Αλέξανδρος Ζέρβας
Μπορεί η ελληνογαλλική συμφωνία για τη «στρατηγική εταιρική σχέση για συνεργασία σε Άμυνα και Ασφάλεια» να έγινε δεκτή με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, φαίνεται όμως πως υπάρχουν πτυχές της, που χαρακτηρίζονται άκρως προβληματικές από ανθρώπους με βαθιά γνώση των διεθνών σχέσεων.
Μια
τέτοια περίπτωση αποτελεί η διμερής ρήτρα που περιλαμβάνεται στο άρθρο 2 της
επίμαχης συμφωνίας, η οποία προβλέπει την άμεση στρατιωτική συνδρομή της
Γαλλίας προς την Ελλάδα και αντιστρόφως, σε περίπτωση που υπάρξει επίθεση από
τρίτη χώρα. Με δεδομένο όμως πως η εν λόγω ρήτρα υπογράφεται μεταξύ δυο
χωρών-μελών της ΕΕ φαίνεται να αποδυναμώνει επί της ουσίας όσα προβλέπονται από
τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Αυτό
επισημαίνει μιλώντας στο tvxs ο ομότιμος καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών
Σπουδών, Παναγιώτης Ιωακειμίδης, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «αποδυναμώνει τη συλλογική υποχρέωση και
τη συλλογική ρήτρα, που υπάρχει στη Συνθήκη της Λισαβόνας».
Ο
ίδιος σημειώνει πως κατά την εκτίμησή του «θα έπρεπε να υπάρξει μια εντελώς
διαφορετική διατύπωση, η οποία θα ανέφερε περίπου τα εξής: “Τα δύο μέρη -η Γαλλία και η Ελλάδα- δεσμεύονται να
παρέχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα, περιλαμβανομένων και των
στρατιωτικών μέσων στο πλαίσιο της Ρήτρας Αμοιβαίας Συνδρομής της ΕΕ” ».
«Πρέπει
να σημειωθεί πως η αναφορά σε “στρατιωτικά μέσα” θα έπρεπε να αντικαταστήσει
την υπάρχουσα στο Άρθρο 2 της συμφωνίας που περιλαμβάνει τον όρο “ένοπλη βίας.
Η εν λόγω αναφορά αποτελεί άλλη μια πατάτα της συμφωνίας. Τι πάει να πει
“ένοπλη βία”; “Ένοπλη βία” μπορεί να ασκεί και ένας τρομοκράτης» προσθέτει.
Οι
κίνδυνοι που απορρέουν από την εξέλιξη αυτή είναι σοβαροί, καθώς όπως τονίζει ο
κύριος Ιωακειμίδης: «Η συγκεκριμένη ρήτρα δημιουργεί άλλα δεδομένα στο
εσωτερικό της ΕΕ, διότι τα υπόλοιπα κράτη θα επικαλεστούν πιθανότατα την
απουσία διμερούς ρήτρας, για να ξεγλιστρήσουν από τις υποχρεώσεις που απορρέουν
από το άρθρο 42,7 της ΕΕ (της Συνθήκης δηλαδή της Λισαβόνας)».
Ο
ομότιμος καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών αναφέρει ότι σε γενικότερο
επίπεδο «καλό θα ήταν να υπάρχει η δέσμευση για στρατιωτική συνδρομή από
πλευράς Γαλλίας, αλλά αυτή θα έπρεπε να είναι σε διαφορετικό πλαίσιο. Το μήνυμα
που στέλνει είναι θετικό, όμως ο τρόπος που έχει διατυπωθεί -σε κακά ελληνικά
εκτός των άλλων- νομίζω πως τελικά δημιουργεί προβλήματα».
Αναφερόμενος
ευρύτερα στην ελληνογαλλική συμφωνία ο κύριος Ιωακειμίδης διευκρινίζει πως τη
θεωρεί ως ένα θετικό και ευπρόσδεκτο
βήμα.
«Δεν
θα ήθελα βέβαια σε καμιά περίπτωση να υπερδραματοποιήσω τη σημασία της -όπως
επιχειρείται από διάφορες μεριές- αλλά είναι ένα θετικό βήμα» σημειώνει.
Ο
ευρωστρατός, η Ελλάδα και η δέσμευση για συνδομή στις γαλλικές επιχειρήσεις στο
Σαχέλ
Ενδιαφέρον
έχει η άποψη του κυρίου Ιωακειμίδη σε σχέση με την αναφορά του πρωθυπουργού για
ενεργό ρόλο της χώρας μας στον ευρωστρατό.
«Νομίζω
πως από τη στιγμή που η όποια επέμβαση είναι νομιμοποιημένη, η χώρα μας δεν
έχει άλλη επιλογή από το να συμμετάσχει. Είναι κάτι που δεν μπορούμε να
αποφύγουμε, εφόσον επιλέγουμε να συμμετάσχουμε στο ευρωστρατό και την ευρωπαϊκή
αμυντική πολιτική» αναφέρει χαρακτηριστικά και συνεχίζει:
«Αναλογιστείτε
απλά ότι με τη συμφωνία με τη Γαλλία η χώρα μας ανέλαβε την δέσμευση να
συμμετάσχει στις γαλλικές επιχειρήσεις στο Σαχέλ».
Τοποθετούμενος
ευρύτερα επί του ζητήματος του ευρωστρατού, επισημαίνει: «Νομίζω ότι
ευρωστρατός, όπως ακριβώς λεκτικά και κυριολεκτικά το εννοούμε, θα είναι μια
άσκηση που θα λάβει πάρα πολύ χρόνο. Εκτιμώ όμως ότι θα υπάρξει ένα πρώτο
πρόπλασμά του, με τη δημιουργία μιας δύναμης ταχείας αντίδρασης, από τη στιγμή
μάλιστα που η νέα γερμανική κυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες θα είναι πιο
ανοιχτή σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σε αντίθεση με την Άνγκελα Μέρκελ που ήταν
πιο επιφυλακτική. Επομένως, εφόσον ο Εμμανουέλ Μακρόν επανεκλεγεί τον Απρίλιο
στη Γαλλία, θα προχωρήσει αυτή η ιδέα. Ίσως να μην προχωρήσει με τη συμμετοχή
όλων των κρατών-μελών, διότι κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εκφράζουν
επιφυλάξεις. Μπορεί όμως να προχωρήσει με περιορισμένη συμμετοχή. Αυτό το
επιτρέπουν και οι ευρωπαϊκές συνθήκες».
Τέλος,
απαντώντας σε ότι αφορά στο ενδεχόμενο να προχωρήσει και σε επιθετικές
επεμβάσεις ο ευρωστρατός, ο κύριος Ιωακειμίδης στέκεται στο ζήτημα της
νομιμοποίησής τους.
«Εάν
προχωρήσει η ΕΕ σε κάποια στρατιωτική επέμβαση, αυτή θα πρέπει να έχει τη
νομιμοποίηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Με άλλα λόγια, μπορεί να
υπάρξει αλλά όχι μια έκνομη επέμβαση. Θα πρόκειται δηλαδή για μια επέμβαση που
θα έχει ως σκοπό να προλάβει μια σύγκρουση, μια γενοκτονία, μια εκκαθάριση κλπ»
υπογραμμίζει καταλήγοντας.