Στέλιος Κούλογλου
«Πώς μπορούμε να κρίνουμε όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με φρικαλεότητες σε ένα επίπεδο που κατά κάποιο τρόπο ξεφεύγει από την ανθρώπινη φαντασία;». Η Γερμανοεβραία φιλόσοφος Χάνα Αρεντ διατύπωσε το ερώτημα αφού παρακολούθησε τη δίκη του αρχιναζί Αδόλφου Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ, το 1961. Διαβάζοντας το κύριο θέμα της ισραηλινής Haaretz χθες, προκύπτει το ίδιο ερώτημα.
Αντιγράφω από το άρθρο αυτό, που έχει τίτλο «Ο ισραηλινός
στρατός σπρώχνει τους κατοίκους της Γάζας προς τα νότια, απαγορεύοντας τους να
πάρουν τα υπάρχοντα τους»:
«Αναγκάζονται να αφήσουν πίσω τους ρούχα, αν και οι
ανθρωπιστικές οργανώσεις λένε ότι υπάρχει έλλειψη ζεστού ρουχισμού στον θύλακα.
Την περασμένη εβδομάδα, αναφέρθηκε ότι έξι μωρά και ένας ενήλικας πέθαναν από
υποθερμία..
Ο στρατός δήλωσε ότι ο ισχυρισμός αυτός είναι εντελώς
αβάσιμος και ότι οι άνθρωποι που μετακινούνται νότια μπορούν να πάρουν μαζί
τους όποια προσωπική περιουσία επιθυμούν, εκτός από όπλα και πυρομαχικά.
Οι περισσότεροι εκτοπισμένοι από τη βόρεια Γάζα
μετακινούνται νότια μέσω του σημείου ελέγχου του IDF (ισραηλινός στρατός) που
χωρίζει την Τζαμπάλια από την πόλη της Γάζας. Οι στρατιώτες στο σημείο ελέγχου,
στην οδό Salah al-Din, ψάχνουν τα υπάρχοντα τους και απαιτούν να αφήσουν ένα
μεγάλο μέρος τους πίσω.
Μια πηγή που βρισκόταν στο σημείο ελέγχου την περασμένη
εβδομάδα είπε ότι είδε εκεί μεγάλους σωρούς από ρούχα και άλλα αντικείμενα, που
οι στρατιώτες είχαν διατάξει τους κατοίκους της Γάζας να εγκαταλείψουν.
Επιπλέον, πριν από περίπου έξι εβδομάδες, ένας στρατιώτης
βιντεοσκόπησε μια περιπολία με ένα τεθωρακισμένο όχημα κατά μήκος του δρόμου
που χωρίζει την Τζαμπάλια από την πόλη της Γάζας. Το βίντεο που δημοσίευσε
αργότερα να δείχνει σακίδια πλάτης που άφησαν πίσω τους κάτοικοι, που
αναγκάστηκαν να μετακινηθούν νότια.
ο σημείο ελέγχου όπου οι πρόσφυγες υποχρεώνονται να
αφήνουν τα πράγματα τους(πηγή: Haaretz)
Ακόμη ένα άλλο βίντεο με τους σωρούς ρούχων και
προσωπικών αντικειμένων αναρτήθηκε από έναν Παλαιστίνιο που πέρασε από το
σημείο ελέγχου πριν από λίγες ημέρες.
Η ιστοσελίδα Middle East Eye δημοσίευσε πρόσφατα την
ιστορία ενός Παλαιστίνιου που πήγε με την οικογένειά του σε έναν καταυλισμό
εκτοπισμένων στη νότια Γάζα, αφού αναγκάστηκε να αφήσει πίσω τα υπάρχοντά του.
Είπε ότι είχε πάρει πολλά ρούχα για τη γυναίκα και τα
παιδιά του, επειδή το κρύο στις σκηνές είναι ανυπόφορο, αλλά οι στρατιώτες τον
ανάγκασαν να πετάξει όλα τα ρούχα και άλλα είδη. Πήραν ακόμη και το κινητό του
τηλέφωνο, δήλωσε στην ιστοσελίδα. Πρόσθεσε ότι είδε έναν μεγάλο λάκκο γεμάτο
αντικείμενα που ανήκαν σε εκτοπισμένες οικογένειες.
