Νικόλ Λειβαδάρη
Η κυβέρνηση μπορεί να χαιρετίζει και να πανηγυρίζει για την επιστολή φον ντερ Λάιεν στους ευρωπαίους ηγέτες για το μεταναστευτικό, είναι βέβαιο όμως πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα περάσει εύκολες ώρες στην σημερινή σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών όπου θα τεθεί το θέμα.
Επικοινωνιακά, η κυβέρνηση επιλέγει να προβάλει τις
αναφορές της επιστολής φον ντερ Λάιεν στην ανάγκη τήρησης της ευρω-τουρκικής
συμφωνίας και ελέγχου των συνόρων της ΕΕ καθώς και της «περαιτέρω βελτίωσης»
της συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες. Αναδεικνύοντας αυτές τις παραμέτρους ο
κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης υποστήριξε χθες ότι υιοθετούνται οι
ελληνικές θέσεις.
Τόσο ο κ. Μαρινάκης όμως όσο και το Μαξίμου παρακάμπτουν
άλλες, κρίσιμες συστάσεις της επιστολής που εάν βρουν γόνιμο έδαφος στο
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορούν να ανοίξουν τον ασκό του Αιόλου και για την χώρα
και για τον έλληνα πρωθυπουργό.
Η μία εξ αυτών είναι η προτροπή φον ντερ Λάιεν να
υιοθετηθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο το «μοντέλο Μελόνι» για το μεταναστευτικό,
ήτοι η μεταφορά προσφύγων και μεταναστών σε τρίτες χώρες βάσει οικονομικών
συμφωνιών. Το ιταλικό μοντέλο, που εγκαινιάστηκε επισήμως χθες με την μεταφορά
σε καταυλισμό της Αλβανίας 16 μεταναστών, έχει πυροδοτήσει κύμα αντιδράσεων για
τις συνθήκες κράτησης και τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι τελευταίες πληροφορίες
από τις Βρυξέλλες λένε ότι δύσκολα θα υιοθετηθεί ως ευρωπαϊκό υπόδειγμα. Εξίσου
δύσκολα όμως θα βγει και από το τραπέζι της συζήτησης την ώρα που η ακροδεξιά
πίεση οδηγεί την μία μετά την άλλη τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σε σκληρή στροφή
στο μεταναστευτικό.
Η δεύτερη πρόταση φον ντερ Λάιεν που δημιουργεί μεγάλα
ζητήματα για την Ελλάδα είναι η ενίσχυση της «πολιτικής των επιστροφών». Είναι
η πρόταση για την οποία πιέζει η Γερμανία μετά την μεγάλη στροφή Σολτς στην
γραμμή της απόρριψης μεταναστών και έχει ενταχθεί και στο προσχέδιο
συμπερασμάτων της συνόδου που δημοσίευσε χθες το Euronews.
«Επιπλέον, θα πρέπει να εξεταστούν νέοι τρόποι πρόληψης
και αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο»,
αναφέρεται στο ίδιο προσχέδιο, σε μια έμμεση αναφορά στα προαναχωρησιακά κέντρα
κράτησης.
Προσφυγικό ναυάγιο στην Κω /
Τέσσερις νεκροί, ανάμεσά τους δύο παιδιά – «Τα βλέπω
ακόμα...
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η όλη συζήτηση αφορά τις
επιστροφές μεταναστών στις χώρες προέλευσης, είναι όμως σαφές και δεδηλωμένο
από το Βερολίνο πως αφορά και τις χώρες πρώτης υποδοχής όπως η Ελλάδα. Εξ ου
και, παρασκηνιακά, η προσπάθεια που κάνει η Αθήνα είναι να μην συμπεριληφθεί το
μεταναστευτικό στο τελικό ανακοινωθέν της συνόδου, ή τουλαχιστον εάν
συμπεριληφθεί να μην περιλαμβάνει τίποτα περισσότερο από μια γενικόλογη αναφορά
και παραπομπή του θέματος σε μεταγενέστερες διαβουλεύσεις.
Ακόμη και αυτή η προσπάθεια όμως δύσκολα θα τελεσφορήσει
καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρει μπροστά του μια ευρωπαϊκή ηγεσία όχι απλώς
διχασμένη αλλά σχεδόν ρευστοποιημένη σε ό,τι αφορά τις πολιτικές για το
μεταναστευτικό.
Ο ίδιος θα επιμείνει στην θέση ότι το πρόβλημα είναι
ευρωπαϊκό, άρα απαιτεί και ευρωπαϊκή λύση. Όμως οι εθνικές λύσεις έχουν ήδη ντε
φάκτο κυριαρχήσει, και δη στην πιο σκληρή εκδοχή τους. Ο Σολτς κλείνει τα σύνορα
υπό την πίεση του ακροδεξιού AfD, ο Μακρόν νομοθετεί με βάση την ατζέντα Λεπέν,
η Μελόνι επιβάλει τα εκτός συνόρων κέντρα κράτησης ως μοντέλο προς μίμηση και η
Πολωνία δρομολογεί την κατάργηση του δικαιώματος στην αίτηση ασύλου. Κοινώς, η
συζήτηση περί «ευρωπαϊκής λύσης» είναι τουλάχιστον προσχηματική και οι
εναλλακτικές για την Αθήνα δείχνουν ελάχιστες.