Γρηγόρης Τραγγανίδας
Μπορεί η κυβέρνηση να έχει κάνει «σημαία» τη νομοθεσία της για την προστασία των γυναικών από την έμφυλη βία στον χώρο εργασίας, αλλά, όπως αποδεικνύει η εξέλιξη της υπόθεσης με την καταγγελία της εργαζόμενης στην Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ), για κακοποιητική συμπεριφορά και τραμπουκισμό, με στοιχεία έμφυλης βίας, από τον προϊστάμενό της, που πρώτο ανέδειξε το Tvxs, ακόμη και αν το θύμα ξεπεράσει τον τρόμο για τις συνέπειες, θα βρεθεί μπροστά σε ένα αδιαπέραστο, καφκικό τείχος αρμόδιων κρατικών φορέων, οι οποίοι θα «νίπτουν» τα «χέρια» της «αναρμοδιότητας», ενώ, στο τέλος, θα της επιβληθεί και πειθαρχική ποινή, με πρόστιμο, από την διοίκηση, με απειλή απόλυσης, όπως ακριβώς συνέβη στην εργαζόμενη.
Σήμερα, ανήμερα της Παγκόσμιας ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση αλληλεγγύης στην εργαζόμενη της Λυρικής, στην Επιθεώρηση Εργασίας στην Καλλιθέα, όπου έχει προσφύγει, με κεντρικό σύνθημα «Πρώτα μας λέτε σπάστε τη σιωπή και ύστερα στηρίζετε τον κακοποιητή».
Στην συγκέντρωση συμμετείχαν μεγάλα σωματεία του καλλιτεχνικού χώρου, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος, το Σωματείο Εργαζομένων της Λυρικής, αλλά και συλλογικότητες όπως η Εργατική Λέσχη Καλλιθέας και η Συνέλευση 8 Μάρτη.
Η καταγγελία
Η υπόθεση έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, τόσο σε επίπεδο τυπικών διαδικασιών, όσο και σε κινηματικό, όπως δείχνει το διογκούμενο κύμα αλληλεγγύης στο πρόσωπό της, από συνδικαλιστικούς και άλλους συλλογικούς φορείς.
Υπενθυμίζεται, ότι το μέλος της χορωδίας και εκλεγμένη αντιπρόσωπος του Σωματείου Εργαζομένων ΕΛΣ στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος, Φύλλη Γεωργιάδου, είχε καταγγείλει απρόκλητη, δημόσια επίθεση, μέσα στον χώρο στάθμευσης της Λυρικής, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, από τον διευθυντή της χορωδίας, Αγαθάγγελο Γεωργακάτο, με απειλές, ύβρεις και απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, που προκάλεσαν την παρέμβαση του Σωματείου Εργαζομένων Εθνικής Λυρικής Σκηνής, την καταγγελία της ίδιας, αρμοδίως, αλλά και μια πρώτη δημοσιότητα από φεμινιστική συλλογικότητα.
Ακολούθησαν πλήθος σωματείων του καλλιτεχνικού χώρου – και όχι μόνο, αφού τέτοια περιστατικά αφορούν κάθε κλάδο – που εξέφρασαν την συμπαράστασή τους στη συνάδελφό τους, καταγγέλοντας, με την σειρά τους, πιέσεις και απόπειρα τρομοκράτησης μετά τη δημοσιοποίηση του συμβάντος.
Η τιμωρία
Η διοίκηση της ΕΛΣ αντιμετώπισε το σοβαρό αυτό ζήτημα με την αδιανόητη τακτική των «ίσων αποστάσεων», η οποία οδήγησε, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, στην πειθαρχική ποινή στην εργαζόμενη, με μισθολογικό πρόστιμο, που συνοδεύτηκε με προειδοποιήσεις περί «τελευταίας ευκαιρίας» και με απειλή απόλυσης.
«Με βάση αναφορά που έκανε ο προϊστάμενος, τιμωρήθηκα με την πιο σκληρή ποινή που υπάρχει, που είναι χρηματικό πρόστιμο», λέει στο Tvxs η Φύλλη Γεωργιάδου, μετά την ματαιωμένη – εξαιτίας απουσίας εκπροσώπου της Λυρικής – συνάντηση στην Επιθεώρηση Εργασίας και την συγκέντρωση αλληλεγγύης.
Η ποινή βασίστηκε στην «εκδικητική αναφορά για ανάρμοστη συμπεριφορά», όπως τονίζει.
Καφκικό σκηνικό
Σε αυτό το σημείο, η δικηγόρος της, Δήμητρα Κεραμυδά διευκρινίζει ότι η διοίκηση της ΕΛΣ δεν έχει ούτε εσωτερικό κανονισμό, ούτε κώδικα δεοντολογίας, όπως επιβάλλει η νομοθεσία, και καθόρισε την ποινή με βάση της συλλογική σύμβαση.
