Οι επιστρεπτέες προκαταβολές είναι το βασικό εργαλείο στήριξης της κυβέρνησης προς τις πληττόμενες από την πανδημία επιχειρήσεις, όμως η τρέχουσα εκδοχή «5» αφήνει πάρα πολλούς επιχειρηματίες εκτός.
Όπως εξηγεί στο tvxs.gr ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής
Λογιστών του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Ηλίας Χατζηγεωργίου, αυτό
οφείλεται στην επιλογή του υπουργείου Οικονομικών να ορίσει τους «κόφτες» με
τέτοιο τρόπο ώστε να μη δώσει τίποτα
παραπάνω από το 1,5 δισ. που είχε υπολογίσει.
Από τη μεριά τους οι επιχειρηματίες της εστίασης
καταγγέλλουν την κυβέρνηση όχι μόνο επειδή άφησε πολλούς εκτός «επιστρεπτέας 5»
αλλά και επειδή στις επιλέξιμες επιχειρήσεις τα ποσά είναι πολύ μικρά για να
καλύψουν τις ανάγκες επιχειρήσεων που συνεχίζουν, κανένας δε γνωρίζει για πόσο
ακόμα, να είναι κλειστές.
«Μας θεωρούν πολίτες δεύτερης κατηγορίας», λέει στο
tvxs.gr ο Τάσος Γιατράς από την Πανελλήνια Πρωτοβουλία Εστίασης. «Δεν μπορεί η
εστιαση να μπαίνει στην ίδια μοίρα με όλες τις άλλες επιχειρήσεις», σημειώνει ο
πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατόρων και Συναφών Επαγγελμάτων,
Γιώργος Καββαθάς.
Πρώτα πρόσκληση ενδιαφέροντος και μετά «κόφτες»
Από τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών προκύπτει ότι
πάνω από τις μισές επιχειρήσεις που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την
«επιστρεπτέα 5» κόπηκαν. Συγκεκριμένα, από τις 732.968 επιχειρήσεις που έχουν
καταθέσει οριστική αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, δικαιούχοι είναι οι 361.888.
Αναφορικά με τους λόγους απόρριψης, προκύπτει ότι:
262.484
επιχειρήσεις παρουσιάζουν αύξηση τζίρου την εν λόγω περίοδο,
94.259
παρουσιάζουν πτώση τζίρου μικρότερη του 20% (σε σχέση με το περσινό αντίστοιχο
4μηνο Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος 2019),
12.063 δεν
έχουν ελάχιστο τζίρο αναφοράς 600 ευρώ το αντίστοιχο τετράμηνο του 2019 και
2.274
απορρίπτονται για άλλους λόγους (μη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ, εισοδήματος κ.λπ.).
(Τα στοιχεία αυτά ενδέχεται να επικαιροποιηθούν σύντομα
καθώς στις 27/1 η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δυνατότητα ένταξης επιχειρήσεων οι
οποίες πραγματοποίησαν έναρξη εργασιών την περίοδο 1.11.2019-29.2.2020 ή
1.8.2020-31.10.2020 και ανήκουν στους πληττόμενους Κωδικούς Αριθμούς
Δραστηριότητας).
Την εξήγηση αυτού του τεράστιου αριθμού «κομμένων» δίνει
μιλώντας στο tvxs.gr ο ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Λογιστών του Επαγγελματικού
Επιμελητηρίου Αθηνών, Ηλίας Χατζηγεωργίου. «Στις επιστρεπτέες προκαταβολές
1,2,3 το ενδιαφέρον δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλο γιατί το σύνολο του ποσού ήταν
δάνειο, ενώ στη συνέχεια έγινε 50% δάνειο και 50% επιδότηση. Στην ‘επιστρεπτέα
4’ το υπουργείο όρισε εξ’ αρχής τα κριτήρια επιλεξιμότητας και ο ενδιαφερόμενος
μάθαινε άμεσα αν ήταν δικαιούχος ή όχι. Οι αιτήσεις των μη επιλέξιμων δεν
ολοκληρώνονταν καν. Όμως ο αριθμός των επιλεξίμων αποδείχθηκε πολύ μεγαλύτερος
από αυτόν που υπολόγιζε η κυβέρνηση, κι έτσι αντί να δώσουν 1,5 δις. ευρώ
έδωσαν 2,2. Αυτό ήταν κάτι που δεν ήθελαν με τίποτα να ξανασυμβεί κι έτσι
αποφάσισαν να απευθύνουν πρώτα πρόσκληση ενδιαφέροντος κι ύστερα να ορίσουν τα κριτήρια
επιλεξιμότητας με τέτοιο τρόπο ώστε το συνολικό ποσό να μην ξεπεράσει το 1,5
δισ».
