Οι ΗΠΑ αποτελούν μακράν τον μεγαλύτερο προμηθευτή οπλικών συστημάτων στον στενότερο σύμμαχό τους στη Μέση Ανατολή, ακολουθούμενες από τη Γερμανία, παρά την πρόσφατη ακύρωση αποστολής βομβών στο Ισραήλ και τις προειδοποιήσεις του προέδρου Τζο Μπάιντεν ότι θα σταματήσει τις προμήθειες όπλων αν οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποιήσουν τελικά εισβολή στη Ράφα.
ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να τηρούν ευλαβικά το 10ετές Μνημόνιο
Κατανόησης που υπέγραψαν Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ για την περίοδο 2018-2028 και
προβλέπει 38 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια, 33 δισεκατομμύρια
δολάρια σε επιχορηγήσεις για αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού και 5 δισεκατομμύρια
δολάρια για συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας.
Το Ισραήλ έλαβε το 69% αυτής της στρατιωτικής βοήθειας
την περίοδο 2019-2023, σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο που εκδόθηκε τον Μάρτιο
από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη (SIPRI), με έδρα τη Στοκχόλμη.
Το Ισραήλ κατέχει το μεγαλύτερο στόλο F-35 εκτός ΗΠΑ,
έχοντας παραλάβει 36 από τα 75 αεροσκάφη της παραγγελίας που έγινε πέρυσι,
πληρώνοντάς τα με τη βοήθεια των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ βοήθησαν επίσης το Ισραήλ να αναπτύξει το «Iron
Dome» (Σιδηρούς Θόλος), το αμυντικό σύστημα έναντι πυραύλων μικρού βεληνεκούς,
το οποίο αναπτύχθηκε μετά τον πόλεμο του 2006 μεταξύ του Ισραήλ και της
Χεζμπολάχ, αλλά και με την παροχή βοήθειας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων
για την αναπλήρωση των πυραύλων αναχαίτισης του συστήματος.
Κατ’ επέκταση, η Ουάσιγκτον βοήθησε μέσω χρηματοδότησης
και στην ανάπτυξη του αντιπυραυλικού συστήματος «David’s Sling» (Σφεντόνα του
Δαυίδ), σχεδιασμένου να αναχαιτίζει ρουκέτες που εκτοξεύονται από μέσες
αποστάσεις 40-300 χλμ.
Γερμανία
Οι γερμανικές εξαγωγές οπλικών συστημάτων στο Ισραήλ
σχεδόν δεκαπλασιάστηκαν στα 326,5 εκατομμύρια ευρώ το 2023 σε σύγκριση με το
2022, καθώς το Βερολίνο χειρίστηκε με προτεραιότητα τα ισραηλινά αιτήματα για
προμήθεια όπλων ως μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με στοιχεία του SIPRI, η Γερμανία παρείχε περίπου
το 30% της στρατιωτικής βοήθειας που έλαβε το Ισραήλ την περίοδο 2019-23, η
οποία περιλάμβανε κυρίως με εξαρτήματα για συστήματα αεράμυνας και εξοπλισμό
επικοινωνιών, όπως δημοσίευσε το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa.
Ηνωμένο Βασίλειο
Η Βρετανία δεν είναι ένας από τους μεγάλους προμηθευτές
πολεμικού υλικού του Ισραήλ. Δεν δίνει όπλα απευθείας στο Ισραήλ, αλλά
αδειοδοτεί εταιρείες να πουλήσουν κυρίως εξαρτήματα σε αλυσίδες εφοδιασμού των
ΗΠΑ για εξοπλιστικά προγράμματα.
Τον περασμένο χρόνο, η Βρετανία χορήγησε άδειες εξαγωγής
αμυντικού εξοπλισμού στο Ισραήλ αξίας τουλάχιστον $52,5 εκατ. – κυρίως
πυρομαχικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εξαρτήματα για αεροσκάφη, ελικόπτερα και
τυφέκια.
Σε πρόσφατη παρέμβασή του στο κοινοβούλιο, ο Βρετανός
πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ είπε ότι η χώρα διαθέτει ένα από τα πιο αυστηρά
καθεστώτα ελέγχου των αδειοδοτήσεων για εξοπλισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο, το
οποίο περιοδικά επανεξετάζεται βάσει αναφορών και αξιολογήσεων.
Οι χώρες που έχουν σταματήσει να δίνουν όπλα
Καναδάς
Ο Καναδάς έχει παγώσει τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ
από τον Ιανουάριο, μέχρι η Οττάβα να βεβαιωθεί ότι το πολεμικό υλικό
χρησιμοποιείται σύμφωνα με τους καναδικούς νόμους. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, είχε
εγκρίνει εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού αξίας $21 εκατ.
Η νομοθεσία της χώρας απαγορεύει την εξαγωγή όπλων αν
αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς
ανθρωπιστικού δικαίου» ή σε «σοβαρές πράξεις βίας κατά γυναικών και παιδιών»,
ενώ προβλέπει ότι θα πρέπει να εξετάζεται αν τα εξαγόμενα οπλικά συστήματα
«συμβάλουν στην ειρήνη και την ασφάλεια ή την υπονομεύουν».
Ολλανδία
Επιπλέον, η ολλανδική δικαιοσύνη, η οποία απαγόρευσε στην
κυβέρνηση να συνεχίσει να εξάγει στρατιωτικό εξοπλισμό στο Ισραήλ – πιο
συγκεκριμένα, ανταλλακτικά για τα μαχητικά F-35, καθώς υπάρχουν ανησυχίες ότι
τα αεροσκάφη αυτά χρησιμοποιούνται σε παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου.
Η Ολλανδία φιλοξενεί μία από τις πιο σημαντικές
περιφερειακές αποθήκες ανταλλακτικών F-35, τα οποία διανέμονται σε χώρες που τα
ζητούν, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ.
Ιταλία
Στην Ιταλία, την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο
Εξωτερικών επιβεβαίωσε ότι η Ιταλία έχει σταματήσει τις εγκρίσεις νέων εξαγωγών
όπλων στο Ισραήλ, συμπληρώνοντας ότι οι τελευταίες παραγγελίες παραδόθηκαν τον
Νοέμβριο.
Πηγή: Reuters, ΕΡΤ