Φοβάσαι πολύ περισσότερο την εξουσία, όποια κι αν είναι αυτή, κοσμική ή θρησκευτική, όταν απέναντί της αισθάνεσαι μόνος.
Μόνος, άρα ανήμπορος να την αντιμετωπίσεις. Οπότε
αναγκαστικά σκύβεις. Ή προσπαθείς να έχεις την εύνοιά της, την καλοπιάνεις για
να είσαι ασφαλής, την αφήνεις να κάνει ό,τι θέλει, για να μη στραφεί εναντίον
σου.
Από όλη αυτή την πορεία την τόσο συνηθισμένη σε πολλές
περιοχές της χώρας, η πιο κρίσιμη στιγμή είναι αυτή που η εξουσία είτε σε
βρίσκει μόνο κι αδύναμο είτε καταφέρνει με τα τεχνάσματά της, τους
ανταγωνισμούς που κατασκευάζει να σε απομονώνει από τους άλλους, να σε
ατομοποιεί.
Γιατί αν οι άνθρωποι έχουν πραγματικούς δεσμούς μεταξύ
τους, δεσμούς αγάπης, αλληλεγγύης και αλληλοϋποστήριξης, όχι μόνο μπορούν να
αισθάνονται ισχυροί απέναντι στην εξουσία -κάθε λογής είπαμε- αλλά και να την
κρίνουν, να την ελέγχουν, να αποτρέπουν τις παρεκτροπές της και να την αλλάζουν
ακόμη, αν τους έχει απογοητεύσει.
Με αυτούς τους συλλογισμούς, θαρρώ, φαίνεται γιατί είναι
τόσο δύσκολο να αντισταθούμε στην εξουσία μερικές τοπικές κοινωνίες: γιατί η
αγάπη, η αλληλοϋποστήριξη, οι δεσμοί μεταξύ των ανθρώπων -γενικά αλλά και
ειδικότερα οι πολιτικοί- είναι
ανίσχυροι. Γιατί στην πραγματικότητα εμείς, μεταξύ μας, αυτό που
ονομάζεται λαός, είμαστε ψυχικά μακριά.