Αρρύθμιστη και ανεξέλεγκτη έχει αφήσει η κυβέρνηση την αγορά των self tests που η ίδια δημιούργησε μετά την αποτυχία της να εξασφαλίσει, έστω ένα self test για όλους τους πολίτες. Από το ρεπορτάζ του tvxs.gr αλλά και από έγγραφο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου προς τον ΕΟΦ που δημοσιεύουμε, προκύπτει ότι τον τελευταίο μήνα ιδιώτες κάθε λογής εισάγουν ή/και πωλούν self tests σε διάφορες τιμές, με αποτέλεσμα η πρόσβαση των πολιτών αλλά εσχάτως και των εργοδοτών που υποχρεούνται να παρέχουν self tests στους εργαζομένους τους να γίνεται ακόμα πιο δύσκολη.
Το ημερολόγιο έδειχνε 19 Μαρτίου 2021 όταν ο υφυπουργός
παρά τω πρωθυπουργώ Άκης Σκέρτσος ανακοίνωσε ότι κάθε πολίτης της χώρας θα έχει
δωρεάν πρόσβαση σε ένα self test την εβδομάδα, επικοινωνώντας μάλιστα το μέτρο
ως εργαλείο επιδημιολογικής επιτήρησης, παρά την αμφισβητούμενη αξιοπιστία των
τεστ αυτών.
«Η Ελλάδα, λοιπόν, γίνεται η πρώτη χώρα που προχωρά από
το τέλος Μαρτίου σε δωρεάν παροχή ατομικών rapid test σε όλο τον πληθυσμό της
χώρας», είχε πει ο κ. Σκέρτσος, κατά την ενημέρωση των συντακτών για την
πανδημία, την Παρασκευή 19 Μαρτίου. Μάλιστα είχε αναφέρει και αριθμούς.
«Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τη νέα στρατηγική για το τεστ,
θα περάσουμε από περίπου 300.000 τεστ τα οποία πραγματοποιούνται εβδομαδιαία,
σε δυνητικά έως και 10.000.000 τεστ την εβδομάδα. Κάθε πολίτης, από το τέλος
Μαρτίου και τις αρχές Απριλίου, θα μπορεί να προμηθεύεται από το φαρμακείο της
γειτονιάς του, ένα δωρεάν τεστ την εβδομάδα παρέχοντας τον αριθμό ΑΜΚΑ στον
φαρμακοποιό, ώστε να μπορεί να επιτηρεί πλέον ατομικά τη μεταδοτικότητα του
ιού», είχε πει τότε ο στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Πενήντα ημέρες μετά, και μετά την ακύρωση δύο διαγωνισμών
του Δημοσίου, η κυβέρνηση μέσω της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας
έχει εξασφαλίσει προς το παρόν δωρεάν τεστ μόνο για τους μαθητές και τους
εργαζόμενους που το χρησιμοποιούν ως υποχρεωτικό «διαβατήριο» εισόδου στην
εργασία τους, μέσω της απευθείας συμφωνίας που τελικά έκλεισε με την κινεζική
εταιρία JOYSBIO Biotechnology. Όποιος άλλος πολίτης ενδιαφέρεται να κάνει self
test καλείται να πληρώσει από 6 έως και 12 ευρώ, αφού ενδεχομένως χρειαστεί να
επισκεφθεί δύο ή τρία φαρμακεία ή να ψωνίσει από επιχειρήσεις που, σύμφωνα με
τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο, τα πωλούν παράνομα.
Από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι σε πολλά φαρμακεία της
χώρας τις τελευταίες ημέρες δεν υπήρχαν self tests προς πώληση. Πολίτες που δε
δικαιούνται δωρεάν χορήγηση, δυσκολεύονται να πληρώσουν 20-25 ευρώ για ένα
εργαστηριακό rapid, ή θέλουν ένα-δύο τεμάχια επιπλέον από τα δωρεάν σε
περίπτωση που τους προκύψει ένα αποτέλεσμα «άκυρο», πήγαν στα φαρμακεία της
γειτονιάς και έλαβαν την απάντηση «δεν έχουμε άλλα» ή «δε φέρνω πολλά, δε με
συμφέρει».
«Self tests υπάρχουν διαθέσιμα στην αγορά. Από εκεί και
πέρα ο κάθε συνάδελφος επιλέγει πόσα θα αγοράσει για το φαρμακείο του», λέει
στο tvxs.gr ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθηνών, Κωνσταντίνος
Λουράντος, ο οποίος δε θέλησε να τοποθετηθεί σχετικά με το γιατί αρκετοί
φαρμακοποιοί δεν αγοράζουν μεγαλύτερες ποσότητες.
