Γιάννης Μυλόπουλος
Συχνά την αλήθεια στα δημόσια πράγματα δεν την μαθαίνεις ούτε από βαθυστόχαστες πολιτικές αναλύσεις, ούτε και από τις δημοσκοπήσεις.
Τη μαθαίνεις από αυτά που λέει ο απλός κόσμος στον δρόμο.
«Ο Μητσοτάκης πατά στο κενό που του αφήνει η
Αντιπολίτευση», είναι η πιο δημοφιλής ατάκα της εποχής.
Το γιατί η Αντιπολίτευση αφήνει κενό, βέβαια, είναι
μεγάλη ιστορία. Από τη διαμόρφωση της οποίας δεν είναι αμέτοχος ο Μητσοτάκης
και το σύστημα που έχει επιβάλει στη χώρα.
Θες με τον έλεγχο των Μέσων και την ολοκληρωτική
επικοινωνιακή κυριαρχία, θες με τον έλεγχο των θεσμών που συμβάλλει στη
συγκάλυψη των μεγάλων σκανδάλων διαφθοράς της κυβέρνησης, θες με την πολιτική
του «διαίρει και βασίλευε» που έχει κατακερματίσει την Αντιπολίτευση, ο
Μητσοτάκης έχει καταφέρει να υπάρχει στη δημόσια ζωή και να κυριαρχεί παρά τα
σκάνδαλα, παρά τη φτώχεια, παρά την ακρίβεια και τις αδικίες και παρά τις κατά
καιρούς αντιδράσεις μεγάλων κοινωνικών ομάδων, όπως τώρα οι αγρότες και πέρσι
το κίνημα των Τεμπών.
Το ερώτημα που τίθεται σήμερα από ολόκληρο το φάσμα της
Προοδευτικής Παράταξης για την ανακοπή της πορείας παρακμής της χώρας και
φτωχοποίησης του λαού της, είναι τι πρέπει να γίνει.
Και όλοι όσοι ενδιαφέρονται κάτι να κάνουν γι’ αυτό,
προχωρούν στη δική τους κίνηση. Αυτήν που οι ίδιοι θεωρούν την πιο συμφέρουσα.
Ανεξάρτητα από τις κινήσεις που κάνουν οι υπόλοιποι, που όμως επιδιώκουν τον
ίδιο σκοπό.
Με τον τρόπο τους και χωρίς, ίσως, να το καταλαβαίνουν,
λειτουργούν σαν το βούτυρο στο ψωμί του συστήματος που τρέφεται από τη διαφθορά
και την κλεπτοκρατία.
Καθώς όσο δεν ανατρέπεται η πολιτική του κατακερματισμού
των δυνάμεων της Προοδευτικής Αντιπολίτευσης και όσο κυριαρχεί η πολιτική του
«διαίρει και βασίλευε» που στηρίζει το καθεστώς της διαφθοράς, τόσο αυτή
εδραιώνεται και προχωρεί ανεμπόδιστα.
Δεν είναι, όμως, μόνο η κοινή λογική των ανθρώπων που
υφίστανται τη φτωχοποίηση και τη λεηλασία που επιβάλλει τη συνεννόηση της
Προοδευτικής Παράταξης ως ελάχιστης προϋπόθεσης για την ανατροπή της σημερινής
κατάστασης.
Είναι και η επιστήμη που συνηγορεί ότι πάντοτε η
συνεργασία των παικτών – ανταγωνιστών είναι η τακτική που διασφαλίζει το
μεγαλύτερο κέρδος και την ελάχιστη ζημιά σε καταστάσεις ανταγωνιστικών
συμφερόντων.
«Το δίλημμα του φυλακισμένου» από τη Θεωρία Παιγνίων του
Νομπελίστα John Nash είναι η πιο εμβληματική και αδιαμφισβήτητη, ως
επιστημονικά τεκμηριωμένη, απόδειξη αυτής της αλήθειας.
Πρόκειται για το δίλημμα δυο φυλακισμένων, υπόπτων για
σειρά αδικημάτων, στο οποίο τους υποβάλλει ο ανακριτής. Αφού προηγουμένως,
όμως, τους έχει ευφυώς απομονώσει, στερώντας τους έτσι τη δυνατότητα να
συνεννοηθούν μεταξύ τους.
Το ερώτημα που τίθεται στους δυο πρώην συνεργούς σε
εγκλήματα διαμορφώνεται ως εξής:
Αν προδώσει ο
ένας εκ των δυο τον δεύτερο, ο προδότης θα αφεθεί ελεύθερος, ενώ ο άλλος θα
μπει στη φυλακή για 12 χρόνια.
Αν αποκαλύψουν
την αλήθεια και οι δυο, τότε θα μπουν στη φυλακή για 4 χρόνια έκαστος.
