Επιβαίνοντας σε ένα πράσινο αυτοκίνητο ο Αλέκος
Παναγούλης κινείται στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, όταν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες
χάνει τον έλεγχο και πάει και καρφώνεται σε ένα υπόγειο κατάστημα επί της
λεωφόρου, κάθετα στην πορεία του.
Ποιός ήταν ο Αλέκος Παναγούλης
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης συμμετείχε ενεργά στον αγώνα για
την επαναφορά της δημοκρατίας και εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος του
Γεωργίου Παπαδόπουλου. Λιποτάκτησε από
το στράτευμα και ίδρυσε την οργάνωση Εθνική Αντίσταση. Στη συνέχεια αυτοεξορίστηκε
στην Κύπρο για να καταστρώσει σχέδιο δράσης.
Εκεί ήρθε σε επαφή με τους πολιτικούς άνδρες του τόπου,
όπως ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, με σκοπό να τους ζητήσει να συνδράμουν στην
αντίσταση. Όταν επανήλθε στην Ελλάδα, μαζί με στενούς του συνεργάτες σχεδίασε
την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου την 13η Αυγούστου 1968 κοντά
στη Βάρκιζα. Εκείνη απέτυχε κι εκείνος συνελήφθη.
Όπως έγραφε η διάσημη δημοσιογράφος και αιώνια αγαπημένη
του Οριάνα Φαλάτσι στην συνέντευξη της με τον Αλέξανδρο Παναγούλη μετά την
απελευθέρωση του, η πράξη του ήταν μια πολιτική πράξη εναντίον της δικτατορίας
Στις φυλακές από τις οποίες πέρασε τα βασανιστήρια τον
φτάνουν πολύ κοντά στο θάνατο. Χαρακτηριστικό είναι ότι στις Στρατιωτικές
Φυλακές του Μπογιατίου, από όπου προσπάθησε να δραπετεύσει πολλές φορές, είχε
φτιαχτεί ένα κελί που ειδικά για τον Παναγούλη που ήταν σαν αντίγραφο τάφου. Τη
διέξοδο του την βρήκε στην ποίηση. Ακόμα κι όταν του κατάσχεσαν κάθε γραφική
ύλη, εκείνος χρησιμοποίησε για μελάνι το αίμα του και για χαρτί τους τοίχους
του κελιού-τάφου του.
Τον Αύγουστο του 1973 – μετά από τεσσεράμισι σχεδόν
χρόνια φυλάκισης – κι αφού είχε απετράπη η εκτέλεση του στο Γουδί από τον ίδιο
τον Παπαδόπουλο, απελευθερώθηκε βάση της γενικής αμνηστίας που απένειμε το
καθεστώς των συνταγματαρχών στους πολιτικούς κρατούμενους.
Τότε είναι που αυτοεξορίστηκε εκ νέου, αυτή τη φορά στην
Φλωρεντία της Ιταλίας, για να επαναδραστηριοποιηθεί στην αντίσταση.
Μετά τη διάσημη απόπειρά του να δολοφονήσει τον δικτάτορα
Γιώργο Παπαδόπουλο και τα βασανιστήρια τα οποία υπέστη ο Παναγούλης εκλέχθηκε
βουλευτής με την Ένωση Κέντρου και πάλεψε κατά των πολιτικών που συνεργάστηκαν
με το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας.
Συνέχισε απτόητος τον αγώνα του για απομόνωση των
συνεργατών της επταετίας, μέχρι το μοιραίο αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο οποίο
έχασε τη ζωή του, λίγες μέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα
όργανα ασφαλείας της Χούντας. Η αποκάλυψη του φακέλου δεν έγινε τελικά ποτέ.
Ήταν ατύχημα ή δολοφονία; Για το θάνατο του Αλέκου
Παναγούλη έχουν διατυπωθεί πολλά σενάρια σχετικά με το μοιραίο ατύχημα που του
στέρησε τη ζωή, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί ποτέ κάτι σχετικά.
Από τη Βουλιαγμένη στην Κρήτη
Ποιά ήταν όμως η τύχη του αυτοκινήτου του Παναγούλη μετά
το θάνατο του; Λίγο έξω από το Ηράκλειο, στο χωρίο Επισκοπή, υπάρχει ένα
ιδιωτικό μουσείο που δύσκολα κανείς μπορεί να φανταστεί τα πολύτιμα κειμήλια
της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που κρύβει στις αίθουσες του.
