Κωνσταντίνος Λάππας
Κόντρα σε εγκύκλιο του προκατόχου του Γιάννη Βρούτση και την εργατική νομοθεσία όπως αυτή ίσχυε μέχρι πρόσφατα φαίνεται πως νομοθέτησε η κυβέρνηση στο θέμα του επιτρεπτού τρόπου πρόσληψης των διανομέων εστίασης, καθιστώντας υπό προϋποθέσεις σύννομη την πρακτική που εφάρμοσε η εταιρία e-food, να απαιτήσει δηλαδή την απασχόληση εργαζομένων με όρους παροχής υπηρεσιών.
Κι
αυτό διότι τον Νοέμβριο του 2020 ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης
είχε υπογράψει εγκύκλιο στην οποία τονίζεται ότι οι απασχολούμενοι στη διανομή
προϊόντων εστίασης πρέπει να ασφαλίζονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας.
Συγκεκριμένα,
πρόκειται για την εγκύκλιο 45628/414, με ημερομηνία 4 Νοεμβρίου 2020, και το
σχετικό χωρίο αναφέρει:
«Το
είδος της σύμβασης εργασίας όσων απασχολούνται στη διανομή προϊόντων
(εστίασης), προσιδιάζει στη φύση και τα χαρακτηριστικά της εξαρτημένης σχέσης
εργασίας και πάντως δεν είναι συμβατή με την αμοιβή των εν λόγω εργαζόμενων με
Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών (πρώην τίτλος κτήσης), το οποίο ενδείκνυται
σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, εντελώς ευκαιριακού και περιστασιακού χαρακτήρα».
Η
εγκύκλιος αυτή ήρθε σε συνέχεια γνωμάτευσης υπηρεσιακών παραγόντων του ΕΦΚΑ ως
απάντηση σε σχετικό ερώτημα της Online Delivery ΑΕ, δηλαδή της e-food, τον
Ιούλιο του 2020. Στην τρίτη σελίδα της γνωμάτευσης, οι υπηρεσιακοί παράγοντες
γράφουν:
«...
σύμφωνα με τα ανωτέρω οι όροι και οι προϋποθέσεις της εργασίας που παρέχουν οι
διανομείς προϊόντων εστίασης, έχουν όλα τα κριτήρια που την χαρακτηρίζουν
εξαρτημένη εργασία. Τα πρόσωπα αυτά θα πρέπει να ασφαλίζονται σύμφωνα με το
άρθρο 2 του ΑΝ 1846/51 του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και σε καμία περίπτωση δεν υπάγονται
στις διατάξεις του άρθρου 55 του Ν.4509/17 περί τίτλου κτήσης...».
Ο
υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης καταλόγισε στον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ
ότι ψεύδονται, υποστηρίζοντας ότι με τον δικό του νόμο, τον 4808/21, η θέση των
διανομέων προϊόντων εστίασης όχι μόνο δεν επιδεινώθηκε αλλά βελτιώθηκε καθώς
τους αναγνωρίστηκε το δικαίωμα να συνδικαλίζονται.
«Δεν
έχει καμία σχέση αυτό που έγινε με την e-food με το νόμο τον οποίο περάσαμε
(Νόμος για την Προστασία της Εργασίας), που προστατεύει ακόμα περισσότερο τους
εργαζόμενους στις συνεργατικές πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της
e-food», είπε ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στον ΣΚΑΪ. σε τηλεοπτικές
και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις.
Αν.
Νεφελούδης στο tvxs.gr: Ο νόμος Χατζηδάκη εισάγει τον διανομέα ως πάροχο
υπηρεσιών
Απάντηση
στον ισχυρισμό Χατζηδάκη δίνει μέσω του tvxs.gr ο γενικός γραμματέας του
υπουργείου Εργασίας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Νεφελούδης.
«Ο
κ. Χατζηδάκης προσπαθεί να υπερασπισθεί την πολιτική του, δηλαδή της
απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων και στον χώρο των διανομέων εστίασης,
προβάλλοντας ένα πάρα πολύ μεγάλο ψέμα. Ότι συνεχίζει την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ
δίνοντας και δυνατότητα στους freelancers να έχουν συλλογική εκπροσώπηση.
Ο
νόμος που πέρασε επί ΣΥΡΙΖΑ για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των
διανομέων εστίασης, δηλαδή ο 4611/2019, πέρα από τα μέτρα που πάρθηκαν για την
υγιεινή και ασφάλεια στους χώρους εργασίας, για την προστασία του εισοδήματος
των εργαζομένων με το επίδομα για τη συντήρηση των μηχανών και άλλα, αναφερόταν
σε εργαζόμενους στον τομέα της διανομής στην εστίαση.