Αν δεν μιλήσει
κανείς εκ των δυο, αμφότεροι θα υποστούν μια μικρή ποινή φυλάκισης μόλις 1
χρόνου για μικροαδικήματα για τις οποίες υπάρχουν ήδη αποδείξεις.
Αν ο ανακριτής επέτρεπε τη συνεργασία μεταξύ των δυο
φυλακισμένων, είναι φανερό ότι η πιο επωφελής και για τους δυο επιλογή θα ήταν
η τρίτη κατά σειρά.
Να συνεννοηθούν, δηλαδή, ώστε να κρατήσουν και οι δυο το
στόμα τους κλειστό. Έτσι, η ποινή που θα τους επιβάλλονταν θα ήταν η ελάχιστη
δυνατή.
Τώρα όμως που ο ανακριτής τους κρατά απομονωμένους,
όποιος από τους δυο ύποπτους σκεφτεί να σιωπήσει, φοβάται ότι ο άλλος μπορεί να
τον καταδώσει, προκειμένου εκείνος να αφεθεί ελεύθερος και ο ίδιος να
καταδικαστεί σε βαριά ποινή.
Έτσι σκεπτόμενοι αμφότεροι και ελλείψει δυνατότητας
συνεργασίας μεταξύ τους, αναγκάζονται και οι δυο να μιλήσουν και να καταδώσουν
ο ένας τον άλλον. Με αποτέλεσμα να υφίστανται και οι δυο τη μέτρια ποινή των 4
χρόνων έκαστος.
Χάνουν, δηλαδή, τη μεγάλη ευκαιρία να πέσουν στα μαλακά,
επιτυγχάνοντας τον στόχο τους. Αλλά συγχρόνως, αποφεύγουν έτσι και την
εξοντωτική ποινή των 12 χρόνων.
Αυτή η… μέτρια για τους δυο ύποπτους κατάσταση, είναι
αυτό που στα μαθηματικά και στην οικονομική επιστήμη ονομάζεται «ισορροπία
Nash».
Δεν είναι η καλύτερη, αλλά συγχρόνως δεν είναι και η
χειρότερη λύση. Είναι μια λύση στην οποία «βολεύονται» οι δυο φυλακισμένοι.
Σε αυτή την κατάσταση «ισορροπίας Nash» έχουν περιπέσει
σήμερα τα κόμματα και οι προσωπικότητες της Προοδευτικής Παράταξης στη χώρα
μας.
Ο ανακριτής έχει φροντίσει με τις διάφορες Ομάδες
Αλήθειας, τη συνεχή χρηματοδότηση των ΜΜΕ και τη συστηματική προπαγάνδα να
δυσφημίσει τους παίκτες της Προοδευτικής Παράταξης.
Ο ένας, σύμφωνα με την προπαγάνδα, κατέστρεψε τη χώρα
όταν κυβερνούσε, (κοίτα ποιος μιλάει), ο άλλος είχε την ευκαιρία και την έχασε,
ο τρίτος θέλει να μας βγάλει από την Ευρώπη, ενώ ο τέταρτος δεν μπορεί γιατί
είναι «λίγος» και πάει λέγοντας.
Κι έτσι, ο κυρίαρχος του παιχνιδιού επιβάλλει την
απομόνωση και την έλλειψη συνεργασίας ανάμεσα στους παίκτες της ιδιότυπης
εφαρμογής στην πράξη της Θεωρίας των Παιγνίων.
Με αποτέλεσμα ο καθένας να αποφασίζει ερήμην των άλλων
και γι’ αυτό να επιλέγει τη μέτρια λύση του μικρότερου κόστους για τον ίδιον.
Που είναι η λύση του περαιτέρω κατακερματισμού.
Αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στους εκφραστές της
διαφθοράς, της κλεπτοκρατίας και της αδικίας να αλωνίζουν χωρίς αντίπαλο.
Αφού οι αντίπαλοι, επειδή δεν συνεργάζονται μεταξύ τους
για να διώξουν τους εκπροσώπους της φτώχειας και της παρακμής, θα συνεχίσουν
τον κατακερματισμό του χώρου της Προοδευτικής Παράταξης, αρκούμενοι να έχουν
κάποιες έδρες, ως Αντιπολίτευση, στην επόμενη Βουλή.
Αν οι παίκτες της Προοδευτικής Παράταξης, κόμματα και
προσωπικότητες, δεν συλλάβουν το μήνυμα του «διλήμματος του φυλακισμένου»,
σύμφωνα με το οποίο η πιο συμφέρουσα λύση είναι πάντα η συνεργασία, ούτε το
καθεστώς Μητσοτάκη θα ανατραπεί, ούτε η χώρα μας και μαζί με αυτή και εμείς θα
δούμε ποτέ χαϊρι…
*Γιάννης Μυλόπουλος, Καθηγητής, πρώην Πρύτανης ΑΠΘ,
Επικεφαλής της παράταξης ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