Τραμπ – Ονδούρα / Έδωσε χάρη σε καταδικασμένο σε 45 χρόνια φυλακή για ναρκωτικά

Μόνικα Αρτινού

 

Στη Καραϊβική και τη Βενεζουέλα δολοφονεί όσους θεωρεί ύποπτους για διακίνηση ναρκωτικών. Στις ΗΠΑ έδωσε χάρη στον πρώην πρόεδρο της Ονδούρας, Χουάν Ορλάντο Ερνάντες, ο οποίος πρόσφατα καταδικάστηκε από  δικαστήριο στη Νέα Υόρκη σε 45 χρόνια φυλακή, για εισαγωγή κοκαΐνης και κατοχή πολυβόλων.

 

Πρόκειται φυσικά για τον Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε μέσω ανάρτησης στα κοινωνικά δίκτυα ότι θα χορηγήσει «πλήρη και ολοκληρωτική χάρη» στον Ερνάντες. Κατά τους δικαστές, η μεγάλη ποινή που είχαν επεβάλει, είχε στόχο να διασφαλίσει ότι θα πεθάνει στη φυλακή λόγω της κατάχρησης εξουσίας και των δεσμών του με βίαια καρτέλ.

 

Η υπόθεση αφορά άμεσα όχι μόνο τον ίδιο τον Ερνάντες, αλλά και τις αμερικανικές διωκτικές αρχές, οι οποίες τα τελευταία χρόνια είχαν οικοδομήσει μια εκτεταμένη δικογραφία εναντίον του, κατηγορώντας τον ότι μετέτρεψε την Ονδούρα σε «ναρκοκράτος» και ότι έλαβε εκατομμύρια δολάρια σε δωροδοκίες από διακινητές, ανάμεσά τους και 1 εκατομμύριο δολάρια από τον διαβόητο μεξικανό βαρόνο κοκαΐνης Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουσμάν.

 

Ο δικαστής Π. Κέβιν Καστέλ χαρακτήρισε τον Ερνάντες «διπρόσωπο πολιτικό που διψούσε για εξουσία», ο οποίος εμφανιζόταν ως μαχητής κατά των ναρκωτικών ενώ συνεργαζόταν με τα καρτέλ.

 

Η αντίδραση εντός των αμερικανικών υπηρεσιών ήταν οξύτατη. Εκπρόσωπος της εισαγγελίας της Νότιας Περιφέρειας Νέας Υόρκης αρνήθηκε να σχολιάσει, όμως πράκτορας της Δίωξης Ναρκωτικών (DEA) έκανε λόγο για «τρέλα», περιγράφοντας τη χάρη ως κίνηση που αντιστρατεύεται τις ίδιες τις προσπάθειες της Υπηρεσίας κατά της διακίνησης ναρκωτικών.

 

Ο Μάικ Βίτζιλ, πρώην επικεφαλής διεθνών επιχειρήσεων της DEA, προειδοποίησε ότι η απόφαση υπονομεύει τη φήμη των ΗΠΑ και θέτει σε κίνδυνο τρέχουσες και μελλοντικές διεθνείς έρευνες για τα καρτέλ.

 

Η ανακοίνωση του Τραμπ έγινε με πανηγυρικό, σχεδόν προεκλογικό τόνο: «ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟΝ ΧΟΥΑΝ ΟΡΛΑΝΤΟ ΕΡΝΑΝΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗ ΧΑΡΗ ΣΟΥ» και το σύνθημα «ΚΑΝΤΕ ΤΗΝ ΟΝΔΟΥΡΑ ΜΕΓΑΛΗ ΞΑΝΑ!». Ο δικηγόρος του Ερνάντες, Ρενάτο Στάμπιλε, δηλώνει ότι πληροφορήθηκε την εξέλιξη όχι από τις αμερικανικές αρχές, αλλά από τη σύζυγο του πελάτη του, η οποία τον κάλεσε κλαίγοντας και του διάβασε το μήνυμα του Τραμπ.

