Βίκτωρας Αντωνόπουλος
Μπορεί για τον νυν υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Βασίλη Κικίλια να φταίνε οι «αλητήριοι εμπρηστές» για τις πυρκαγιές που πλήττουν τη χώρα για ακόμα ένα καλοκαίρι, ωστόσο η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική και δεν αφορά μόνο στην ανεπαρκή πρόληψη και την ελλιπή αντιπυρική προστασία. Το πρόβλημα ξεκινάει από πιο πριν.
Τα Χριστούγεννα του 2021, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αποφάσισε να καταργήσει 7 φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Natura. Ανάμεσά τους ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας και το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς, δύο δάση που αυτό το καλοκαίρι μετρούν δεκάδες χιλιάδες καμένα στρέμματα.
Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που τα συγκεκριμένα δάση παραδίδονται στις φλόγες: μέρος της Πάρνηθας κάηκε (και) το 2021, μεγάλο μέρος της Δαδιάς κάηκε το 2022.
Η απόφαση, λοιπόν, της κυβέρνησης τα Χριστούγεννα του 2021 να καταργήσει, στην ουσία, φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Natura και οι αρμοδιότητές τους να περάσουν στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), έρχεται ξανά στο προσκήνιο.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις, κόμματα και φορείς είχαν εκφράσει την έντονη τους αντίθεση, όταν έγινε γνωστό το νομοσχέδιο και απ’ ό,τι φαίνεται επαληθεύονται.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Δύκτυο ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ, που είχε βγάλει ανακοίνωση για το θέμα της κατάργησης των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Natura, «οι αρμοδιότητές των φορέων που καταργούνται μεταφέρονται στον υπερ – συγκεντρωτικό Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), η διοίκηση του οποίου ορίζεται από την κυβέρνηση, χωρίς την συμμετοχή και την εκπροσώπηση της τοπικής κοινωνίας, όπως ισχύει σήμερα με τους φορείς διαχείρισης. Παράπλευρες απώλειες θα είναι οι συνθήκες και η απώλεια θέσεων εργασίας στους φορείς διαχείρισης που καταργούνται».
Προσθέτει, επίσης, ότι με την κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών το φυσικό περιβάλλον θα υποβαθμιστεί ακόμα περισσότερο.
Αντιδράσεις υπήρχαν και από το «Πράσινο Κίνημα» και σε ανακοίνωση του τόνιζε, μεταξύ άλλων:
«Ειδικά μετά τις καταστροφικές φωτιές του καλοκαιριού και την αλόγιστη επέκταση των Βιομηχανικών ΑΠΕ, (κυρίως από εταιρείες συγγενικών προσώπων υψηλόβαθμων στελεχών του Μαξίμου), δημιουργούνται πολλά ερωτηματικά για την “σπουδή” της κυβέρνησης να οπισθοχωρήσει περιβαλλοντικά και να μην συγχρονιστεί τεχνοκρατικά με τις πολιτικές της υπόλοιπης Ε.Ε. Η κατάργηση των φορέων Προστατευόμενων Περιοχών, μειώνει το οικολογικό αποτύπωμα της χώρας και ταυτόχρονα μένει ουσιαστικά αναξιοποίητη η πολυετής συσσωρευμένη εμπειρία των εργαζομένων στις περιοχές αυτές.
Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε ότι την εποχή που η οδηγία της Ε.Ε. είναι να μεταφερθούν οι πολιτικές στις τοπικές κοινωνίες και στο πεδίο δράσης, η κυβέρνηση καταργεί τις όποιες δομές πεδίου και τις υπερσυγκεντρώνει στα γραφεία των Υπουργείων.
Για το «Πράσινο Κίνημα» η ανάκαμψη της χώρας για να είναι διατηρήσιμη πρέπει να είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη. Ειδικά μετά από 11 χρόνια μνημονίων και πανδημίας ο κάθε σχεδιασμός πρέπει να συμβαδίζει με τον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ζητά από τις χώρες να διαθέσουν κατ’ ελάχιστο το 37% του συνόλου των πόρων στην πράσινη μετάβαση. Στο εθνικό σχέδιο «Ελλάδα 2.0» προβλέπεται πως μόλις το 37,7% των ευρωπαϊκών πόρων θα διατεθεί για τον πράσινο μετασχηματισμό της οικονομίας».
Πριν τη μεγάλη πυρκαγιά του 2022, παράλληλα, σε επίσκεψη του ΚΚΕ στο δασαρχείο Σουφλίου, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα «Η Γνώμη», υπήρχαν μόνο 4 δασοφύλακες.
«Επιβεβαιώθηκε ότι τα μεγάλα προβλήματα και οι αιτίες είναι η σημαντική μείωση των κρατικών δαπανών σχετικά με την οργάνωση της δασοπροστασίας, η συρρίκνωση των υποδομών η απουσία ολοκληρωμένου σχεδίου αντιπυρικής προστασίας με επίκεντρο την πρόληψη. Διαπιστώθηκε ότι ένα τέτοιο Δασαρχείο υπεύθυνο μιας έκτασης 800.000 στρεμμάτων έχει μόνο 4 δασοφύλακες, δηλαδή με ευθύνη περιοχής 200.000 στρεμμάτων ο καθένας τους. Διαπιστώθηκε επίσης ότι δεν υπάρχει ούτε ένας Δασολόγος, καθώς επίσης ότι ο τελευταίος διοικητικός υπάλληλος συνταξιοδοτήθηκε πριν 2 χρονιά με αποτέλεσμα τα αντίστοιχα χρέη να εκτελούνται από τους υπόλοιπους λιγοστούς υπαλλήλους διαφορετικών καθηκόντων» επισημαίνεται στο δημοσίευμα.
Θέση κατά του νομοσχεδίου της κυβέρνησης είχε πάρει και ο ΣΥΡΙΖΑ, με σχετική τοποθέτηση του Τομεάρχη Περιβάλλοντους του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Σωκράτη Φάμελλου. Οι επιπτώσεις, όπως ανέφερε, θα ήταν:
«Η διοίκηση των φορέων μεταφέρεται στην Αθήνα και άρα οι γνωμοδοτήσεις για τα έργα στις προστατευόμενες περιοχές θα βγαίνουν με «γαλάζια κριτήρια».
Οι εργαζόμενοι «μένουν στον αέρα», εφόσον η κυβέρνηση Μητσοτάκη σταμάτησε τις προσλήψεις που είχαν προγραμματιστεί το 2019.
Οι τοπικοί φορείς δεν θα συμμετέχουν πλέον στη διοίκηση και διαχείριση των Φορέων, εφόσον για τη ΝΔ το φυσικό περιβάλλον δεν είναι τοπικός πόρος ανάπτυξης και κοινή περιουσία, αλλά ευκαιρία εξυπηρετήσεων ημετέρων».