Στέλιος Κούλογλου
Η κλιμάκωση της έντασης στο μέτωπο Ουκρανίας – Ρωσίας και η χρησιμοποίηση του νέου πυραύλου από την τελευταία, είναι έργο ενός ανθρώπου: του Τζο Μπάιντεν.
Ενώ την προηγούμενη εβδομάδα είχαν ξεκινήσει απόπειρες
έμμεσων διαπραγματεύσεων, όπως η τηλεφωνική συνομιλία του Γερμανού καγκελάριου
με τον Ρώσο πρόεδρο, ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος επέτρεψε αυτό που επί
μήνες αρνείτο να κάνει, για να μην προκληθεί τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, όπως
έλεγε ο ίδιος στους συνεργάτες του. Τη χρησιμοποίηση αμερικανικών όπλων για
επιθέσεις στο ρωσικό έδαφος.
Δεν είναι σαφή τα κίνητρα της «τελευταίας προβοκάτσιας»,
όπως χαρακτήρισαν αμερικανικοί προοδευτικοί κύκλοι την κίνηση του Μπάιντεν.
Σίγουρα επιδιώκει να παραδώσει μία πατάτα στον διάδοχο του, που είναι όσο
περισσότερο καυτή γίνεται. Η αναπόφευκτη στρατιωτική κλιμάκωση, που ήδη είναι
γεγονός, δυσκολεύει τις κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει διακηρύξει
ότι θα σταματήσει αμέσως τον πόλεμο. Χωρίς να λέει -και πιθανώς χωρίς να ξέρει-
πώς θα το κάνει.
Για την απόφαση Μπάιντεν υπάρχει μια ακόμη αιτία. Ένα προσωπικό πείσμα, ανάλογο με
αυτό που τον εμπόδιζε να παραιτηθεί από την προεδρική κούρσα πριν είναι πολύ
αργά, ενώ ήταν φανερό ότι δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα. Ο Αμερικανός πρόεδρος
δεν θέλει να παραδεχθεί ότι έχασε τον πόλεμο που ο ίδιος ξεκίνησε πριν από 1000
μέρες με τη Μόσχα, μέσω του Ουκρανού αντιπροσώπου.
Τον Απρίλιο του 2022, μόλις τρεις μήνες μετά τη ρωσική
εισβολή στην Ουκρανία, οι διαπραγματεύσεις της Κωνσταντινούπολης θα μπορούσαν
να είχαν οδηγήσει σε μία συμφωνία ειρήνευσης. Όμως ο απεσταλμένος της
Ουάσιγκτον στο Κιέβο, ο ανεκδιήγητος Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον,
παρότρυνε -αν δεν υποχρέωσε- την ηγεσία της Ουκρανίας να αποχωρήσει από τις
διαπραγματεύσεις.
Η εκτίμηση στον Λευκό Οίκο ήταν ότι η Ρωσία δεν θα μπορούσε
να ανταπεξέλθει στρατιωτικά σε μακροχρόνια σύγκρουση και οι οικονομικές
κυρώσεις θα γονάτιζαν την οικονομία της.
Δεν έγινε τίποτα από τα δύο. Παρά τον καταστροφικό αρχικό
σχεδιασμό, που ήθελε τα στρατεύματά της να κάνουν περίπατο μέχρι το Κιέβο, η
Μόσχα ανασυντάχθηκε. Η οικονομία της αναπτύχθηκε, αντίθετα με αυτές της δυτικής
Ευρώπης που έχουν υποστεί βαρύτατο πλήγμα, ωθώντας στην εξουσία ακροδεξιές
δυνάμεις, φιλικές προς τον Πούτιν.
Σε διπλωματικό επίπεδο η Ρωσία καθόλου δεν απομονώθηκε,
όπως προέβλεπε ο σχεδιασμός των γερακιών της Ουάσιγκτον. Μόλις πριν από ένα
μήνα φιλοξένησε τη σύνοδο των Brics και τους ηγέτες της Κίνας, της Ινδία αλλά
και των μεσαίων παγκόσμιων δυνάμεων, από την Ινδονησία έως τη Βραζιλία. Μόνο η
βόρεια Αμερική και οι Ευρωπαίοι κολαούζοι της απουσίαζαν.
Η κίνηση του Μπάιντεν υποδηλώνει τη στρατηγική ήττα των
ΗΠΑ όχι μόνο στον πόλεμο στην Ουκρανία , αλλά και στην πολιτική απομόνωσης της
Ρωσίας που επέλεξαν να ακολουθήσουν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Οι διαδοχικές αμερικανικές ηγεσίες παραβίασαν τη συμφωνία
μεταξύ του τότε Αμερικάνου προέδρου και του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής
Ένωσης, που προέβλεπε ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκτείνετο «ούτε μία ίντσα »
ανατολικά. Αντίθετα επέκτειναν συνεχώς την Ατλαντική Συμμαχία με νέα μέλη, με
στόχο τη στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας, υποτιμώντας μια μεγάλη δύναμη με
πυρηνικά όπλα και άφθονα πετρέλαια.
Λόγω της γειτνίασης και των ιστορικών δεσμών της με τη
Ρωσία, η Ουκρανία ήταν μία πρόκληση διαφορετικού μεγέθους για τη Μόσχα. Ο
Πούτιν θα μπορούσε να εμποδίσει με άλλους τρόπους τη μη ένταξη της Ουκρανίας στο
ΝΑΤΟ, παρά με τη βάρβαρη εισβολή που περιέπλεξε τα πράγματα και στοίχισε
εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και στα δύο στρατόπεδα, χώρια οι τεράστιες υλικές και
περιβαλλοντικές καταστροφές.
Αλλά το πρόβλημα σήμερα το έχει η Δύση, παρά ο Πούτιν.
Εγκαθιδρύοντας ένα αμείλικτο δικτατορικό καθεστώς, ο Ρώσος ηγέτης ελέγχει
απόλυτα τον πληθυσμό και τις πολιτικές εξελίξεις. Ούτε τον αριθμό των νεκρών
στρατιωτών δεν αφήνει να γίνει γνωστός, ώστε οι απώλειες να έστρεφαν την όποια
κοινή γνώμη εναντίον του πολέμου. Και στη διάρκειά του, ο έλεγχος του
εσωτερικού «μετώπου» έχει την ίδια σημασία με τις επιδόσεις στα πολεμικά
μέτωπα.
Αντίθετα, η Δύση και οι ΗΠΑ έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Ο Ουκρανός αντιπρόσωπος έχει εξαντληθεί, χάνει έδαφος στα περισσότερα πεδία των
μαχών και έχει πολύ λιγότερες εφεδρείες. Οι ΗΠΑ που κινούν τα νήματα, είτε
πρέπει να αποδεχθούν τα τετελεσμένα ή να πλημμυρίσουν την Ουκρανία με νέα όπλα,
διακινδυνεύοντας μία παγκόσμια σύρραξη. Ο Τζο Μπαίντεν επέλεξε τη δεύτερη λύση,
σαν τον τελευταίο τυχοδιώκτη.