Ορέστης Μεταξάς
Ο Ντόναλντ Τραμπ θριάμβευσε. Για εμάς που κοιτάζουμε τα πράγματα από απόσταση αυτό μας φαίνεται παράλογο. Μια καρικατούρα, ένας ηθοποιός που λες ότι βγήκε από μια ταινία από αυτές τις “κρύες” κωμωδίες του Χόλυγουντ, με ήρωες κάποιους γελοίους γκαφατζήδες τύπους.
Κι όμως αυτός ο τύπος θριάμβευσε και ψηφίστηκε από την πλειοψηφία των Αμερικανών πολιτών. Το να πούμε ότι οι Αμερικάνοι είναι ηλίθιοι που τον ψήφισαν είναι το εύκολο. Όμως στις σημερινές δυτικές κοινωνίες με την παρακμή της αριστεράς και την απόλυτη ενσωμάτωση της σοσιαλδημοκρατίας, ο κόσμος που αντιδρά στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό, είναι ικανός να ψηφίζει τύπους σαν τον Ντόναλντ Τραμπ. Και ίσως και χειρότερους.
Οι πλούσιοι και μορφωμένοι αστοί της Νέας Υόρκης και των μεγάλων αμερικανικών πόλεων, οι celebrities του Χόλυγουντ και οι stars της pop και rock σκηνής, είναι απολύτως απωθητικοί και αντιπαθητικοί για τους ευάλωτους οικονομικά ανθρώπους της υπαίθρου και των μικρών πόλεων. Έτσι δημιουργείται ένα κίνημα αντίστασης που είναι αποφασισμένο και τον διάβολο να ψηφίσει προκειμένου να δείξει την αντίδραση του στο σύστημα του πλούτου που τους έχει στην απέξω. Είναι αποφασισμένοι να αντιδράσουν και να βρεθούν απέναντι στην ευημερούσα άλλη Αμερική που απέχει παρασάγγας από τη ζωή τους. Με τον Τραμπ; Με τον Τραμπ. Αφού δεν έχουν τίποτα καλύτερο και αυτόν καταλαβαίνουν…
Αυτό που συνέβη στην Αμερική μπορεί να συμβεί και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Ήδη εν μέρει συμβαίνει.
Η ακροδεξιά σήμερα εκφράζει με έναν απλοϊκό τρόπο την αντίδραση, στη μετανάστευση, την αντίδραση στη φτώχεια και στον κοινωνικό αποκλεισμό. Όσο η αριστερά είναι ανίκανη να μιλήσει με τη δική της φωνή και να φτιάξει τη δική της εικόνα, που η εικόνα αυτή θα περιλαμβάνει κυρίως τον φτωχό κόσμο και θα προσπαθεί να τον βγάλει από τα αδιέξοδα του, όλα αυτά θα συμβαίνουν. Ο φτωχός κόσμος θα στρέφεται στην ακροδεξιά, ή σε κάτι σαν ακροδεξιά, όπως είναι σήμερα το Ρεπουμπλικανικό κόμμα του Τραμπ. Ακόμα και αν ηγέτης του είναι ένας δισεκατομμυριούχος που φορά αντισυστημική μουτσούνα.
Προφανώς ο Τραμπ δεν είναι ηλίθιος. Προφανώς λέει πράγματα που πολλοί τα ακούνε με μεγάλο ενδιαφέρον. Όσο και αν αυτά που λέει μας φαίνονται παράφωνα και απωθητικά, όσο κι αν μία στις δύο προτάσεις του είναι ψέματα και υπερβολές. Για μια τεράστια μερίδα του κόσμου ψηφίζοντας τον είναι ο μόνος τρόπος αντίδρασης. Και αυτή είναι η κατάντια της αριστεράς – που ζαλισμένη από τα αδιέξοδα της – αδυνατεί να αρθρώσει λόγο που θα απευθυνθεί πειστικά σ’αυτόν τον παραδομένο στην παρακμή κόσμο.
Όσο ο πλούτος των λίγων μεγαλώνει και η φτώχεια των πολλών αυξάνεται, τόσο φαινόμενα σαν τον Τραμπ θα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Αν κάτι δεν αλλάξει, που είναι δύσκολο άμεσα να αλλάξει, τα χειρότερα έπονται…