Κωνσταντίνος Σαββόπουλος
Δεν κρύβεται η αμηχανία που έχει προκαλέσει στην κυβέρνηση το ρεπορτάζ των Financial Times, που αποκαλύπτει ότι, κατά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες πίεσαν την Ισπανία και την Ελλάδα να παραδώσουν στην Ουκρανία συστήματα αεράμυνας, όπως το Patriot (Ισπανία και Ελλάδα) και το S-300 (Ελλάδα).
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε χθες, ότι δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ένα ρεπορτάζ που – όπως είπε – δεν το γνωρίζει καθόλου. Επεσήμανε, μάλιστα, ότι θέλει να παραμείνει προσεκτικός σε σχέση με αυτό το ζήτημα και πως οι απαντήσεις του βασίζονται σε όσα, με μεγάλη ασφάλεια, του μεταφέρουν τα αρμόδια Υπουργεία. Σε αυτό το πλαίσιο, περιορίστηκε στην επισήμανση ότι δεν θα γίνει καμία κίνηση, η οποία θα διακινδυνεύσει την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας. Οι απαντήσεις του, ακόμα και εντός της Ν.Δ., δεν θεωρούνται ξεκάθαρες.
Διαβάστε επίσης: Ηρακλής Οικονόμου / Πολεμική Αεροπορία: Πωλείται όπως είναι επιπλωμένη
Όταν Μπλίνκεν και Ζελένσκι αποκάλυπταν συζητήσεις
Το θολό αυτό τοπίο, καθιστά την κυβέρνηση ευάλωτη στην κριτική της αντιπολίτευσης ότι ασκεί μυστική διπλωματία. Από τη στιγμή μάλιστα, που ο πρωθυπουργός, αρνείται να ενημερώσει την Εθνική Αντιπροσωπεία. Το κλίμα καχυποψίας έχει ενισχύσει και το γεγονός ότι διεθνείς παράγοντες έχουν τροφοδοτήσει τις ενδείξεις ή τα σενάρια περί πιέσεων που δέχεται η κυβέρνηση για παραχωρήσεις αμυντικών συστημάτων προς την Ουκρανία. Για παράδειγμα, στην επιστολή του προς τον πρωθυπουργό, για την έγκριση της αγοραπωλησίας των μαχητικών F-35, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν, είχε σημειώσει ότι «συνεχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για τις αμυντικές δυνατότητες που η Ελλάδα θα μπορούσε να μεταβιβάσει ή να πουλήσει στην Ουκρανία. Εάν αυτές οι δυνατότητες ενδιαφέρουν την Ουκρανία, […] μπορούμε να διερευνήσουμε ευκαιρίες για πιθανή πρόσθετη Χρηματοδότηση Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων ύψους μέχρι 200 εκατ. δολαρίων για την Ελλάδα».
Ισχυρές δόσεις προβληματισμού προκαλούν και τα όσα είχε αναφέρει ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σχετικά με συνεννοήσεις Αθήνας και Κιέβου για την ενίσχυση της Ουκρανικής αεράμυνας: Στα τέλη Μαρτίου και μετά την περιπετειώδη επίσκεψη Μητσοτάκη (6 Μαρτίου) στην Οδησσό, ο Ζελένσκι είχε γράψει στο X/Twitter ότι «μίλησα με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για την εφαρμογή των συμφωνιών μας που επιτεύχθηκαν κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουκρανία, καθώς και για τη συνεχιζόμενη αμυντική μας συνεργασία, ιδιαίτερα όσον αφορά την ενίσχυση της αεράμυνας μας.
Το ζήτημα της παράδοσης στην Ουκρανία της συστοιχίας του αντιαεροπορικού/αντιπυραυλικού συστήματος S-300 που βρίσκεται στην Κρήτη, βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο των συζητήσεων (και των πιέσεων) σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές. Η Ουκρανία φαίνεται να έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τoυς S-300 (προέρχονται από την πρώην ΕΣΣΔ) που διαθέτει η Ελλάδα, καθώς παραμένουν αποτελεσματικά και ο ουκρανικός στρατός γνωρίζει πως να τα χρησιμοποιεί, χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω εκπαίδευση. Σημειώνεται ότι μετά τη διαδικτυακή σύνοδο του Συμβουλίου του ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή της Ουκρανίας, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι οι σύμμαχοι έχουν δεσμευτεί να παράσχουν στην Ουκρανία πρόσθετα συστήματα αεράμυνας.
Η τριγωνική ανταλλαγή
Σύμφωνα με κάποιες κυβερνητικές πηγές, η Ελλάδα δεν θα ήταν αντίθετη με μία τριγωνική ανταλλαγή. Για παράδειγμα, το σενάριο παραχώρησης των S-300 στην Ουκρανία μέσω άλλου εταίρου-συμμάχου του ΝΑΤΟ και παραχώρηση (προς την Ελλάδα) κάποιου άλλου νατοϊκού αμυντικού εξοπλισμού δεν σχολιάζεται αρνητικά. Χθες, μάλιστα, ο Τομεάρχης Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. Ευάγγελος Αποστολάκης τόνισε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση δεν θα ήταν αντίθετη με μία ανάλογη αντικατάσταση. Άλλωστε, έχει ξανανέβει το σχετικό έργο. Η Ελλάδα το 2022 έστειλε 40 σοβιετικά τεθωρακισμένα οχήματα μάχης BMP-1 με τελικό αποδέκτη την Ουκρανία, ενώ προς αντικατάστασή τους, η χώρα μας, παρέλαβε από τη Γερμανία 40 οχήματα μάχης Marder 1Α3.
Η Μόσχα παρακολουθεί τις εξελίξεις με προσοχή. Κάποια στελέχη της Ν.Δ. θύμιζαν ότι το Δεκέμβριο του 2022, η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα δήλωνε – όταν είχαν έρθει πάλι στο προσκήνιο σχετικά σενάρια – ότι η Ρωσία θεωρεί τα “προκλητικά σχέδια της Ελλάδας να προμηθεύσει το καθεστώς του Κιέβου με τους S-300 και άλλα ρωσικά/σοβιετικά συστήματα αεράμυνας, ξεκάθαρα εχθρικά προς τη Ρωσία”. Λίγους μήνες πριν τις δηλώσεις Ζαχάροβα , βέβαια, ο πρωθυπουργός είχε δηλώσει (ΔΕΘ 2022 ) ότι δεν υφίσταται ζήτημα αποστολής των S-300 στην Ουκρανία. Ενάμιση χρόνο μετά, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να διαψεύδει με τον ίδιο, κατηγορηματικό τρόπο, σύμφωνα με όλες τις αντιπολιτευτικές ερμηνείες.