Κωνσταντίνος Σαββόπουλος
Η «ρύθμιση» που αφορά την καθιέρωση της εξαήμερης εργασίας στην Ελλάδα, σε αντιδιαστολή με το επιτυχημένο μοντέλο της τετραήμερης απασχόλησης σε Ευρώπη και Ασία, εξελίσσεται σε άλλο ένα μεγάλο αγκάθι για την κυβέρνηση. Η εγχώρια αντιπολίτευση και τα συνδικάτα χρησιμοποιούν, ως αιχμή της καταγγελτικής ρητορικής τους, τα επικριτικά δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου για την θέσπιση του μέτρου.
Ακόμα και εντός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ.
διατυπώνονται ενστάσεις, από στελέχη της «λαϊκής δεξιάς», για την εφαρμογή μίας
απόφασης που συνιστά νέο πλήγμα για τα δικαιώματα των εργαζομένων. Η εφαρμογή
του νόμου (από 1η Ιουλίου), άλλωστε, πραγματοποιείται στη σκιά των στοιχειών
της Eurostat που καταγράφουν ότι οι Έλληνες δουλεύουν περισσότερο απ’ όλους
στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ οι μισθοί που λαμβάνουν βρίσκονται στα χαμηλότερα
επίπεδα σε σύγκριση με τους άλλους ευρωπαίους εργαζόμενους. Σύμφωνα με τη
Eurostat το 11,6% των Ελλήνων εργάζονταν 49 ώρες ή περισσότερο την εβδομάδα στη
βασική τους δουλειά το 2023, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου το
μέσο ποσοστό ήταν 7,1%.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ένα μήνα μετά τις χαμηλές
εκλογικές πτήσεις της Ν.Δ., δεν κρύβει τον προβληματισμό του, για τις πολιτικές
επιπτώσεις της εξαήμερης εργασίας.
Μητσοτάκης: Δεν καταργείται η πενθήμερη εργασία
αλλά…προστίθεται μία βάρδια
Για αυτό μπήκε στη διαδικασία, στο πλαίσιο του
κυριακάτικου σημειώματος του στο Facebook, να «αποκαταστήσει την αλήθεια», όπως
ισχυρίστηκε.
«ΔΕΝ καταργείται η πενθήμερη εργασία και το 40ωρο στην
Ελλάδα. Απλά δόθηκε η δυνατότητα για μια πρόσθετη βάρδια εργασίας σε
συγκεκριμένους και ελάχιστους κλάδους της οικονομίας, όπως επιχειρήσεις που
λειτουργούν αδιάκοπα 7 ημέρες την εβδομάδα, 24 ώρες την ημέρα με τουλάχιστον 3
συνεχόμενες βάρδιες» επεσήμανε, αναγνωρίζοντας στην ουσία την επιβολή εξαήμερης
εργασίας! Σημείωσε, μάλιστα, ότι «αυτές οι επιχειρήσεις θα ελέγχονται από τους
επιθεωρητές εργασίας με τη βοήθεια και της ψηφιακής κάρτας». Ως γνωστόν, όμως
το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας αδυνατεί να πραγματοποιήσει ελέγχους στους χώρους
εργασίας, λόγω της – συνειδητής κατά την αντιπολίτευση – υποστελέχωσης του.
Η αποψιλωμένη Επιθεώρηση Εργασίας
Ο Κ. Μητσοτάκης, επιχείρησε να πείσει ότι, «η Ελλάδα
είναι από τις πρώτες χώρες που έχει θεσμοθετήσει και την εβδομάδα 4ήμερης
εργασίας με τον νόμο «Δουλειές Ξανά». Προφανώς, ο πρωθυπουργός, παραπέμπει στη
διευθέτηση του χρόνου εργασίας , ήτοι το 10ωρο που έφερε ο νόμος Χατζηδάκη, με
δύο επιπλέον απλήρωτες ώρες εργασίας την ημέρα, ώστε σε τέσσερις μέρες να
συμπληρώνεται ένα πλήρες 40ωρο. Συνδικαλιστικοί κύκλοι μάλιστα, σε συνομιλία με
το TVXS, παραπέμπουν στο παράδειγμα της «4ήμερης βδομάδας εργασίας», στα
Μεταλλεία Χαλκιδικής. Η εργοδοσία απαίτησε από το προσωπικό να δουλεύει 12ωρα
για 4 μέρες, κάτι που οι εργαζόμενοι απέρριψαν κατηγορηματικά και με τον
ξεσηκωμό τους ακύρωσαν στην πράξη.