Οι εκτοπισμένοι από το βορρά μετακινούνται νότια λόγω των
επιχειρήσεων του στρατού. Από την έναρξη της τελευταίας επιχείρησης στη βόρεια
Γάζα πριν από τρεις μήνες, οι στρατιώτες προτρέπουν τους κατοίκους να
εγκαταλείψουν την περιοχή.
Ωστόσο, δεν επιτρέπεται σε κανέναν Παλαιστίνιο να
μετακινηθεί από τη νότια στη βόρεια Γάζα. Επίσης, ο στρατός δεν επιτρέπει
σχεδόν καμία ανθρωπιστική βοήθεια προς τα τρία κύρια πληθυσμιακά κέντρα της
βόρειας Γάζας – Beit Lahia, Beit Hanoun και τον προσφυγικό καταυλισμό Jabalya.
Η εκκένωση του νοσοκομείου Kamal Adwan, του μεγαλύτερου
ιατρικού κέντρου της βόρειας Γάζας, συνέβαλε επίσης στο να αδειάσει ο βορράς
από τους κατοίκους του. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, οι στρατιώτες συνέλαβαν
τον διευθυντή του νοσοκομείου και άλλους 240 που βρίσκονταν στο χώρο- ο στρατός
ισχυρίστηκε ότι είχαν σχέση με τη Χαμάς.
Σύμφωνα με έρευνα του ΟΗΕ που διεξήχθη πριν από 11
ημέρες, ορισμένοι από τους ανθρώπους που φεύγουν από τον βορρά φτάνουν σε έναν
από τους τέσσερις καταυλισμούς για τους εκτοπισμένους με τα πόδια, χωρίς να
έχουν τίποτα μαζί τους.
Μόλις φτάσουν εκεί, αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη βασικών
αγαθών. Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε την Τρίτη, σε όλους τους
καταυλισμούς για τους εκτοπισμένους στη Γάζα υπάρχουν ελλείψεις σε πάνες,
βρεφικά γάλατα και βοηθήματα κινητικότητας για άτομα με αναπηρίες.
Σύμφωνα με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, υπάρχει επίσης
έλλειψη καταφυγίων ικανών να αντέξουν τη βροχή. Τις τελευταίες ημέρες, η
παλαιστινιακή υπηρεσία πολιτικής άμυνας ανέφερε ότι εκατοντάδες οικογένειες
αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις σκηνές τους αφού πλημμύρισαν λόγω των
βροχοπτώσεων.
Η έρευνα του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι σε ορισμένους
καταυλισμούς υπάρχει επίσης έλλειψη τουαλετών, αναγκάζοντας τους εκτοπισμένους
κατοίκους της Γάζας να χρησιμοποιούν αυτοσχέδιες κατασκευές.
Πολλοί δεν έχουν πρόσβαση σε κανονικά καύσιμα για
θέρμανση και μαγείρεμα, οπότε καίνε πλαστικό και νάιλον για να μαγειρέψουν και
να παραμείνουν ζεστοί. Δεν έχουν επίσης τρόπους αποθήκευσης νερού.
Εν τω μεταξύ, η ποιότητα του νερού στη Γάζα επιδεινώνεται
συνεχώς. Έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα στη νότια και κεντρική Γάζα
διαπίστωσαν ότι το 73% του πόσιμου νερού δεν πληρούσε τα ελάχιστα πρότυπα
χλωρίωσης, ενώ το 19% ήταν μολυσμένο με κολοβακτηρίδια κοπράνων. Το τελευταίο
ποσοστό αυξήθηκε στο 21% στο νερό που χρησιμοποιείται από τα νοσοκομεία.
To κύριο θέμα της Haaretz.
Η έκθεση του OCHA αναφέρει ότι οι συνθήκες στις πόλεις με
σκηνές για τους εκτοπισμένους είναι “απελπιστικές και επιδεινούμενες” και είναι
“τραγικά προβλέψιμο ότι θα χαθούν κι άλλες παιδικές ζωές από τις απάνθρωπες
συνθήκες που υφίστανται”».
Την ώρα που άρχιζα να γράφω το άρθρο, ανακοινώθηκε ότι ο
ισραηλινός στρατός είχε σκοτώσει από χθες το πρωί, 2 Ιανουαρίου, ακόμη 52
Παλαιστίνιους. Όταν το τελείωσα το βράδυ, οι νεκροί είχαν αυξηθεί σε 81, με τον
συνολικό αριθμό των θυμάτων να φτάνει στα 45.620 άτομα.