Αντίθετα
στον εκτρωματικό νόμο Χατζηδάκη 4808/21 δεν αναφέρεται η λέξη «εργαζόμενος». Το
άρθρο 69 αναφέρεται σε παρόχους υπηρεσιών. Από τη διατύπωση αυτή φαίνεται πως
αντιλαμβάνεται ο κ. Χατζηδάκης τον κάθε άνθρωπο που δουλεύει σε συνεργατικές
πλατφόρμες.
Ο
διανομέας εστίασης ως πάροχος υπηρεσιών εφευρέθηκε και κατοχυρώθηκε λοιπόν από
τον 4808 του Χατζηδάκη», λέει ο κ. Νεφελούδης.
Οδικός
χάρτης για πρακτικές τύπου e-food ο νόμος Χατζηδάκη;
Τί
προβλέπει λοιπόν το άρθρο 69 του εργατικού νόμου Χατζηδάκη; Εξηγεί αναλυτικά
τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες δύναται η απασχόληση ενός διανομέα
προϊότων εστίασης να μη θεωρείται σχέση εξαρτημένης εργασίας.
Συγκεκριμένα
αναφέρει:
Η
σύμβαση μεταξύ ψηφιακής πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών τεκμαίρεται ότι δεν
είναι εξαρτημένης εργασίας, εφόσον ο πάροχος υπηρεσιών δικαιούται, βάσει της
σύμβασής του, σωρευτικά:
α)
Να χρησιμοποιεί υπεργολάβους ή υποκατάστατους για να παρέχουν τις υπηρεσίες που
έχει αναλάβει να προσφέρει. Η προϋπόθεση αυτή πληρούται, ακόμη και αν η ψηφιακή
πλατφόρμα αξιώνει οι υπεργολάβοι και υποκατάστατοι του παρόχου υπηρεσιών να
έχουν υποβληθεί σε εκπαίδευση ή να φέρουν στολή ή να τηρούν τους όρους υγιεινής
και ασφάλειας ή να έχουν τύχει των κατάλληλων εξετάσεων υγείας και γενικότερα
να συμμορφώνονται προς τους γενικούς όρους παροχής υπηρεσιών, υγιεινής και
ασφάλειας που ισχύουν για τους παρόχους υπηρεσιών, που συνδέονται συμβατικώς με
τη συγκεκριμένη πλατφόρμα.
β)
Να επιλέγει τα διάφορα έργα που η ψηφιακή πλατφόρμα του προτείνει να αναλάβει ή
να θέτει μονομερώς ο ίδιος τον μέγιστο αριθμό τέτοιων έργων που εκάστοτε θα
αναλαμβάνει, ο οποίος μπορεί και να μεταβάλλεται, υπό την προϋπόθεση ότι
πάντοτε καθορίζεται μονομερώς από τον ίδιο.
γ)
Να παρέχει τις ανεξάρτητες υπηρεσίες του προς οποιονδήποτε τρίτο ή να εκτελεί
έργα για οποιονδήποτε τρίτο, συμπεριλαμβανομένων ανταγωνιστών της ψηφιακής
πλατφόρμας.
δ)
Να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του, εντός δεδομένων
χρονικών πλαισίων, προσαρμόζοντάς τον στις προσωπικές του ανάγκες και όχι με
βάση τα συμφέροντα της ψηφιακής πλατφόρμας.
Νομικοί
υποστηρίζουν πως ο νόμος Χατζηδάκη αποτελεί ουσιαστικά τον οδικό χάρτη που
καλείται να εφαρμόσει κάθε πλατφόρμα για να μπορεί με τρόπο σύννομο να
απασχολεί ανθρώπους με όρους παροχής υπηρεσιών, δηλαδή μπλοκάκι. Σημειώνουν μάλιστα
πως ενώ οι πρακτικές αυτές ήταν υπαρκτές στην Ελλάδα από την εποχή της
κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το τοπίο δε ρυθμίστηκε επαρκώς, με αποτέλεσμα να
δημιουργηθεί νομικό κενό, κενό που ήρθε να καλύψει ο νόμος Χατζηδάκη.
Σχετικά
με την παρατήρηση αυτή, ο κ. Νεφελούδης απάντησε ως εξής: «Οι πλατφόρμες
παρουσιάστηκαν ως θέμα το καλοκαίρι του ‘19. Μέχρι τότε είχαμε να κάνουμε με
την e-food, η οποία τότε είχε καλές εργασιακές σχέσεις. Αρχές του ‘19 ήρθε στην
Ελλάδα η Wolt κι εγώ ο ίδιος ως γ.γ του υπουργείου είχα δώσει εντολή στις
υπηρεσίες να ξεκινήσει η διαδικασία γνωμάτευσης για την εξαρτημένη εργασία. Μας
πρόλαβαν οι εκλογές όμως».