Οι αιχμές των διεθνών ΜΜΕ
Οι ένοικοι του Μαξίμου δείχνουν περισσότερο να
προβληματίζονται για το γεγονός ότι, το επαχθές μέτρο δεν περιορίζεται στο
πλαίσιο εξωραϊσμού που έχει χαράξει η μεγάλη πλειονότητα των εγχώριων ΜΜΕ. Από
τον Guardian και το BBC, μέχρι την Washington Post και το CNBC, διεθνή δίκτυα
και μέσα ενημέρωσης στηλιτεύουν το μέτρο. «Η Ελλάδα εισάγει “προσανατολισμένη
στην ανάπτυξη” εξαήμερη εβδομάδα εργασίας» είναι ο τίτλος πρόσφατου σχετικού
δημοσιεύματος του βρετανικού ‘The Guardian’ που αναφέρει μεταξύ άλλων, ότι το
μέτρο χαρακτηρίστηκε «βάρβαρο» από τα συνδικάτα και πως -σύμφωνα με τα στοιχεία
της Eurostat- οι Έλληνες εργάζονται περισσότερες ώρες από άλλους στην Ευρώπη,
με έρευνες να δείχνουν επίσης ότι αμείβονται πολύ λιγότερο.
«Το σχέδιο της Ελλάδας για εξαήμερη εργασία για τόνωση
της παραγωγικότητας μπορεί να μη δουλέψει» γράφει με τη σειρά του το Business
Insider. «Ορισμένες χώρες δοκιμάζουν μια τετραήμερη εβδομάδα εργασίας. Η Ελλάδα
θέλει ένα εξαήμερο» υπογράμμιζαν, πριν λίγες ημέρες, οι New York Times, που
επίσης αναφέρουν ότι «η χώρα, η οποία έχει ήδη τη μεγαλύτερη μέση εβδομάδα
εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θέλει να προσθέσει άλλη μια μέρα, ανατρέποντας
μια αυξανόμενη επιχειρηματική τάση». «Η Ελλάδα φέρνει την 6ήμερη ως απάντηση
στην «ωρολογιακή βόμβα» της συρρίκνωσης του πληθυσμού και των ελλείψεων σε
ειδικευμένους εργάτες – αλλά τα συνδικάτα χαρακτηρίζουν την κίνηση βάρβαρη»
έγραφε με τη σειρά της, η Daily Mail.
Οι ευρωπαϊκές τάσεις και οι ΗΠΑ – Αυστραλία
Ποιες είναι όμως οι ευρωπαϊκές τάσεις που καθιστούν την
κυβέρνηση ευάλωτη στην κριτική της αντιπολίτευσης, των συνδικάτων και των
διεθνών ΜΜΕ.
Το 2021 η
ισπανική κυβέρνηση αποφάσισε να εφαρμόσει για τρία χρόνια ως καλή πρακτική
πιλοτικό πρόγραμμα τετραήμερης εργασίας στο πλαίσιο της εβδομαδιαίας εργασίας
32 ωρών. Οι εργαζόμενοι θα πληρώνονται λιγότερο και η κυβέρνηση θα συμπληρώνει
τους μισθούς προκειμένου να μειώσει το ρίσκο για τη βιωσιμότητα των
επιχειρήσεων.
Στις αρχές του
2022 η βελγική κυβέρνηση ανακοίνωσε μια δέσμη μεταρρυθμίσεων που δίνουν στους
εργαζόμενους το δικαίωμα να εργάζονται τέσσερις ημέρες αντί για πέντε χωρίς να
χάνουν τον μισθό τους.