Γιατί λοιπόν διαπιστώνονται ελλείψεις στα φαρμακεία εφόσον
υπάρχει προσφορά στην αγορά των χονδρεμπόρων; Πηγή που γνωρίζει καλά την αγορά
του φαρμάκου υποστηρίζει πως τον τελευταίο ένα μήνα δημιουργήθηκαν πολλές
Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες (ΙΚΕ) με αντικείμενο την εισαγωγή και εμπορία
self tests, με τις εταιρίες αυτές να πωλούν στα φαρμακεία σε τιμές που φτάνουν
μέχρι και τα έξι ευρώ, ειδικά στα ρινικά. Γίνεται σαφές πως ένα φαρμακείο που
αγοράζει το τεμάχιο σε αυτή την τιμή και πρέπει να καλύψει τα λειτουργικά του
έξοδα και να βγάλει ένα μικρό έστω κέρδος, πρέπει να πουλήσει σίγουρα στα οκτώ
ή τα εννιά. Κάποια φαρμακεία σε κεντρικά σημεία ίσως προχωρούν με αυτό τον
τρόπο, πολλά συνοικιακά όμως όχι, ίσως υπό το φόβο ότι με τέτοια τιμή, ποιός
εγγυάται ότι θα «φύγει» ένα προϊόν αμφισβητούμενης αξιοπιστίας;
«Φανταστείτε ότι άνθρωποι που μέχρι πρόσφατα πουλούσαν
τσιμέντα έχουν φτάσει να εισάγουν κα να πουλάνε τώρα self tests. Πολλοί από
αυτούς δεν έχουν καμία σχέση με την υγεία, δεν αντιλαμβάνονται τον κοινωνικό
χαρακτήρα των τεστ μέσα στην πανδημία», λέει ο συνομιλητής μας. Στην εμπορία
των self tests συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται και κάποιες από τις εταιρίες
που είχαν επιλεγεί στους ακυρωθέντες τελικά διαγωνισμούς για τα δωρεάν
χορηγούμενα.
Κι επειδή, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, αρκετοί
ιδιώτες έχουν φέρει στην Ελλάδα ικανές ποσότητες που δεν απορροφούν εύκολα τα
φαρμακεία, έχει δημιουργηθεί και μια άλλη ομάδα άτυπων εμπόρων self tests που
αναλαμβάνουν να πουλήσουν οι ίδιοι για λογαριασμό των εισαγωγέων,
παρακάμπτοντας τα φαρμακεία. Φαρμακοποιός λέει στο tvxs.gr ότι άνθρωποι με
μηχανάκια κάνουν διανομή self tests σε ενδιαφερόμενους αγοραστές. Εργοδότες που
υποχρεούνται να παρέχουν τέτοια τεστ στους εργαζομένους τους, σίγουρα αναζητούν
να αγοράσουν μαζικά ώστε να πετύχουν καλύτερες τιμές. Από ποιόν και με τί
όρους, προς το παρόν φαίνεται να έχει μικρή σημασία για την κυβέρνηση.
Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος στέλνει στον ΕΟΦ
τους «πειρατές»
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μη ρύθμισης που έχει αφήσει η
κυβέρνηση να δημιουργηθεί κατόπιν της δικής της αποτυχίας να προσφέρει self
tests για όλο τον πληθυσμό, έμποροι τέτοιων τεστ έχουν φτάσει στο σημείο να
παρακάμπτουν τα φαρμακεία προκειμένου να πουλήσουν το εμπόρευμά τους. Με
έγγραφο που δημοσιεύει το tvxs.gr ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος
γνωστοποιεί στον ΕΟΦ ότι 13 εταιρίες και ηλεκτρονικά καταστήματα πωλούν rapid
tests, που ως «in vitro αυτοδιαγνωστικά ιατροτεχνολογικά προϊόντα» επιτρέπεται
να πωλούνται αποκλειστικά από φαρμακεία.
Στη λίστα υπάρχουν ορισμένες εταιρίες και ηλεκτρονικά
καταστήματα που παρουσιάζουν κάποια ειδίκευση σε προϊόντα υγείας αλλά όχι όλα.
Μεταξύ αυτών εντοπίζουμε ένα με είδη σπιτιού, ένα με αναλώσιμα και ταμειακές
μηχανές, ένα με χειροτεχνίες και ένα πρατήριο καυσίμων στη Θεσσαλονίκη!
Είναι φανερό ότι η μη πρόνοια της κυβέρνησης να θεσπίσει
κάποιες προδιαγραφές για τις εταιρίες που θα ενδιαφέρονταν να ασχοληθούν με την
εμπορία self tests ή έστω ένα πλαφόν στην τιμή χονδρικής και λιανικής, έχει
αφήσει χώρο σε επιχειρηματίες κάθε είδους να επιδιώκουν το κέρδος με ένα προϊόν
που η ίδια η κυβέρνηση έχει αξιολογήσει ως πολύ σημαντικό όπλο στην μάχη για
την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Πηγές της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας είπαν
στο tvxs.gr ότι το «ένα δωρεάν τεστ την εβδομάδα για κάθε πολίτη» ενδεχομένως
να γίνει πράξη στα τέλη Μαΐου. Προς αυτή την κατεύθυνση η ΓΓΠΠ έχει κανονίσει
ώστε από την Τετάρτη 19 του μήνα και κάθε Τετάρτη, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα
Ιουνίου που θα επανεκτιμηθούν οι ανάγκες, να φτάνουν στην Ελλάδα 4,6 εκατ.
τεστ. Έστω ότι αυτή η εξαγγελία υλοποιηθεί, έως τότε κάποιοι θα έχουν ήδη κάνει
«γερή μπάζα».