Από τα λεγόμενα του κου. Χατζηγεωργίου προκύπτει ότι η
επιλεξιμότητα των επιχειρήσεων δεν ορίστηκε με προτεραιότητα την εξυπηρέτηση
των αναγκών τους και την, κατά το δυνατόν, μη συσσώρευση χρεών προς τρίτους
αλλά με βάση το προαποφασισμένο ποσό που σκόπευε να διαθέσει η κυβέρνηση.
Ρωτήσαμε τον κο. Χατζηγεωργίου αν θεωρεί δίκαιη τη
διαδικασία αυτή. «η επιστρεπτέα προκαταβολή είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο
γιατί σε άμεσο χρόνο εξασφαλίζεται χρηματοδότηση, χωρίς την ταλαιπωρία του ΕΣΠΑ
ή των τραπεζών. Όμως υπάρχουν αδικίες», σημειώνει.
«Το κριτήριο της απώλειας τζίρου κατ’ ελάχιστον 20% σε
σχέση με την ίδια περίοδο της περσινής χρονιάς μπορεί να αδικήσει αλλά και να ευνοήσει
κάποιες επιχειρήσεις. Ένα παράδειγμα αδικίας θα μπορούσε να είναι αυτό: Μια
επιχείρηση που άνοιξε τον Οκτώβριο του 2019 έκανε πέρυσι πολύ μικρό τζίρο
εξαιτίας του γεγονότος ότι ήταν καινούρια στην αγορά. Το 2020, ακόμα και
πληττόμενη να είναι, κατά πάσα πιθανότητα έκανε μεγαλύτερο τζίρο κι έτσι δεν
είναι επιλέξιμη. Σε ένα άλλο παράδειγμα, μια επιχείρηση που το φθινόπωρο του
2019 είχε ένα κατάστημα αλλά στις αρχές του 2020 άνοιξε δύο υποκαταστήματα,
μάλλον παρουσιάζει αύξηση τζίρου ή μείωση μικρότερη του 20% ενώ οι ανάγκες της
είναι πολλαπλάσιες από αυτές που είχε ένα χρόνο πριν. Κι όμως δεν είναι
επιλέξιμη».
Όμως αδικίες προκύπτουν και ανάμεσα στις επιλέξιμες
επιχειρήσεις. Το γεγονός πως η περίοδος υπολογισμού της «επιστρεπτέας 5»
συμπεριλαμβάνει το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου της «επιστρεπτέας 4», περίοδο
δηλαδή χωρίς lockdown, οδηγεί σε πολύ μικρά ποσά.
Ένα παράδειγμα δίνει ο κ. Χατζηγεωργίου: «Για εστιατόριο
με 20 εργαζόμενους, ο αλγόριθμος μπορεί να του βγάζει ότι δικαιούται 40.000
ευρώ. Όμως από το ποσό αυτό αφαιρείται το ποσό που είχε λάβει από την
‘επιστρεπτέα 4’ καθώς και τα επιδόματα ειδικού σκοπού που έχει καταβάλει το
κράτος στους υπαλλήλους που ήταν σε αναστολή. Έτσι το ποσό πλησιάζει στο μηδέν
και η επιχείρηση λαμβάνει απλά το ελάχιστο ποσό που προβλέπεται γι’ αυτό τον
αριθμό εργαζομένων, δηλαδή 4.000 ευρώ. Τί να πρωτοπληρώσει αυτός ο
επιχειρηματίας με αυτά τα χρήματα;»
«Στα κάγκελα» ο κόσμος της εστίασης
Αν και η εστίαση είναι ένας από τους πλέον πληττόμενους
από την πανδημία κλάδους, 10.226 επιχειρήσεις από τις συνολικά 37.039 των ΚΑΔ
5610 και 5629 που δήλωσαν ενδιαφέρον, κόπηκαν! Αλλά και στις επιλέξιμες, τα
μέσα ποσά είναι 4592 και 753 ευρώ αντίστοιχα. Στο άκουσμα αυτών των
αποτελεσμάτων, οι επιχειρηματίες της εστίασης αντέδρασαν άμεσα. «Επιστρεπτέα
κοροϊδία» χαρακτηρίζει σε ανακοίνωσή της τη διαδικασία η Πανελλήνια Πρωτοβουλία
Εστίασης #estiasigreece και υποστηρίζει ότι «τα ποσά των 1.000€, 2000€, 4000€
σε επιχειρήσεις που είναι κλειστές με κρατική εντολή είναι ελεημοσύνη και ασέβεια
για τον κλάδο και τα εξαρτώμενα μέλη του».
Μιλώντας στο tvxs.gr το μέλος της Πρωτοβουλίας Τάσος
Γιατράς υποστήριξε ότι τα μέτρα στήριξης για την εστίαση θα έπρεπε να είναι
εξειδικευμένα και όχι οριζόντια. «Πίσω από τα κλειστά μαγαζιά υπάρχουν οικογένειες.