Μεταξύ 2015 και
2019 η Ισλανδία διεξήγαγε ένα από τα μεγαλύτερα πιλοτικά προγράμματα
τετραήμερης εβδομάδας εργασίας μέχρι σήμερα με τη συμμετοχή σχεδόν 2.500
ατόμων.
Στη Γερμανία
από τις αρχές Φεβρουαρίου, και για έξι μήνες, 45 εταιρείες ξεκίνησαν
πρωτοβουλία να δοκιμάσουν την τετραήμερη εργασία για τους εργαζομένους τους.
Ερευνα της εταιρείας Forsa να δείχνει ότι το 71% των εργαζομένων στη χώρα θα
ήθελαν να έχουν την επιλογή να εργάζονται τετραήμερο αντί για πενθήμερο.
Στην Πορτογαλία
δεκάδες εταιρείες προχώρησαν σε ανάλογο πείραμα σε συνεργασία με την μη
κερδοσκοπική οργάνωση «4 Day Week Global». Οι εταιρείες προσέφεραν το 100% των
αποδοχών για εργασία στο 80% του χρόνου και παραγωγικότητα τουλάχιστον 100%,
σύμφωνα με στοιχεία του Euronews.
Στη Βρετανία
περισσότερες από 60 εταιρείες και 3.300 εργαζόμενοι συμμετείχαν σε τέτοια
δοκιμή διάρκειας έξι μηνών χαρακτηρίζοντας το πείραμα αυτό ως ιδιαίτερα
πετυχημένο. Πάνω από το 90% των εταιρειών που έλαβαν μέρος αποφάσισαν να
διατηρήσουν την τετραήμερη εργασία βλέποντας ότι η παραγωγικότητα παρέμεινε στα
ίδια επίπεδα.
Στην Ιρλανδία,
αν και η χώρα δεν έχει υιοθετήσει επίσημα τετραήμερη εβδομάδα εργασίας, πολλές
εταιρείες συμμετείχαν σε πιλοτικό πρόγραμμα 6 μηνών μεταξύ Ιουνίου και
Δεκεμβρίου 2022. Συμμετείχαν 17 εταιρείες το οποίο παρακολουθούσαν ερευνητές
από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και το University College του Δουβλίνου.
Στις ΗΠΑ,
παραδοσιακά, εφαρμόζεται καθεστώς πενθήμερης εργασίας. Αν και η τετραήμερη
εργασία δεν έχει υιοθετηθεί μέχρι σήμερα επίσημα, γίνονται έρευνες για να
καθοριστεί εάν αυτή είναι μια εφικτή επιλογή. Η οργάνωση «4 Day Week Global»
παρουσίασε πιλοτικό πρόγραμμα τετραήμερης εβδομάδας εργασίας σε όλες τις ΗΠΑ
και τον Καναδά. Στο πιλοτικό πρόγραμμα συμμετείχαν σχεδόν 2.000 εργαζόμενοι και
35 εταιρείες σε όλη τη Βόρεια Αμερική. Κατά τη διάρκεια της δοκιμής
παρατηρήθηκε αύξηση των εσόδων κατά 8%. Τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 37,55% σε
σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Το ποσοστό
προσλήψεων αυξήθηκε ενώ οι απουσίες και οι παραιτήσεις μειώθηκαν ελαφρά σύμφωνα
με στοιχεία από τον ιστότοπο που παρακολουθεί την εφαρμογή μοντέλων τετραήμερης
εργασίας, τον 4dayweek.io.
Στην Αυστραλία
που έγινε ανάλογο πείραμα τετραήμερης εργασίας, το 96% ήθελε να συνεχιστεί το
καθεστώς αυτό. Πάνω από το ήμισυ (54%) των εταιρειών ανέφεραν αύξηση στην
παραγωγικότητά τους, σύμφωνα με τον ιστότοπο 4dayweek.io.