Το παρεκκλήσι του Αγίου Πέτρου στη Λουκέρνη της Ελβετίας εγκατέστησε μια εκδοχή του Ιησού που λειτουργεί με τεχνητή νοημοσύνη, ικανή να συνομιλεί σε 100 διαφορετικές γλώσσες.
«Θέλαμε να δούμε και να καταλάβουμε πώς αντιδρούν οι
άνθρωποι σε έναν AI Ιησού. Τι θα συζητούσαν μαζί του; Θα είχε ενδιαφέρον να
μιλήσει κάποιος μαζί του; Μάλλον είμαστε πρωτοπόροι σε αυτό» εξήγησε ο Μάρκο
Σμιντ, θεολόγος της εκκλησίας.
Η εγκατάσταση, γνωστή ως «Deus in Machina», άνοιξε τον
Αύγουστο και είναι η τελευταία πρωτοβουλία μιας πολυετούς συνεργασίας με ένα
τοπικό πανεπιστημιακό ερευνητικό εργαστήριο.
«Είχαμε μια συζήτηση για το τι είδους avatar θα ήταν –
θεολόγος ή άγιος; Αλλά τότε συνειδητοποιήσαμε ότι η καλύτερη φιγούρα θα ήταν ο
ίδιος ο Ιησούς» είπε ο Σμιντ.
Όπως αναφέρει ο Guardian, ελλείψει ενός χώρου όπου οι
άνθρωποι θα μπορούσαν να έχουν ιδιωτικές συνομιλίες με το avatar, η εκκλησία
εγκατέστησε έναν υπολογιστή και καλώδια στο εξομολογητήριο. Αρχικά, οι
ερευνητές του εργαστηρίου εκπαίδευσαν το πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης σε
θεολογικά κείμενα. Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης του προγράμματος, οι
πιστοί μπορούσαν να μπουν στο εξομολογητήριο από το οποίο έβλεπαν μια οθόνη που
έδειχνε το πρόσωπο του Ιησού. Οι πιστοί υπέβαλλαν τις ερωτήσεις τους και το
πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης τους έδινε απαντήσεις σε πραγματικό χρόνο.
Ωστόσο, συστήθηκε στους πιστούς να μην αποκαλύπτουν
προσωπικές πληροφορίες και να επιβεβαιώνουν ότι γνώριζαν ότι αλληλεπιδρούσαν με
το avatar με δική τους ευθύνη.
«Δεν πρόκειται για εξομολογήσεις», είπε ο Σμιντ. «Δεν
σκοπεύουμε να μιμηθούμε μια εξομολόγηση» σημείωσε.
Οι εντυπώσεις των επισκεπτών του AI Ιησού
Κατά τη διάρκεια της δίμηνης περιόδου του πειράματος,
περισσότερα από 1.000 άτομα – συμπεριλαμβανομένων μουσουλμάνων και τουριστών
από την Κίνα και το Βιετνάμ – άδραξαν την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν με το
avatar. Τα σχόλια από περισσότερους από 230 χρήστες, δείχνουν ότι για τα 2/3 η
εμπειρία αυτή ήταν «πνευματική», είπε ο Σμιντ.
«Έτσι μπορούμε να πούμε ότι είχαν μια θρησκευτικά θετική
στιγμή με αυτόν τον AI Ιησού. Για μένα, αυτό είναι εκπληκτικό» πρόσθεσε.
Άλλοι ωστόσο ήταν πιο αρνητικοί, με ορισμένους να λένε
ότι δεν μπορούσαν να μιλήσουν σε μια μηχανή. Ένας τοπικός ρεπόρτερ που δοκίμασε
τη συσκευή περιέγραψε τις απαντήσεις του προγράμματος ως, κατά καιρούς,
«τετριμμένες, επαναλαμβανόμενες και κλισέ».
Τα σχόλια υποδηλώνουν ότι υπήρχε μεγάλη διαφορά στις
απαντήσεις του avatar.
«Έχω την εντύπωση ότι μερικές φορές ήταν πραγματικά πολύ
καλό και οι άνθρωποι ήταν απίστευτα χαρούμενοι, έκπληκτοι και εμπνευσμένοι. Και
υπήρξαν στιγμές που δεν ήταν τόσο καλό, ίσως ήταν πιο επιφανειακό» δήλωσε.
Υπήρξαν επίσης αντιδράσεις από κάποιους εντός της
Εκκλησίας, είπε ο Σμιντ, με μέλη της Καθολικής Εκκλησίας να διαμαρτύρονται για
τη χρήση του εξομολογητικού, ενώ μέλη της Προτεσταντικής Εκκλησίας να δηλώνουν
αγανακτισμένοι για τη χρήση εικόνων με αυτόν τον τρόπο.
Το συμπέρασμα του περιμάτος με τον AI Ιησού
Αυτό που έχει εντυπωσιάσει περισσότερο τον Σμιντ, ωστόσο,
είναι το ρίσκο που ανέλαβε η εκκλησία πιστεύοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν
θα έδινε απαντήσεις που θα παρείχαν ερμηνείες ή συμβουλές οι οποίες θα έρχονταν
σε σύγκρουση με τις εκκλησιαστικές διδασκαλίες. Με την ελπίδα να μετριαστεί
αυτός ο κίνδυνος, η εκκλησία πραγματοποίησε δοκιμές με 30 άτομα πριν από την
εγκατάσταση του avatar. Ωστόσο, αυτή η αβεβαιότητα ήταν που οδήγησε στην
απόφαση το avatar να παραμείνει ένα πείραμα.
«Είναι ένα πραγματικά εύκολο, προσιτό εργαλείο με το
οποίο μπορείς να μιλήσεις για τη θρησκεία, τον Χριστιανισμό, τη χριστιανική
πίστη», είπε, προσθέτοντας ότι θα μπορούσε να αναδιαμορφωθεί σε ένα είδος
πολύγλωσσου πνευματικού οδηγού που θα μπορούσε να απαντήσει σε ερωτήσεις
σχετικά με τη θρησκεία.
Για εκείνον, το πείραμα –και το έντονο ενδιαφέρον που
είχε προκαλέσει– του έδειξε ότι οι άνθρωποι προσπαθούν να πάνε και πέρα από
τη Βίβλο, τα μυστήρια και τις τελετουργίες.
«Νομίζω ότι οι άνθρωποι θέλουν πολύ να συνομιλήσουν με
τον Ιησού. Θέλουν μια απάντηση, θέλουν λόγια και θέλουν να τον ακούσουν. Νομίζω
ότι αυτό είναι ένα στοιχείο. Βέβαια, υπάρχει και η περιέργεια. Θέλουν να δουν
τι είναι τελικά αυτό» κατέληξε ο Σμιντ.