Προσθέτει, ότι ενώ σήμερα έμαθε ότι ολοκληρώθηκε η διαδικασία που αφορούσε την καταγγελία σε βάρος της εργαζόμενης από τον προϊστάμενο της χορωδίας – και μάλιστα με αφορμή συμβάν στο οποίο, όπως μας τονίζει η ίδια, δεν ήταν καν παρών ο προϊστάμενος – και παρά το γεγονός ότι η δική του αναφορά έγινε μετά από την δική της καταγγελία, ακόμη δεν ξέρουν αν και πού κατέληξε η έρευνα της διοίκησης για την εναντίον του καταγγελία.
«Το περιστατικό το οποίο καταγγέλλει η Φύλλη για τραμπουκισμό και εξύβριση στο πάρκινγκ της Λυρικής, στις 11 τη νύχτα τον προστάμενό της, συνέβη στις 26 Σεπτεμβρίου. Το κατήγγειλε γραπτώς στις 29. Την καλεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής και της λέει να το πάρει πίσω γιατί θα της κάνει και ο προϊστάμενος αναφορά».
Η Φύλλη αρνείται και όντως ο προϊστάμενος κάνει αναφορά εναντίον της, περίπου μία εβδομάδα μετά. «Μια βδομάδα μετά το συμβάν την καταγγέλλει ότι φέρθηκε ανάρμοστα στις συναδέλφους της σε περιστατικό όμως που ο ίδιος δεν ήταν μπροστά. Του μεταφέρθηκε».
Το «πειθαρχικό όργανο» και για τις δύο αναφορές, όπως μας λέει η δικηγόρος είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Λυρικής, Γιώργος Κουμεντάκης
«Στη Φύλλη αρνούνται να φέρει μάρτυρες εκτός Λυρικής, που είχε μάρτυρα στο τηλέφωνο εκείνη την ώρα.».
Στη συνέχεια και ενώ είχαν μεσολαβήσει πλήθος αντιδράσεων και ανακοινώσεις συμπαράστασης στην εργαζόμενη, η ίδια καταθέτει την καταγγελία της και στην Επιθεώρηση Εργασίας, η οποία αρχικά λέει ότι αυτό είναι βία και παρενόχληση στην εργασίας και θα την στείλουν και στο αυτοτελές τμήμα για την έμφυλη βία και την παρενόχληση και θα κληθεί και ο Συνήγορος του Πολίτη.
Ωστόσο, όπως μας λέει η δικηγόρος, «επικοινωνεί μαζί μου το αυτοτελές τμήμα βίας και παρενόχλησης και μου λέει ότι δεν είναι αρμόδιοι επειδή η Λυρική είναι Δημόσιο.
Το τηλέφωνό μου όμως και το όνομά μου δεν το είχαν από την αναφορά που είχε κάνει η Φύλλη. Έχουμε κάνει σχετικό αίτημα αλλά ακόμη δεν έχουμε απάντηση για το πώς ξέρουν ότι εγώ εκπροσωπώ την Φύλλη.».
«Επιπλέον, δεν γίνεται να δουλεύεις με σχέση ιδιωτικού δικαίου, το σωματείο σου να υπάγεται στη ΓΣΕΕ και όχι στην ΑΔΕΔΥ και το ΣΕΠΕ να σε θεωρεί δημόσιο υπάλληλο. Και άρα, να έχει αρμοδιότητα για την απλή εργατική διαφορά, αλλά όχι για την ενισχυμένη, της βίας και της παρενόχλησης».
Ευλόγως προκύπτει το ερώτημα, πού απευθύνεται τελικά μια γυναίκα εργαζόμενη στο δημόσιο αν υποστεί τέτοιου είδους βία.
«Δεν ξέρω ακόμα», απαντά η δικηγόρος.
Και συνεχίζει: «Υπάρχει υπουργική απόφαση που εξειδικεύει πού υποδέχονται καταγγελίες για το δημόσιο: Στο Συνήγορο του Πολίτη. Ο Συνήγορος του Πολίτη μας είπε «εμείς είμαστε αρμόδιοι για το δημόσιο ναι, αλλά μόνο για το έμφυλο κομμάτι της βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Όχι για όλα τα υπόλοιπα. Δεν ξέρω πώς μπορεί να κάνει κανείς αυτό το διαχωρισμό. Και δίνει άλλες δύο επιλογές η υπουργική απόφαση.
Η μία είναι στην εθνική αρχή διαφάνειας που όμως και πάλι δεν μπορώ να καταλάβω γιατί μια αρχή που ασχολείται με τη διαφθορά είναι υπεύθυνη για τη βία και παρενόχληση στην εργασία άμα είσαι δημόσιος υπάλληλος.
Και γενικώς: γιατί αν είσαι δημόσιο υπάλληλος, με όποιο καθεστώς, πρέπει να πας από τον Άννα στον Καϊάφα για να βρεις πού θα καταγγείλεις τελικά. Και υπάρχει και μια τρίτη υποπερίπτωση, ο ενδιάμεσος φορέας. Αν δεν υπάρχει, την υποδοχή των καταγγελιών την κάνει η μονάδα εσωτερικού ελέγχου της κάθε υπηρεσίας. Στο Υπουργείο Πολιτισμού, την υποδοχή των καταγγελιών για την βία και παρενόχληση στην εργασία την κάνει ο ειδικός γραμματέας προσωπικού».
