Μανώλης Χριστοφόρου
Η Μαρίν Λεπέν είναι το κεντρικό πρόσωπο των τελευταίων ημερών στις Βρυξέλλες καθώς η ακροδεξιά Γαλλίδα Ηγέτης απειλεί να «τινάξει στον αέρα» την Ευρωζώνη, ανατρέποντας την κυβέρνηση Μπαρνιέ και προκαλώντας κρίση «τύπου Ελλάδος» όπως αναφέρουν δημοσιεύματα.
Στη σκιά της έγκρισης των νέων Επιτρόπων την Τετάρτη στο
Στρασβούργο και της ανόδου της ακροδεξιάς, ένας «χριστουγεννιάτικος εφιάλτης»
υπάρχει τόσο για τον Πρόεδρο Μακρόν όσο και για την Ένωση, συνολικά.
Η κυβέρνηση του δεξιού Μπαρνιέ, ορίστηκε από τον
Εμμανουέλ Μακρόν σε πείσμα των αποτελεσμάτων των πρόωρων βουλευτικών εκλογών
που ανέδειξαν πρώτη δύναμη τη συμμαχία της Αριστεράς στην Γαλλία. Η Γαλλία έχει
παραβεί συστηματικά τους κανόνες της ευρωζώνης, το έλλειμμα της είναι στο 6%
διπλάσιο από όσο προβλέπεται, και η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπαρνιέ φαίνεται
ότι κρέμεται από ψήφο της ακροδεξιάς στον προσεχή Προϋπολογισμό που επιχειρεί
να αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά προβλήματα της Γαλλίας.
Καθώς η Λεπέν σταθμίζει τα δεδομένα φαίνεται να κρατά την
τύχη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Αν βγάλει την πρίζα σε μια εποχή μεγάλης
αστάθειας για την ΕΕ, θα μπορούσε να φέρει την Ένωση στο κατώφλι με νέας κρίσης
χρέους και να τρομοκρατήσει τις αγορές, αυτή τη φορά με μια από τις μεγαλύτερες
οικονομίες της ευρωζώνης στο προσκήνιο.
Αναλυτικά το σχετικό ρεπορτάζ του Politico από τον
Giorgio Leali
Η Μαρίν Λεπέν μπορεί να είναι έτοιμη να προκαλέσει μια
κρίση της ευρωζώνης τύπου Ελλάδας, καθώς αποφασίζει αν θα ρίξει τη νεοσύστατη
κυβέρνηση της Γαλλίας.
Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει πολιτικές και
οικονομικές αναταραχές – με τις πιο πρόσφατες εθνικές εκλογές της Ρουμανίας να
δίνουν το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων σε έναν σκληροδεξιό οπαδό της Ρωσίας, τη
Γερμανία να πλήττεται από μια σειρά μαζικών απωλειών θέσεων εργασίας και τους
ηγέτες να προβληματίζονται για το πώς θα αντιμετωπίσουν μια νέα προεδρία του
Ντόναλντ Τραμπ – η Γαλλίδα “εμπρηστής” μπορεί να είναι έτοιμη να βάλει φωτιά
στο όλο θέμα.
Η ακροδεξιά πολιτικός και το κόμμα της, ο Εθνικός
Συναγερμός, ζυγίζουν αν θα ψηφίσουν κατά του προϋπολογισμού του πρωθυπουργού
Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος όχι μόνο θα τραβήξει την πρίζα στην εύθραυστη κυβέρνηση
συνασπισμού του, η οποία βρίσκεται στη θέση της λιγότερο από τρεις μήνες, αλλά
και θα τρομοκρατήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και θα προκαλέσει σοκ σε όλη
την Ευρώπη.
«Αν ο προϋπολογισμός παραμείνει ως έχει, θα άρουμε την
εμπιστοσύνη», δήλωσε η Λεπέν μετά από συνάντηση με τον Μπαρνιέ για πάνω από μία
ώρα το πρωί της Δευτέρας. «Αν η κυβέρνηση καταρρεύσει, ο πρόεδρος της
Δημοκρατίας θα πρέπει να επιλέξει νέο πρωθυπουργό».
Η κεντρώα-συντηρητική κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπαρνιέ, η
οποία σχηματίστηκε αφού ο πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν προκήρυξε απροσδόκητα
εκλογές τον Ιούνιο, οι οποίες κατακερμάτισαν το κοινοβούλιο σε τρία αριστερά,
κεντρώα και ακροδεξιά μπλοκ, έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διευθέτηση των
καταστροφικών δημόσιων οικονομικών της χώρας.
