμανσης για έργα αυτής
της κατηγορίας, καθιστά ακατάλληλη τη διαδρομή για ΑμεΑ, καθώς τραυματίστηκε
πολίτης με κινητικά προβλήματα, όπως κατήγγειλε ο οδηγός του. Το περιστατικό
οδήγησε στο να καλέσει η Υπουργός τον συλλογικό φορέα, την ΕΣΑΜΕΑ, για να
συζητήσει επί τόπου τα προβλήματα του έργου. Κατόπιν εορτής, δηλαδή! Αναρωτιέται λοιπόν εύλογα κανείς, για ποιον
λόγο για τον σχεδιασμό των διαδρομών ΑμεΑ δεν κλήθηκαν οι πλέον ειδικοί στον
τομέα, οι μηχανικοί που έχουν δουλέψει για προσβάσιμους χώρους -οι αυθεντίες,
αν θέλετε- προκειμένου να εκπονηθεί η συγκεκριμένη μελέτη, σε συνεργασία βέβαια
με την ΕΣΜΑ. Για ποιο λόγο δεν προηγήθηκε των διαστρώσεων διάλογος με την
ΕΣΑΜΕΑ, που αποτελεί τεχνικό σύμβουλο του κράτους σε έργα προσβασιμότητας;
Επιπλέον, όμως, η μελέτη που εγκρίθηκε από το ΚΑΣ
(Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο), για τις διαστρώσεις, είχε συγκεκριμένες
διαστάσεις. Για παράδειγμα, η απόφαση έγκρισης όριζε ότι το ύψος των
διαστρώσεων πρέπει να είναι κατά μέσο όρο 8 εκ. Οι διαστρώσεις έχουν μέγιστο
ύψος μισό μέτρο -κατά παράβαση της εγκεκριμένης Μελέτης. Η κάτοψη που συνόδευε
τη Μελέτη έδειχνε ότι το ανώτατο πλάτος διάστρωσης στον χώρο μπροστά από τα
Προπύλαια ήταν ίσο με το πλάτος της υπόλοιπης διαδρομής. Στην πράξη έγινε
διπλάσιο, κατά παράβαση της εγκεκριμένης Μελέτης. Άρα πώς οι μελέτες και τα
συμβούλια διασφαλίζουν το όποιο έργο, όταν είτε αγνοούνται, είτε
αντιμετωπίζονται ως κουρελόχαρτα από την... αυθεντία;
Όμως, το θέμα δεν είναι μόνο ότι ο κ. Κορρές γνωρίζει
πολύ καλά πως δεν ακολουθήθηκε καν η μελέτη που εγκρίθηκε από το ΚΑΣ, αλλά το
γεγονός ότι όταν ερωτάται από τον δημοσιογράφο τι θα άλλαζε από το έργο σήμερα,
απαντά: «Θα το έκανα ακόμη πιο πλατύ»! Ωσάν να είναι θέμα προσωπικής απόφασης
το πλάτος και όχι θέμα Μελέτης και έγκρισής της. Ή μήπως τελικά οι αυθεντίες
είναι πάνω από κάθε νόμο και κανονισμό;
Και στην περίπτωση των αρχαίων του Σταθμού Βενιζέλου,
πάντως, υπήρχαν αυθεντίες, αλλά εκεί αγνοήθηκαν. Οι καλύτεροι στον χώρο τους
πολιτικοί μηχανικοί εδαφοτεχνικοί, που στήριζαν τη μελέτη της κατασκευής του
Σταθμού με τη διατήρηση των αρχαιοτήτων στη θέση τους. Ο λόγος για τους Παναγιώτη Βέττα,
πολιτικό μηχανικό, επικεφαλής της ΟΤΜ ΑΤΕ και υπεύθυνο της μελέτης για
κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου με τις αρχαιότητες in situ, τον Μιχαήλ Καββαδά,
καθηγητή Γεωτεχνικής στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Ε.Μ.Π και τον Χρήστο
Αναγνωστόπουλο, καθηγητή Γεωτεχνικής Μηχανικής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών
Α.Π.Θ. Οι σημαντικότεροι εδαφοτεχνικοί της χώρας, με μεγάλη εμπειρία στο
αντικείμενο, υποστήριξαν δημόσια και με στοιχεία ότι η κατασκευή του Σταθμού με
τις αρχαιότητες στη θέση τους ήταν απόλυτα εφικτή. Αφού όμως η γνώμη τους δεν
εναρμονιζόταν με τη γνώμη της κυβέρνησης, απλώς αγνοήθηκαν.
Βέβαια, αν πραγματικά κόπτονταν για τη γνώμη των
αυθεντιών, τόσο η κυβέρνηση όσο η υπουργός πολιτισμού αλλά και ο ίδιος ο κύριος
Κορρές, θα είχαν ακούσει έστω τη Διεθνή Ένωση Βυζαντινών Σπουδών η οποία δια
του πρόεδρου της, Καθηγητή στο Πρίνστον, John F. Haldon, έστειλε επιστολή προς
τον πρωθυπουργό κ. Κ. Μητσοτάκη για τη διάσωση των Αρχαιοτήτων του Σταθμού
Βενιζέλου. Δεν τολμώ να ρωτήσω τον κ. Κορρέ γιατί δεν εισακούστηκαν οι
διασημότεροι βυζαντινολόγοι του κόσμου, για να μην λάβω την απάντηση πως
ευτυχώς δεν είμαστε προτεκτοράτο.
Εκτός αν η μόνη αυθεντία που αναγνωρίζεται στην Ελλάδα
είναι ο Μ. Κορρές, ο οποίος έχει το ελεύθερο να αγνοεί μελέτες εγκεκριμένες από
το ΚΑΣ και να απολογείται στο τέλος γιατί δεν αγνόησε περαιτέρω το όριο που
έθεσε η εγκεκριμένη από αυτό μελέτη, αφού προηγουμένως έχει περιφρονήσει όσους
και όσες ανατρίχιασαν με το έργο του συμπεριλαμβανομένων των πρώην και νυν
συναδέλφων του!
Η Ακρόπολη βανδαλίστηκε όπως έγραψε η Liberation, τα
αρχαία της Βενιζέλου κινδυνεύουν, όπως σωστά συμπεραίνουν διεθνείς
βυζαντινολόγοι και η αλαζονεία περισσεύει.