 

Η κίνηση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο. Ο Τραμπ έχει στηρίξει ανοικτά τον Νάσρι «Τίτο» Ασφούρα, υποψήφιο του Εθνικού Κόμματος της Ονδούρας – του ίδιου κόμματος με τον Ερνάντες –, γράφοντας ότι «ο Τίτο και εγώ μπορούμε να συνεργαστούμε για να καταπολεμήσουμε τους ναρκοκομμουνιστές» και να παράσχουμε βοήθεια στον λαό της Ονδούρας. Η χάρη προς τον πρώην πρόεδρο, σε συνδυασμό με τη στήριξη προς τον Ασφούρα, αναζωπυρώνει κατηγορίες περί παρεμβατισμού στις εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες της χώρας.

 

Το ιστορικό του Ερνάντες βαραίνει στην τρέχουσα συζήτηση. Διετέλεσε πρόεδρος από το 2014 έως το 2022, ενώ η επανεκλογή του το 2017, παρά τη συνταγματική απαγόρευση δεύτερης θητείας, οδήγησε σε μαζικές διαδηλώσεις και βίαια επεισόδια.

 

Το 2018 ο αδελφός του, πρώην βουλευτής, συνελήφθη για διακίνηση ναρκωτικών, σε έρευνα όπου βασικός ανακριτής ήταν ο Εμίλ Μποβ, ο οποίος αργότερα έγινε προσωπικός δικηγόρος του ίδιου του Τραμπ, στοιχείο που οι επικριτές επικαλούνται ως ένδειξη περίπλοκων διασυνδέσεων ανάμεσα σε πολιτική, δικαιοσύνη και καρτέλ.

 

Η οικογένεια του Ερνάντες επιχείρησε να παρουσιάσει την καταδίκη του ως προϊόν πολιτικής δίωξης από την κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν. Ωστόσο, οι έρευνες για τις σχέσεις του με τα καρτέλ είχαν ξεκινήσει κυρίως στην πρώτη θητεία Τραμπ, γεγονός που αποδυναμώνει τον ισχυρισμό περί αποκλειστικά δημοκρατικής «σκευωρίας».

 

Ο στενός συνεργάτης του Τραμπ, Ρότζερ Στόουν, υποστήριξε αντίθετα ότι ο πρώην πρόεδρος της Ονδούρας είναι θύμα συνωμοσίας που σχετίζεται με την αμερικανική κυβέρνηση, προσφέροντας έτσι πολιτική κάλυψη στην απόφαση για χάρη.

 

Στο εσωτερικό της Ονδούρας, το θέμα έχει άμεσες πολιτικές συνέπειες. Η χώρα κυβερνάται πλέον από το αριστερό κόμμα Libre, που ίδρυσε ο Μανουέλ Ζελάγια, ο οποίος καθαιρέθηκε με πραξικόπημα το 2009, και σήμερα πρόεδρος είναι η σύζυγός του, Σιομάρα Κάστρο.

 

Ο Ζελάγια κατηγόρησε τον Τραμπ ότι με την άρση της καταδίκης προστατεύει τον «ληστή του κράτους» και καλεί τους πολίτες να ψηφίσουν τον Ασφούρα, τον οποίο αποκάλεσε «άμεσο κληρονόμο του ναρκο-καθεστώτος». Ο αναλυτής Λεονάρντο Πινέδα προβλέπει ότι η στενή σύνδεση Ασφούρα–Ερνάντες μπορεί να αποδειχθεί πολιτικά επιζήμια για τον υποψήφιο του Εθνικού Κόμματος στις επερχόμενες εκλογές.

 

Κριτική στις ΗΠΑ διατυπώνει και ο Τοντ Ρόμπινσον, πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών για διεθνείς υποθέσεις ναρκωτικών, ο οποίος επισημαίνει την αντίφαση μεταξύ των επιχειρήσεων καταστροφής «υποτιθέμενων» πλοίων ναρκωτικών στην Καραϊβική και της απονομής χάριτος σε καταδικασμένους διακινητές στο έδαφος των ΗΠΑ, φαινόμενο που, κατά τους επικριτές, διαβρώνει την αξιοπιστία της αμερικανικής πολιτικής κατά των ναρκωτικών.