Γεννημένος σε ένα
χωριό έξω από το Ηράκλειο, την Ελιά, ο
καπετάν Μιχάλης Αργυράκης έζησε τη φρίκη του πολέμου, κάτι που δεν ξέχασε μέχρι
να πεθάνει. Πόνημα της ζωής του το Αργυράκειο Πολεμικό Μουσείο που έστησε στο
σπίτι του στην Επισκοπή, στη μνήμη των εθνομαρτύρων γονέων του Ιωάννου και
Καλλιόπης που θυσιάστηκαν στο βωμό της ελευθερίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο
πόλεμοπεθαίνοντας στη Μάχη της Κρήτης ο πρώτος και στο Άουσβιτς η δεύτερη, μετά
από απερίγραπτα μαρτύρια και βασανισμούς.
Ο ίδιος πέθανε το 2011 μέσα στο μουσείο που φιλοξενεί
πολύτιμα καιμήλια και ντοκουμέντα από τη Μάχη της Κρήτης, το αυτοκίνητο της
απαγωγής του στρατηγού Κράιπε και στο υπόγειο σκεπασμένο το αυτοκίνητο του
Αλέκου Παναγούλη.
Δεν είχε πειράξει τίποτα, απο τότε που η οικογένεια
Παναγούλη του χάρισε το ιστορικό κειμήλιο. Ακόμα και τα αποτσίγαρα στο τασάκι
έχουν μείνει εκεί από τότε, με κάποια να φέρουν το ανεξίτηλο σημάδι του κραγιόν
της Φαλάτσι, της γυναίκας που αγάπησε τον Παναγούλη όσο καμία. Όσο ζούσε το
καντηλάκι του Αλέκου Παναγούλη ήταν πάντα αναμμένο.
«Το πνεύμα του Αλέκου είναι αθάνατο και ζει στις καρδιές
μας. Είναι τιμή μου να έχω το αυτοκίνητό του στο σπίτι μου ως ιερό κειμήλιο.
Είναι χρέος μου να ανάβω το καντηλάκι στη μνήμη του και να διδάσκεται η ιστορία
του Αλέκου στις νεότερες γενιές που επισκέπτονται το μουσείο», είχε πει ο
Μιχάλης Αργυράκης σε συνέντευξη του στο Έθνος.
Το αυτοκίνητο του Παναγούλη το είχε πάντα σκεπασμένο με
την ελληνική σημαία και το αποκάλυπτε μόνο όταν κάποιος επισκεπτόταν το
Μουσείο. «Το έχω σκεπάσει με τη σημαία γιατί είναι ιερό κειμήλιο στη μνήμη του
Αλέκου. Το έχω σκεπάσει και για ένα άλλο λόγο. Για να κρύψω την ντροπή κάποιων
προς αυτόν τον ήρωα», είχε πει στην εφημερίδα. Ο ίδιος κυκλοφορούσε στο χωριό
με ένα αυτοκίνητο που οι πινακίδες του αντί για αριθμό δήλωναν ότι ήταν ο
πρόεδρος του Μουσείου.
Τα αγαπημένα αντικείμενα του Μιχάλη Αργυράκη πέραν του
αυτοκινήτου του Παναγούλη, ήταν ο πομπός της μητέρας του, ο οποίος δουλεύει
ακόμα και σήμερα και το τουφέκι ενός καπετάνιου που συμμετείχε στην απαγωγή του
Γερμανού στρατηγού Κράιπε. Ακόμα, είχε ιδιαίτερη αδυναμία στις ματωμένες στολές
των Γερμανών από το 1940 και σε αυθεντικά γερμανικά έγγραφα και επιστολές που
έστελναν κοπέλες σε στρατιώτες εκείνης της εποχής. Ο ιδρυτής του μουσείου
ξεχώριζε, ακόμα, την πυξίδα του ελικοπτέρου που έπεσε στα Ίμια, ενώ σημαντικά
θεωρούσε και τα γερμανικά έγγραφα από την Γκεστάπο, αλλά κι ένα Eυαγγέλιο από
έναν σκοτωμένο Αυστραλό καθολικό παπά, υπογεγραμμένο από τη γυναίκα του.