Σύμφωνα με τις καταγγελίες αντιπολιτευόμενων βουλευτών
και συνδικαλιστών, ο εκκαθαριστής –πρόσωπο επιλογής της υπουργού– είχε το
περιθώριο, αν όχι την εντολή, να παράσχει επιλεκτικά στοιχεία στη Δικαιοσύνη
και στις αρχές που ερευνούσαν τις υποθέσεις του Ταμείου. Ο εκκαθαριστής
μπορούσε να ανασυστήνει φακέλους «στην περίπτωση τυχόν διαπίστωσης ολικής ή
μερικής απώλειας φακέλων, εγγράφων, αποφάσεων Διοικητικού Συμβουλίου, βιβλίων ή
άλλων στοιχείων του Ταμείου», σύμφωνα με υπουργική απόφαση της κ. Μενδώνη που
εκδόθηκε τον Φλεβάρη του 2020. Αυτή η δυνατότητα που απέκτησε ο εκκαθαριστής
συνδέθηκε αυτομάτως με την υπόθεση των χαμένων βιβλίων πρωτοκόλλου τριών ετών
(2015-2017) του Ταμείου.
Επρόκειτο για ένα «δείγμα γραφής» που μαρτυρά μια
απροκάλυπτη απόπειρα αθώωσης διωκόμενων για υποθέσεις του Ταμείου, μέσω της εκ
νέου καταγραφής των γεγονότων; Η απάντηση δίνεται από τις εξελίξεις που φέρνει
σήμερα στο προσκήνιο η «Εφ.Συν.».
Υπό τον «μανδύα» της νομικής τυπικότητας, η υπουργός
ακυρώνει το πόρισμα μιας πρώτης Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ) για την
απώλεια των βιβλίων. Διατάσσει νεότερη ΕΔΕ αναθετόντάς την όχι στον ίδιο
προϊστάμενο, αλλά σε διαφορετικό και κατώτερης υπαλληλικής ιεραρχίας. «Παγώνει»
την πειθαρχική παραπομπή πρώην διευθυντή του Ταμείου επικαλούμενη την δικαστική
εξέλιξη της υπόθεσης. Και την ίδια στιγμή, αποστέλλει το πόρισμα της νέας ΕΔΕ
στο οποίο κυριαρχούν οι ισχυρισμοί κατηγορουμένων για υπεξαίρεση εγγράφων που έχουν
παραπεμφθεί σε ποινικά δικαστήρια, στην εισαγγελέα διαφθοράς καλώντας την να το
συσχετίσει με έτερη (και βαρύτερη) υπόθεση του Ταμείου και συγκεκριμένα την
πολύκροτη υπόθεση των εικονικών δανείων – μια κίνηση που από νομικούς κύκλους
σχολιάζεται ως «ωμή παρέμβαση στην Δικαιοσύνη».
Η απώλεια των βιβλίων πρωτοκόλλου των ετών 2015-2017
διαπιστώθηκε από τους ελεγκτές του γραφείου της Γενικής Επιθεωρήτριας Δημόσιας
Διοίκησης, Μαρία Παπασπύρου, κατόπιν έρευνας στα γραφεία του Ταμείου στις 26
Μαρτίου 2018. Είχε προηγηθεί πολυήμερη κατάληψη στα γραφεία (μεταξύ 31-1-2018
και 7-3-2018) από συνδικαλιστές της ΠΟΕ-ΥΠΠΟ που αντέδρασαν στην αλλαγή
Διεύθυνσης του Ταμείου. Ακολουθώντας τις προτάσεις των Επιθεωρητών Δημόσιας
Διοίκησης, τον Απρίλη του 2018, ο τότε υφυπουργός Πολιτισμού Κ. Στρατής, διέταξε
ΕΔΕ (Ενορκη Διοικητική Εξέταση) για την απώλεια των βιβλίων. Στο μεταξύ το
πόρισμα των Επιθεωρητών είχε σταλεί στις εισαγγελικές αρχές και σχηματίστηκε
δικογραφία.