Τα χρόνια των σπάταλων δαπανών έχουν οδηγήσει το έλλειμμα
της Γαλλίας – τη διαφορά μεταξύ του ποσού που δαπανά και του ποσού που
εισπράττει σε φόρους – σε ποσοστό άνω του 6% του συνόλου της οικονομίας,
διπλάσιο από το επιτρεπόμενο από τους κανόνες της ΕΕ.
Μέχρι στιγμής, η Λεπέν έχει αντισταθεί στον τορπιλισμό
του συνασπισμού. Αλλά πάντα έλεγε ότι θα καταψήφιζε τον προϋπολογισμό αν δεν
της άρεσε. Και τον μισεί. Το ίδιο κάνει και η αντίπαλη αριστερή συμμαχία.
Με τις συζητήσεις γι’ αυτόν στο κοινοβούλιο να φτάνουν
στο τέλος τους, όλοι μαζί έχουν αρκετές δυνάμεις για να προκαλέσουν την
κατάρρευση της κυβέρνησης του Μπαρνιέ και να βυθίσουν τη χώρα σε μια νέα φάση
πολιτικού χάους.
«Η θέση της Μαρίν Λεπέν είναι ανεύθυνη», δήλωσε ο πρώην
πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Αττάλ, σύμμαχος του Μακρόν. «Δεν μπορείς να παίζεις
κορώνα-γράμματα με το μέλλον της χώρας».
Αλλά δεν μιλάμε μόνο για τη Γαλλία
«Αν αύριο η κυβέρνηση καταρρεύσει για τον προϋπολογισμό,
θα υπάρξει αμέσως οικονομική κρίση», προειδοποίησε ο υπουργός Εσωτερικών
Μπρούνο Ρεταϊό. «Μη νομίζετε ότι η Γαλλία είναι θωρακισμένη».
Πριν από μια δεκαετία, το τεράστιο δημόσιο χρέος στην
Ελλάδα παραλίγο να ανατρέψει την ευρωζώνη με το ενιαίο νόμισμα. Αποκάλυψε πώς
οι κρίσεις δεν μπορούσαν να περιοριστούν σε μία μόνο χώρα, και δεν χρειάστηκε
πολύ για να αρχίσουν να παραπαίουν οι οικονομίες και τα τραπεζικά συστήματα της
Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας. Ακόμα και μεγάλα κράτη όπως η
Γαλλία και η Ιταλία, τόσο σημαντικά για την υγεία του μπλοκ, ένιωσαν την
“θερμότητα”.
Αλλά τότε, η Γερμανία ήταν ισχυρή υπό την καγκελάριο της,
Άνγκελα Μέρκελ. Μπορούσε να αντέξει οικονομικά να διασώσει συμμάχους που
αγωνίζονταν και είχε το πολιτικό κεφάλαιο για να σταθεροποιήσει το πλοίο. Αυτό
δεν ισχύει πλέον, με τη γερμανική οικονομία να βρίσκεται σε σύγχυση και την
κυβέρνησή της να είναι πολιορκημένη.
Η Volkswagen, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της
Ευρώπης, ανακοίνωσε το πρώτο κλείσιμο εργοστασίων στην ιστορία της, το οποίο θα
μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια 30.000 θέσεων εργασίας μετά από
πτώση 42% στα τριμηνιαία κέρδη. Η χαλυβουργία ThyssenKrupp ανακοίνωσε επίσης τη
Δευτέρα ότι θα μπορούσε να καταργήσει έως και 11.000 θέσεις εργασίας έως το
2030. Χιλιάδες ακόμη πρόκειται να φύγουν από την Bosch και τη Ford.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε την περασμένη
εβδομάδα ότι το μπλοκ θα μπορούσε να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας κρίσης
χρέους της ευρωζώνης λόγω της χαμηλής ανάπτυξης και της αβεβαιότητας της
πολιτικής.
Δίκη για υπεξαίρεση
Η Λεπέν, η οποία ετοιμάζεται να θέσει υποψηφιότητα για
την προεδρία της Γαλλίας το 2027, επέκρινε τον προϋπολογισμό του Μπαρνιέ, ο
οποίος αποσκοπεί στην εξοικονόμηση 60 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την
προβλεπόμενη αύξηση των φόρων στην ηλεκτρική ενέργεια και την προτεινόμενη
καθυστέρηση στην προσαρμογή του πληθωρισμού για τις συντάξεις. Έχει επίσης
καταφερθεί εναντίον της αποτυχίας του να μειώσει τις δαπάνες για τη
γραφειοκρατία και την ιατρική βοήθεια για τους μετανάστες.