Τι θα έλεγε η Αρεντ για αυτές τις «φρικαλεότητες σε ένα
επίπεδο που κατά κάποιο τρόπο ξεφεύγει από την ανθρώπινη φαντασία;»
Σε διπλανή στήλη της ίδιας ισραηλινής εφημερίδας, η
δημοσιογράφος Βέρα Βαϊτενμπάχ καταφεύγει στην διάσημη Γερμανία φιλόσοφο,
προσπαθώντας να εξηγήσει πώς οι Ισραηλινοί αποδέχονται αυτά τα εγκλήματα:
«Η Άρεντ εξήγησε ότι μία από τις σημαντικότερες τεχνικές
για να παραμείνει ένα καθεστώς στην εξουσία είναι να κάνει τους ανθρώπους να
αποδεχτούν αυτό που ονόμασε επιχείρημα του “μικρότερου κακού”. Αναφερόμενη στο
Ολοκαύτωμα, έγραψε: “Της εξόντωσης των Εβραίων προηγήθηκε μια πολύ σταδιακή
αλληλουχία αντιεβραϊκών μέτρων, καθένα από τα οποία γινόταν αποδεκτό με το
επιχείρημα ότι η άρνηση συνεργασίας θα έκανε τα πράγματα χειρότερα – μέχρι να
φτάσουμε σε ένα στάδιο όπου τίποτα χειρότερο δεν θα μπορούσε να συμβεί”.
Το ισραηλινό κοινό καλείται να αποδεχτεί την καταστροφή
της Γάζας βήμα προς βήμα, με τη διαβεβαίωση, ξανά και ξανά, ότι η εναλλακτική
λύση θα ήταν ένα ακόμη μεγαλύτερο κακό. Ότι η μη αποδοχή μιας ακόμη θανατηφόρας
αεροπορικής επιδρομής θα έκανε τα πράγματα χειρότερα. Η “αποδοχή των μικρότερων
κακών χρησιμοποιείται συνειδητά για να προετοιμάσει τους κυβερνητικούς
αξιωματούχους καθώς και τον πληθυσμό στο σύνολό του για την αποδοχή του κακού
ως τέτοιου”, έγραψε η Άρεντ.»
Eίναι η δεύτερη φορά που η ισραηλινή εφημερίδα σπάει το
ταμπού, συγκρίνοντας τη ναζιστική θηριωδία με τις βαρβαρότητες του ισραηλινού
στρατού στην Γάζα. Πριν από λίγες μέρες ο εξαίρετος δημοσιογράφος Γκιντεόν Λεβί
έκανε τη σύγκριση ανάμεσα στα όσα συμβαίνουν στη Γάζα και στη «Ζώνη
Ενδιαφέροντος», την πολυβραβευμένη συγκλονιστική ταινία για την οικογένεια του
Ρούντολφ Ες, διοικητή του Άουσβιτς, η οποία ζούσε πολυτελώς και αδιάφορα, δίπλα
στο στρατόπεδο εξόντωσης.
Βεβαίως οι ιστορικές διαστάσεις είναι διαφορετικές. Πριν
από την εξολόθρευση των Εβραίων, αυτοί δεν είχαν επιτεθεί και σκοτώσει
Γερμανούς, όπως έκανε η Χαμάς στις 7 Οκτώβρη του 2023. Αλλά αυτό φυσικά δεν
δικαιολογεί τη ρατσιστική τιμωρία ενός ολόκληρου πληθυσμού, όπως γίνεται στη
Γάζα και όπως έγινε με την εξολόθρευση των Εβραίων στα στρατόπεδα των Ναζί.
Εκεί υπήρχαν επίσης καταναγκαστικά έργα, αλλά δεν
γίνονταν συνεχείς βομβαρδισμοί, όπως σήμερα.
Το κυριότερο: στη Γάζα υπάρχει πείνα, δίψα, κρύο,
σκελετωμένα παιδιά, θάνατος όπως και στα ναζιστικά στρατόπεδα. Οι Παλαιστίνιοι
αφανίζονται καθημερινά και συστηματικά, αλλά δεν υπάρχουν θάλαμοι αερίων. Η
Γάζα μετατρέπεται ένα μικρό, light Αουσβιτς, χωρίς τα κρεματόρια.