Η Κριστίν Λαγκάρντ δεν ήταν χθες όσο αισιόδοξη συνήθιζε να είναι τους τελευταίους μήνες – τους μήνες της φρενήρους ανάκαμψης στην Ευρώπη μετά την πανδημία. Η πρόεδρος της ΕΚΤ είπε μεν πως «η ανάκαμψη συνεχίζεται», για πρώτη φορά ωστόσο ανέβασε το επίπεδο του συναγερμού για τον πληθωρισμό: Δεν είπε, όπως τους προηγούμενους μήνες, πως η πληθωριστική πίεση θα είναι προσωρινή – αντιθέτως είπε πως ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα αργήσει να αποκλιμακωθεί. Και προειδοποίησε ότι τα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού, η έκρηξη στις τιμές της ενέργειας και η έλλειψη εργατικού δυναμικού απειλούν να «φρενάρουν» τους ρυθμούς της ανάκαμψης.
Σε πρώτη ανάγνωση – την οποία προτιμά και η κυβέρνηση – οι προειδοποιήσεις αυτές δεν δείχνουν να αφορούν την Ελλάδα. Μετά από μια μνημονιακή δεκαετία αποπληθωρισμού, ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει ο τρίτος χαμηλότερος στην ευρωζώνη: Τον Σεπτέμβριο έκλεισε στο 2,1% ενώ στο σύνολο της ευρωζώνης έφθασε στο 3,4% και σε ρεκόρ δεκατριών ετών.
Με δεδομένο, ωστόσο, ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες με τους χαμηλότερους μισθούς στην Ευρώπη – ή τουλάχιστον από την δυτική Ευρώπη -, και με την δημοσιονομική συμπίεση να έχει εξαντλήσει τα όρια εργαζομένων και συνταξιούχων, η ανοδική πορεία του πληθωρισμού έστω και σ’ αυτά τα επίπεδα απειλεί να μειώσει ακόμη περισσότερο τους επόμενους μήνες το διαθέσιμο εισόδημα.
Ηδη,
το πρώτο σοκ καταγράφεται στους λογαριασμούς του ρεύματος, ενώ το κύμα των
ενεργειακών ανατιμήσεων διαχέεται ήδη στα περισσότερα βασικά προϊόντα διατροφής
και καταναλωτικά είδη.
Σε
έρευνα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας (ΒΕΑ) δύο στις τρείς
μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανέφεραν ότι οι διεθνείς αυξήσεις θα επηρεάσουν πολύ
και πάρα πολύ το κόστος παραγωγής τους, καθώς όσο περισσότερο εξαρτημένες είναι
οι επιχειρήσεις από το ενεργειακό κόστος, τόσο είναι και η επιβάρυνση. Και αυτή
η επιβάρυνση θα μετακυλιστεί και στις τιμές λιανικής. Μία στις δύο
επιχειρήσεις εκτιμούν ότι οι τιμές
λιανικής στα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους θα αυξηθούν γύρω στο 10% ενώ μία
στις πέντε επιχειρήσεις εκτιμά ότι η αύξηση θα φθάσει ή και θα ξεπεράσει το
30%.
Ήδη
στα σούπερ μάρκετ καταγράφονται σημαντικές αυξήσεις σε μια σειρά βασικών ειδών
διατροφής. Τους τελευταίους μήνες οι τιμές στα κρέατα έχουν αυξηθεί πάνω από 10%, στα ζυμαρικά έως
και 15%, στα γαλακτοκομικά από 5-10%,
στα τυριά 15%, στα αναψυκτικά έως και 10%, στον καφέ 10 έως 20%, στη ζάχαρη και
τα όσπρια από 5-10%.
Η
εικόνα αυτή αναμένεται να επιδεινωθεί τους επόμενους μήνες λόγω του εισαγόμενου
πληθωρισμού. Ενδεικτική εδώ είναι η τελευταία έκθεση του ΔΝΤ που προειδοποιεί
ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο τέταρτο τρίμηνο θα
επιβραδυνθεί στο 2,7%.
Το
Ταμείο επισημαίνει ιδιαίτερα το πρόβλημα με την αύξηση των εισαγωγών, που
αποτελεί συνέπεια της άρσης των lockdown. Οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων
είναι πολύ πιο υψηλές από εκείνες του προηγούμενου εξαμήνου, γεγονός που θα
λειτουργήσει αθροιστικά στο αυξημένο κόστος λιανικής στην ελληνική αγορά.
Το
πρόβλημα του εισαγόμενου πληθωρισμού έχει επισημανθεί ιδιαίτερα στην κυβέρνηση
και από την Τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μήνυμα που έχει
σταλεί προς το υπουργείο Οικονομικών και το Μαξίμου είναι ότι με αναπόδραστη
την άνοδο του εισαγόμενου πληθωρισμού πρέπει να βρεθούν πόροι για να τονωθεί η
εσωτερική ζήτηση και να μην καμφθεί το ΑΕΠ.