Σε πολύ μικρές επιχειρήσεις έχουμε αυτοαπασχολούμενους που δε λαμβάνουν ούτε τα
534 ευρώ και άρα δεν μπορούν να συνεισφέρουν τίποτα στις οικογένειές τους.
Αντιθέτως πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές για τους ίδιους στον ΕΦΚΑ ενώ έχουν
κλείσει με κρατική εντολή. Μας θεωρούν πολίτες δεύτερης κατηγορίας», τονίζει ο
κ. Γιατράς.
«Ο κλάδος λειτουργεί με στρεβλώσεις χρόνων που μας
καθιστούν ακόμα πιο αδύναμους μπροστά σε αυτή την κατάσταση. Από τα
δισεκατομμύρια που έχουν διοχετευθεί στην αγορά μέσω των επιστρεπτέων
προκαταβολών, το ποσοστό που αντιστοιχεί στην εστίαση είναι πολύ μικρό και
σίγουρα δυσανάλογο σε σχέση με το πλήγμα που έχει δεχθεί ο κλάδος. Τον Μάρτιο ο
πρωθυπουργός είπε ότι θα βάλουμε όλοι πλάτη αλλά δέκα μήνες μετά αποδεικνύεται
ότι δεν έχουμε βάλει όλοι πλάτη και ότι οι απώλειες δεν είναι δίκαια
κατανεμημένες», σημειώνει.
«Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο ο κλάδος είχε στοχοποιηθεί
επικοινωνιακά με αποσπασματική χρήση εικόνων, ως βασικός υπεύθυνος για τη
διασπορά του ιού. Όμως στους χιλιάδες ελέγχους, οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν
ήταν ελάχιστες», συνεχίζει.
Όσο για το τοπίο που θα διαμορφωθεί μετά το άνοιγμα της
εστίασης, ο κ. Γιατράς υπογραμμίζει πως οι αναστολές κρύβουν προς το παρόν τις
θέσεις εργασίας που θα χαθούν. «Οι απολύσεις θα έρθουν σαν τσουνάμι το επόμενο
διάστημα. Δεν μπορούν να κρατηθούν επιχειρήσεις που υπολειτουργούν και θα είναι
υπερχρεωμένες».
Γ. Καββαθάς: «Είχαμε επισημάνει στο υπουργείο το
πρόβλημα»
Την ανάγκη να στηριχθεί με επιπλέον ποσά η εστίαση είχε
θέσει στο υπουργείο Οικονομικών ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας
Εστιατόρων και Συναφών Επαγγελμάτων αλλά και της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργος Καββαθάς. Όμως
από την ανακοίνωση των κριτηρίων και των επιλέξιμων επιχειρήσεων, φαίνεται ότι
η κυβέρνηση δεν έλαβε υπόψιν την επισήμανσή του.
«Οι κόφτες λειτούργησαν εναντίον μας. Μπορεί μια
επιχείρηση τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο να έχει μείωση να έχω μείωση
τζίρου 43%, όμως συμπεριλαμβάνοντας το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο στην
‘επιστρεπτέα 5’, το ποσοστό αυτό μπορεί να διαμορφώνεται στο 16%, καθιστώντας
την επιχείρηση μη επιλέξιμη», λέει ο κ. Καββαθάς στο tvxs.gr.
«Δεν έλαβαν υπόψη ότι οι επιχειρήσεις είναι κλειστές
τρεις μήνες τώρα, έχοντας υποστεί ακόμη δυόμιση μήνες στο πρώτο κύμα και στις
περιπτώσεις τοπικών lockdown ακόμα περισσότερες μέρες μηδενικής δραστηριότητας
ή περιορισμούς ωραρίου. Και παρόλ’ αυτά έβαλαν την εστίαση στην ίδια μοίρα με
όλους», συνεχίζει.
«Η πιο μικρή επιχείρηση στον κλάδο της εστίασης έχει
μηνιαία πάγια 3.000 ευρώ. Δεν μπορείς να της δίνεις 2.000 για τρεις μήνες.
Διότι με αυτά τα χρήματα οι επιχειρηματίες καλούνται να ανταπεξέλθουν στις
υποχρεώσεις και του Ιανουαρίου. Και φυσικά να συντηρήσουν τις οικογένειές τους.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δε λαμβάνουν τα 534 ευρώ όπως έγινε τον Απρίλιο και
δε δικαιούνται έκπτωση στο ενοίκιο της κατοικίας τους. Με αυτά τα δεδομένα,
κάθε κλειστή επιχείρηση εστίασης έπρεπε να πάρει τουλάχιστον 5 χιλιάδες ευρώ»,
υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ.