Ο πολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών & φίλων του Νέου Σουλίου & ο Α.Μ.Γ.Σ. Πανσουλιακός διοργανώνουν το έθιμο «άναμμα της Στάβας», την Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2023, στις 7 το απόγευμα, στην τοπική κοινότητα Νέου Σουλίου, του Δήμου Εμμανουήλ Παππά.
Το
έθιμο αναβιώνει την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, την Κυριακή της τυροφάγου.
Σύμφωνα
με το έθιμο, όπως αναφέρει το neosouli.gr, με το άναμμα της στάβας γινότανε
καθαρμός των ψυχών έτσι ώστε ο λαός να υποδεχτεί τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και στη
συνέχεια το Άγιο Πάσχα και την Ανάσταση του Κυρίου.
Επίσης
το έθιμο πιθανόν να είναι κατάλοιπο μιας παλιάς ¨αντίληψης¨ ότι με την φωτιά
¨καθαρίζονται¨ και φεύγουν ψύλλοι και κοριοί από τα σπίτια κι αρρώστιες και
κακά δαιμόνια από τους ανθρώπους.
Παλαιότερα,
στο χωριό, οι κάτοικοι άναβαν τρεις Κυριακές των Αποκριών μικρές σταβούδες
(φωτιές) έξω από την είσοδο των σπιτιών τους και τα παιδιά πηδούσαν από πάνω
και φώναζαν <<Να καούν Ψύλ κι Κουργοί>> Την Κυριακή της Τυρινής
άναβαν μεγάλες στάβες σε κάθε γειτονιά. Συγκεκριμένα, στις γειτονιές Αγριάνστα,
Ντουρλίτσα, Ταρίφα, Παοκ Αλουνουδ και Πλατείας.
Τα
παιδιά κάθε γειτονιάς (μαχαλά) από μέρες πιο μπροστά μάζευαν ξύλα, πουρνάρια
αγκάθια, χόρτα κι ότι άλλο ήταν για κάψιμο και μ’ αυτά έφτιαχναν ένα σωρό, μία
στοίβα (απ’ όπου πιθανόν και το όνομα ¨στάβα¨). Το βράδυ τα ‘βάζαν φωτιά.
Συγκεντρώνονταν μικροί και μεγάλοι γύρω-γύρω και θαύμαζαν τις τεράστιες φλόγες
της ¨στάβας¨και το θέαμα ήταν εντυπωσιακό τις βραδινές εκείνες ώρες. Όταν η
φωτιά βρισκόταν προς το τέλος, μερικοί πηδούσαν πάνω από τις φλόγες φωνάζοντας:
¨ Να καούν οι ψύλλοι κι οι κοριοί μέσα, υγεία και χαρά και του χρόνου τν
Πασχαλιά μι τα κόκκινα τ’ αυγά. Νέοι και νέες της κάθε γειτονιάς, χόρευαν γύρω
από τις φωτιές, οι γυναίκες κερνούσαν λουκούμια, πίτες και τσίπουρα και οι
άνδρες καμάρωναν. Έτσι γλεντούσε όλο το χωριό.
Να
σημειώσουμε, πως οι γυναίκες πήγαιναν στην εκκλησία και στη συνέχεια με ένα
πορτοκάλι πήγαιναν στις πεθερές τους και σε όποιον άλλο ήθελαν και ζητούσαν
συγχώρεση, γιατί ξεκινούσε η Σαρακοστή κι έπρεπε να είναι καθαρές οι ψυχές
τους.