Η αναμέτρηση για τον προϋπολογισμό έρχεται καθώς η
εθνικίστρια ηγέτης αναμένει την απόφαση του δικαστηρίου σχετικά με τις
κατηγορίες για υπεξαίρεση που αντιμετωπίζει. Η Λεπέν, μαζί με το κόμμα της –
τον Εθνικό Συναγερμό – και άλλα 26 άτομα δικάζονται επειδή φέρονται να έχουν
υπεξαιρέσει χρήματα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να πληρώσουν υπαλλήλους
του κόμματος. Όλοι οι κατηγορούμενοι έχουν αρνηθεί τις κατηγορίες.
Η απόφαση της Λε Πεν για τον προϋπολογισμό θα
παρακολουθείται στενά από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες συχνά μπορούν
να υπαγορεύσουν την πορεία των κυβερνήσεων. Οι αγορές έχουν ηρεμήσει μετά από
μια έξαρση ανησυχίας μετά την αρχική προκήρυξη των εκλογών από τον Μακρόν, αλλά
οι επενδυτές παραμένουν σε ένταση με τη Γαλλία να θεωρείται πλέον χειρότερος
πιστωτικός κίνδυνος από την Πορτογαλία ή την Ισπανία.
Η στιγμή της αλήθειας θα έρθει λίγο πριν από τα
Χριστούγεννα, όταν ο Μπαρνιέ θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ένα συνταγματικό
τέχνασμα για να περάσει τον προϋπολογισμό του. Το τέχνασμα θα του επιτρέψει να
περάσει ένα κείμενο χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία, αλλά θα τον εκθέσει επίσης
σε ψήφο δυσπιστίας που θα μπορούσε να του κοστίσει τη δουλειά του. Και τότε
είναι που η Μαρίν Λεπέν μπορεί να χτυπήσει.
«Όλα μπορούν να εκραγούν» ο Μπαρνιέ έχει ήδη
προειδοποιήσει ότι η οικονομική σταθερότητα της ευρωζώνης διακυβεύεται στις
συνομιλίες για τον προϋπολογισμό της Γαλλίας.
«Πρέπει να σεβαστούμε τους κανόνες της ευρωζώνης, διότι,
διαφορετικά, όταν μία από τις χώρες δεν τους σέβεται -είδαμε τι συνέβη με την
Ελλάδα- όλα μπορούν να εκραγούν», δήλωσε την Παρασκευή σε εκδήλωση που
διοργάνωσε το γαλλικό επιχειρηματικό λόμπι Medef στο Παρίσι.
Σε σημείωμά του την περασμένη εβδομάδα, ο οίκος
αξιολόγησης Moody’s εξέφρασε «αμφιβολίες για την ικανότητα των [γαλλικών]
θεσμών να επιτύχουν αποτελέσματα πολιτικής» και «αναμένει ότι το βάρος του
χρέους του [Παρισιού] θα συνεχίσει να αυξάνεται».
«Η άφιξη του Μπαρνιέ και ο προϋπολογισμός που πρότεινε
καθησύχασε σε κάποιο βαθμό τις αγορές», δήλωσε ο Andreas Eisl, οικονομολόγος
στο Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ, προσθέτοντας ότι “οι αγορές θα αντιδράσουν έντονα
εάν μια διαφορετική κυβέρνηση θα προτείνει μια ισχυρή απόκλιση από την πορεία
του Μπαρνιέ».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη αναμένεται να εγκρίνει το
πολυετές σχέδιο δαπανών που υπέβαλε η κυβέρνηση του Μπαρνιέ και να περιγράψει
έναν κατάλογο μεταρρυθμίσεων. Εάν η Γαλλία ακολουθήσει τις μεταρρυθμιστικές
συστάσεις της Επιτροπής, θα της δοθεί παράταση από τέσσερα σε επτά χρόνια για
να μειώσει το έλλειμμά της.
Το αν η Λεπέν έχει να κερδίσει κάτι από τη «δολοφονία»
της κυβέρνησης Μπαρνιέ παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα.
Ενώ η Λεπέν αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση από τους
ψηφοφόρους της να αναλάβει δράση, η κατάρρευση της κυβέρνησης θα αποτελούσε
πολιτικό ρίσκο. Ωστόσο, ένας αυξανόμενος αριθμός Γάλλων, ιδίως οι ψηφοφόροι της
Λεπέν, αλλάζουν γνώμη και θέλουν να καταρρεύσει η κυβέρνηση του Μπαρνιέ,
σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Elabe.
Η κοινή γνώμη στο σύνολό της είναι διχασμένη σχετικά με
το αν πρέπει να φύγει ο Μπαρνιέ, σύμφωνα με την έρευνα.
Ακόμη και ο Μπαρνιέ είναι επιφυλακτικός. Ερωτηθείς αν θα
παραμείνει πρωθυπουργός τα Χριστούγεννα, είπε ότι «είναι λίγο νωρίς» για να πει
κανείς κάτι τέτοιο.