Στις 31/1/2020 οκτώ υψηλά ιστάμενα στελέχη πρώην
διοικήσεων του Ταμείου και συνδικαλιστές της πλειοψηφίας της ΠΟΕ-ΥΠΠΟ που
κατηγορούνται για το ποινικό αδίκημα της υπεξαγωγής εγγράφων από κοινού,
κλήθηκαν να παρουσιαστούν ενώπιον του Γ΄ Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Η
δίκη όμως αναβλήθηκε κατόπιν αιτήματος των κατηγορουμένων. Ενας από τους λόγους
που προέβαλλαν –σύμφωνα με αποκαλυπτική ανακοίνωση της Ενωτικής Αγωνιστικής
Κίνησης υπαλλήλων υπουργείου Πολιτισμού (ΕΑΚ-ΥΠΠΟ) στις 3/2/2020– ήταν ότι η
ΕΔΕ που είχε διενεργηθεί για την υπόθεση «είχε κάποια προβλήματα και η σημερινή
υπουργός κ. Λ. Μενδώνη ζήτησε την επανάληψή της, αναθέτοντάς την σε άλλον
υπάλληλο τον κ. Φρισήρα…».
Στην παρατήρηση του εισαγγελέα της έδρας ότι δεν μπορούν
να επικαλούνται στοιχεία που εκ του νόμου είναι απόρρητα, «οι κατηγορούμενοι
δεν έδειξαν να πτοούνται. Συνέχισαν λέγοντας πως θα «πιέσουν, ώστε ο κ.
Φρισήρας να ολοκληρώσει τη νέα ΕΔΕ μέχρι τον Μάιο για να μπορέσει να περιληφθεί
στη δικογραφία και η δίκη να γίνει σύντομα”!». Εκπληκτος ο πρόεδρος του
δικαστηρίου –σύμφωνα πάντα με την ίδια ανακοίνωση της ΕΑΚ-ΥΠΠΟ– αναρωτήθηκε:
«Α, έτσι γίνονται οι ΕΔΕ στο υπουργείο Πολιτισμού; Τι εννοείτε θα τον πιέσετε;»
Δύο εβδομάδες πριν από την αναβληθείσα δίκη (και
συγκεκριμένα στις 15/1/2020) η υπουργός είχε δώσει εντολή στον διευθυντή
Μελετών και Εκτέλεσης Εργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτηρίων του υπουργείου,
Κων. Φρισήρα, να διεξάγει νέα ΕΔΕ για τη διερεύνηση πειθαρχικών ευθυνών για την
απώλεια των βιβλίων πρωτοκόλλου.
Η αρχική ΕΔΕ καταλόγιζε ευθύνες στον πρώην (τελευταίο επί
προεδρίας Γ. Τσακοπιάκου) διευθυντή του Ταμείου (ένας από του οκτώ
κατηγορούμενους για υπεξαίρεση εγγράφων) όμως η κ. Μενδώνη, απαντώντας στις
8-1-2020 σε αρμόδια γενική διευθύντρια του υπουργείου, επέστρεψε ανυπόγραφα τα
έγγραφα παραπομπής του στο πειθαρχικό συμβούλιο.
Συνοπτικά, η υπουργός επικαλέστηκε δύο επιχειρήματα: α)
την αναμονή της δικαστικής απόφασης· «...η εκδοθησόμενη απόφαση του ποινικού
δικαστηρίου θα είναι εκ των πραγμάτων καταλυτική για την πειθαρχική
κρισιολόγηση της υπόθεσης...», ανέφερε η υπουργός, β) «τυπικές παραλείψεις» που
έγιναν στην πρώτη ΕΔΕ. Η ιστορία αυτών των «τυπικών παραλείψεων» έχει ως εξής:
λιγότερο από ένα μήνα από την υπουργοποίησή της (συγκεκριμένα στις 5/8/2019), η
κ. Μενδώνη είχε απευθυνθεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) με το ερώτημα
εάν ο τέως υφυπουργός, Κ. Στρατής είχε την αρμοδιότητα διαταγής ΕΔΕ για το
Ταμείο. Το ΝΣΚ έκρινε ότι αν και ο υφυπουργός είχε την εποπτεία του Ταμείου,
δεν προκύπτει ερμηνευτικά ότι με τον όρο «εποπτεία» είχε και αρμοδιότητες
πειθαρχικής εξουσίας.
Επομένως, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του ΝΣΚ, «η ίδια
υπουργός έχει καθήκον να ασκήσει πειθαρχική δίωξη» κατά μελών της διοίκησης του
Ταμείου, «ιδίως δε σε περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης κατ’ αυτών». Με λίγα
λόγια, το ΝΣΚ υπέδειξε στη νυν υπουργό να συνεχίσει τις ΕΔΕ που διέταξε ο τέως
υφυπουργός.
Ερευνα από μηδενική βάση
Ομως, η κ. Μενδώνη ακύρωσε την αρχική ΕΔΕ και διέταξε
νεότερη, παραγγέλνοντάς την από διαφορετικό πρόσωπο και συγκεκριμένα από
διευθυντή υπηρεσίας του υπουργείου, δηλαδή πρόσωπο κατώτερης υπαλληλικής
ιεραρχίας από τη γενική διευθύντρια που διενήργησε την αρχική ΕΔΕ. Η νέα ΕΔΕ
«αποτελεί νέα διαδικασία, απολύτως διακριτή και αυτοτελή» σε σχέση με την
προηγούμενη ΕΔΕ και εκκινεί «από μηδενική βάση» και «ουδόλως έχει λάβει υπόψη
διαπιστώσεις ή παρατηρήσεις του προγενέστερου πορίσματος», ξεκαθάρισε στο
πόρισμά του (βρίσκεται στην κατοχή της «Εφ.Συν.») ο κ. Φρισήρας.
Η νέα ΕΔΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα βιβλία
πρωτοκόλλου δεν χάθηκαν κατά την πολυήμερη κατάληψη του Ταμείου που έληξε στις
7/3/2018, αλλά σε κάποιο άλλο χρονικό σημείο, μεταξύ 16-3-2018 και 26-3-2018 –
ημερομηνία που στα γραφεία του Ταμείου βρέθηκαν οι επιθεωρητές Δημόσιας
Διοίκησης.
Για το συμπέρασμα αυτό, η ΕΔΕ επικαλείται μαρτυρίες
τεσσάρων ανθρώπων που ισχυρίστηκαν ότι είδαν με τα μάτια τους τα βιβλία
πρωτοκόλλου και των τριών ετών, στις 16-3-2018. Ενας είναι υπάλληλος του
Ταμείου. Ο δεύτερος είναι υπεύθυνος της ποδοσφαιρικής ομάδας της ΠΟΕ-ΥΠΠΟ που
συμμετέχει στο πρωτάθλημα της ΑΔΕΔΥ (και για την οποία ποδοσφαιρική ομάδα το
Ταμείο είχε χορηγήσει χιλιάδες ευρώ δημοσίου χρήματος μέχρι και το 2016,
δαπάνες που κρίθηκαν αδικαιολόγητες από τους ελεγκτές του Γενικού Λογιστηρίου
του Κράτους και ζητήθηκε η επιστροφή των σχετικών ποσών). Ο τρίτος και ο
τέταρτος ήταν μέλη της διοίκησης της ΠΟΕ-ΥΠΠΟ επί προεδρίας του «διαχρονικού»
προέδρου Γ. Τσακοπιάκου και βρέθηκαν κατηγορούμενοι για υπεξαίρεση εγγράφων στο
Γ΄ Μονομελές Πλημμελειοδικείο.
Τα συμπεράσματα της ΕΔΕ συμπίπτουν με την εκδοχή που
δίνει κατά την κατάθεσή του ένας εκ των δύο κατηγορουμένων για υπεξαίρεση
εγγράφων, που είναι σήμερα και ηγετικό στέλεχος της ΠΟΕ-ΥΠΠΟ, υπό τον Γ.
Τσακοπιάκο: δηλώνει «πεπεισμένος ότι τα βιβλία πρωτοκόλλου χάθηκαν μεταξύ
16-3-2018 και της ημερομηνίας που ήρθαν οι ελεγκτές…». Πρόκειται για υπόδειξη
προς τον συντάκτη του πορίσματος της ΕΔΕ;
Το πόρισμα στον εισαγγελέα
Για την απώλεια των βιβλίων πρωτοκόλλου η ΕΔΕ καταλογίζει
το πειθαρχικό παράπτωμα της «αμέλειας ή ατελούς εκπλήρωσης υπηρεσιακού
καθήκοντος» στον πρώην (τελευταίο επί διοίκησης Τσακοπιάκου) διευθυντή του
Ταμείου και στην διευθύντρια που τον διαδέχθηκε. Η προηγούμενη ΕΔΕ καταλόγιζε
ευθύνες μόνο στον πρώτο. Οπως και να ’χει, ο εν λόγω διευθυντής απέφυγε την
κρίση του πειθαρχικού συμβουλίου με βάση το αρχικό πόρισμα. Και αυτό ίσως να
είναι μόνο η αρχή…
Η Λίνα Μενδώνη παρέλαβε το πόρισμα της νέας ΕΔΕ στις 15
Ιουνίου 2020. Στις 5 Αυγούστου απέστειλε αντίγραφο του πορίσματος στην
ανακρίτρια της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών που χειρίζεται μια άλλη, βαρύτερη
υπόθεση του Ταμείου: την υπόθεση των εικονικών δανείων για την οποία διώκονται
ποινικά 17 πρώην μέλη διοικήσεων του Ταμείου με πέντε κακουργηματικού χαρακτήρα
αδικήματα (πλαστογραφία μετά χρήσεως κατ’ εξακολούθηση, ηθική αυτουργία σε
πλαστογραφία, απιστία από κοινού και κατ’ εξακολούθηση, νομιμοποίηση εσόδων από
εγκληματικές δραστηριότητες, σύσταση εγκληματικής οργάνωσης).
Αποστέλλοντας το πόρισμα της νέας ΕΔΕ, στο οποίο
κυριαρχούν οι ισχυρισμοί κατηγορουμένων για υπεξαίρεση εγγράφων, η υπουργός
κάλεσε την ανακρίτρια «όπως λάβετε υπόψη σας τα διαβιβαζόμενα έγγραφα και τη
συσχέτιση αυτών με την υπόθεση την οποία χειρίζεστε». Νομικοί κύκλοι με γνώση
των εν λόγω υποθέσεων, παρομοιάζουν τις συστάσεις του υπουργικού εγγράφου με
«ωμή παρέμβαση στη Δικαιοσύνη υπέρ της προστασίας συγκεκριμένων προσώπων».
Ανάμεσα στους κατηγορούμενους για την υπόθεση των
εικονικών δανείων είναι –κατά δήλωσή του– και ο πρώην και επί 15ετία πρόεδρος
του Ταμείου, Γ. Τσακοπιάκος, αλλά και ο προαναφερόμενος πρώην διευθυντής του
Ταμείου που φέρεται να έχει ομολογήσει κάποιες από τις πράξεις που του
αποδίδονται.
Για αυτήν την υπόθεση η υπουργός έχει παραδεχτεί δημοσίως
(στη Βουλή συγκεκριμένα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ)
ότι δεν άσκησε πειθαρχικές διώξεις κατά των κατηγορουμένων, με το πρόσχημα ότι
περιμένει την κύρια ανάκριση. Το συγκεκριμένο επιχείρημα πιθανότατα θα
αξιοποιηθεί και για την πειθαρχική παραπομπή της υπόθεσης των χαμένων βιβλίων
πρωτοκόλλου. Μετά την πρώτη αναβολή, το δικαστήριο έχει οριστεί για τις 21
Οκτωβρίου 2021, οπότε και θα αποδειχθεί αν η νεότερη ΕΔΕ θα αντικαταστήσει την
παλαιότερη, όπως έχουν ζητήσει οι κατηγορούμενοι.
Πηγή: efsyn.gr