«Η κυβέρνηση θέλει να διαλύσει όποιον αντιστέκεται»
Η Κατερίνα Γιαννούλια, μέλος της Γραμματείας Ισότητας της ΑΔΕΔΥ, αναπληρώτρια εκπρόσωπος της ΑΔΕΔΥ στην Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και στο Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας, αλλά και μέλος της φεμινιστικής συλλογικότητας «Συνέλευση 8 Μάρτη» υπενθυμίζει, ότι οι σχετικές διατάξεις για τη βία και την παρενόχληση στην εργασία ήταν ενταγμένες στον νόμο της ΝΔ με τον οποίο καταργήθηκε το οκτάωρο και που το πρώτο του μέρος ήταν η κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.
Μας λέει ότι έχουν έρθει καταγγελίες στην ΑΔΕΔΥ για πρόστιμα σε εργαζόμενες γυναίκες που καταγγείλανε σεξουαλική παρενόχληση.
«Άρα λοιπόν στην καλύτερη περίπτωση ακόμη και ο θύτης να τιμωρηθεί με κάποιο τρόπο, οπωσδήποτε πρέπει να υπάρξει η τιμωρία του θύματος με οποιοδήποτε τρόπο, έτσι ώστε να δοθεί ένα μήνυμα».
Προσθέτει, ότι εκτός από την έμφυλη διάσταση υπάρχει και το γενικότερο πλαίσιο, ότι «η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να διαλύσει τα σωματεία και οποιονδήποτε αντιστέκεται».
«Μέσα σε όλο το κλίμα των διώξεων, όπως στους εκπαιδευτικούς για μια παιδική ζωγραφιά για την ειρήνη, στις απεργίες και στάσεις εργασίας βγαίνουν παράνομες συνέχεια, ο κάθε προϊστάμενος νιώθει απελευθερωμένος να κάνει ό,τι θέλει, μόλις πεις κιχ, δίωξη».
«Δεν είναι προσωπική η μάχη μου»
«Εγώ κατάφερα να ξεπεράσω τον φόβο μου και τόλμησα να καταγγείλω και να ξεπεράσω το τοξικό κλίμα που υπάρχει εναντίον μου μέσα στη δουλειά και το αποτέλεσμα ήταν, όχι μόνο να δεχθώ, όχι μόνο την εκδικητική αναφορά και τα αντίποινα» λέει η Φύλλη.
«Και είναι πολύ συμβολικό ότι ανήμερα της παγκόσμιας ημέρας κατά της βίας των γυναικών, η καταγγέλλουσα, που ξεπέρασε όλους τους φόβους και τις πιέσεις και τόλμησε, βρέθηκε τιμωρημένη επειδή κατήγγειλε. Μετά προσπαθώ να προσφύγω σε αρχές υπεράνω της Λυρικής, για να βρω το δίκιο μου και πέφτω πάνω σε έναν τοίχο, όπου όλες οι αρμόδιες αρχές δηλώνουν αναρμοδιότητα, δεν έχουν αποφασίσει αν είμαι δημόσιος ή ιδιωτικός υπάλληλος και προσπαθούν να με αποφύγουν.
»Και τελικά, ενώ έχουν φτιαχτεί ολόκληρες νομοθεσίες για εμάς τις γυναίκες, για να αισθανόμαστε ασφαλείς μέσα στη δουλειά μας και να καταγγέλλουμε, βλέπουμε ότι όλα αυτά είναι υποκριτικά και επικοινωνιακά και όταν τολμήσεις να καταγγείλεις έρχεται όλος ο μηχανισμός εναντίον σου. Και αν εγώ είμαι μορφωμένη, μπορώ να διαβάσω τη νομοθεσία, να μάθω τα δικαιώματά μου, έχω συνδικαλιστική στήριξη και έχω και την οικονομική δυνατότητα να πληρώσω δικηγόρο – γιατί χωρίς δικηγόρο μέσα σε ένα δαιδαλώδες νομικό σύστημα δεν μπορεί να προχωρήσει καμία εργαζόμενη μόνη της – παρά το ότι έχω όλες αυτές τις προϋποθέσεις, βγαίνω και καταδικασμένη από πάνω.
»Γι’ αυτό νιώθω ότι δίνω μια μάχη όχι μόνο προσωπική, για την εργασιακή μου επιβίωση, αλλά και για όλες τις συναδέλφους μου και για όλο το θέατρο, διότι θεωρώ ότι πάνω μου θέλουν να στείλουν το μήνυμα, ότι αυτή που τολμάει να διεκδικήσει τιμωρείται σκληρά, οπότε δείτε την όλοι οι άλλοι και λουφάξτε μαζί».