Αποστολή ελληνικού στρατού στην εμπόλεμη ζώνη του Σαχέλ προβλέπει η συμφωνία Γαλλίας - Ελλάδας

Αλέξανδρος Ζέρβας

 

Μια από τις λιγότερο προβεβλημένες πτυχές της πολυδιαφημισμένης ελληνογαλλικής συμφωνίας φαίνεται πως αποτελεί η κοινή δέσμευση των δυο χωρών για συμμετοχή σε στρατιωτικές επιχειρήσεις σε διάφορες περιοχές του κόσμου, με ειδική μάλιστα αναφορά στην περίπτωση του Σαχέλ.

 

Συγκεκριμένα, στο άρθρο 18 της συμφωνίας γίνεται αναφορά σε “κοινές δραστηριότητες, εκπαίδευση και στρατιωτικές ασκήσεις, είτε επί του εδάφους είτε επί Ελληνικών ή Γαλλικών Κρατικών πλοίων ή αεροσκαφών, στο πλαίσιο της αυξημένης ναυτικής παρουσίας της Γαλλίας στην Μεσόγειο ή της κοινής συμμετοχής σε διμερείς ή πολυμερείς ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος.”

 

Ειδικότερα η παράγραφος ι του άρθρου 18 κάνει λόγο για “συμμετοχή σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή αναπτύξεις σε θέατρα επιχειρήσεων προς υποστήριξη κοινών συμφερόντων, όπως, για παράδειγμα, τις υπό γαλλική διοίκηση επιχειρήσεις στο Σαχέλ.”

 

Κάτι τέτοιο σημαίνει πρακτικά πως θα δούμε σύντομα ένα μικρό αλλά πλήρες ελληνικό εκστρατευτικό σώμα να συμμετέχει στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή.

 

Τι είναι το Σαχέλ και γιατί προκαλεί την ανησυχία της διεθνούς κοινότητας

 

Για όσους δεν γνωρίζουν, Σαχέλ ονομάζεται ένα μεγάλο τμήμα της Υποσαχάριας Αφρικής, στην οποία η Γαλλία έχει σημαντική επιρροή από τα χρόνια της αποικιοκρατίας και περιλαμβάνει τις χώρες Μαυριτανία, Μάλι, Νίγηρας, Τσαντ και Μπουργκίνα Φάσο.

 

Η εν λόγω περιοχή αποτελεί στη συγκεκριμένη συγκυρία μια από τις πιο “εύφλεκτες ζώνες” πάντως λόγω της εκτεταμένης δράσης τζιχαντιστών, συνδεδεμένων με ISIS και Αλ Κάιντα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι πριν από λίγες εβδομάδες ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έσπευσε να εκφράσει την ανησυχία του για τις εξελίξεις στο Σαχέλ, εκτιμώντας ότι μπορεί να εξελιχθεί σε “νέο Αφγανιστάν”.

 

Η Γαλλία, η μείωση των στρατευμάτων και οι Ρώσοι μισθοφόροι της Wagner

 

Η Γαλλία από τη μεριά της έχει συμμετάσχει ενεργά στην ευρύτερη σύρραξη στην περιοχή. Μάλιστα, σε σύνοδο που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2020 στο Πο με πρωτοβουλία του Εμμανουέλ Μακρόν και τη συμμετοχή των προέδρων των πέντε χωρών του Σάχελ (Νίγηρας, Τσαντ, Μαυριτανία, Μπουρκίνα Φάσο, Μαλί) συμφώνησαν να εντείνουν τη στρατιωτική συνεργασία τους εναντίον των τζιχαντιστών στη Δυτική Αφρική, γνωστής ως επιχείρηση Μπαρχάν.

 

Μάλιστα, γινόταν αναφορά σε μια μελλοντική, ευρωπαϊκή ειδική δύναμη υπό την επωνυμία Takuba, η οποία θα εντασσόταν στην κοινή στρατιωτική διοίκηση. Στους 19 μήνες που μεσολάβησαν η  Takuba ακόμη δεν έχει συγκροτηθεί.

 

Την ίδια στιγμή, η Γαλλία, η οποία αριθμεί κατά περιόδους από 3.000 έως 5.000 στρατιώτες στο Σαχέλ, ενώ έχει καταγράψει και 52 νεκρούς, ανακοίνωσε τον περασμένο Ιούνιο δια στόματος Μακρόν την πρόθεσή της να μειώσει τη στρατιωτική της δύναμη στην περιοχή.

 

Η κατάσταση περιπλέκεται καθώς τουλάχιστον μια από τις χώρες της περιοχής, το Μάλι, απειλεί ότι θα προσλάβει Ρώσους μισθοφόρους της διαβόητης εταιρείας Wagner, που ενεπλάκησαν ενεργά στη Συρία, για να συμβάλουν στις επιχειρήσεις.

 

Η αντιπαράθεση Παρισιού-Άγκυρας

 

Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως το Σαχέλ αποτελεί πεδίο παρασκηνιακής γεωστρατηγικής αντιπαράθεσης μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας. Κι αυτό γιατί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει εντείνει την τελευταία δεκαετία τις κινήσεις  για την ανάπτυξη δεσμών με πρώην γαλλικές αποικίες όπως ο Νίγηρας και το Μάλι, προκαλώντας ανησυχία στο Παρίσι.

 

Όπως σημείωνε μάλιστα πρόσφατα, ο ανώτερος συνεργάτης του Glob με έδρα τη Γενεύη, Τζαλέλ Χαρσουάι, το Σαχέλ θα μπορούσε να γίνει ένα σημείο αυξανόμενης έντασης και όχι συνεργασίας.

 

Σύμφωνα με τον ίδιο, σε αυτό υπάρχουν αρκετά ζητήματα που μπορεί να συμβάλουν:

 

    Η πλήρης τουρκοποίηση της Σομαλίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον τουρκόφωνο στρατό της.

    Η προσπάθεια προσαιτερισμού της Κένυας, μέσα από νέες αμυντικές συμφωνίες

    Η εκστρατεία της Άγκυρας που έχει στόχο την απόκτηση επιρροής στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

    Το αποτύπωμα που έχει αφήσει στον εμφύλιο της Νιγηρίας.

 

Υπάρχει πραγματική αντιπαλότητα" επεσήμανε ο Χαρσουάι και προσθέτει: "Υπάρχει ένας πραγματικός ανταγωνισμός στο Σαχέλ. Επειδή η Τουρκία θέλει να έχει στρατιωτική παρουσία, έχει ήδη μεγάλο διπλωματικό αποτύπωμα και είναι εμπορικά πολύ φιλόδοξη. Μιλάμε για χρονικό ορίζοντα δεκαπέντε ετών ή τριάντα ετών. Άρα αν η Γαλλία "βλέπει" εχθρό σε αυτό, νομίζω ότι η Γαλλία βλέπει σωστά επειδή δεν υπάρχει αρκετός χώρος και για τους δύο πρώην αποικιοκράτες της περιοχής".