O Τζόζεφ Πούλιτζερ (10 Απριλίου 1847 – 29 Οκτωβρίου 1911), ο Ουγγροαμερικανός εκδότης, έγινε γνωστός για τη θέσπιση των δημοσιογραφικών και λογοτεχνικών βραβείων με το επώνυμό του. Ο Πούλιτζερ θεωρείται επίσης εκ των ιδρυτών της «κίτρινης δημοσιογραφίας».
Γεννέτηρά
του η Ουγγαρία. Από τα 17 του επιχείρησε να ενταχθεί στον Αυστριακό στρατό, στη
Γαλλική Λεγεώνα των Ξένων και στο βρετανικό στρατό στην Ινδία διαδοχικά αλλά
απορρίφθηκε λόγω εύθραυστης φυσικής κατάστασης αλλά και του νεαρού της ηλικίας
του. Εν τέλει κατάφερε να τον δεχθούν στο Ιππικό Λίνκολν, στις ΗΠΑ, σε ηλικία
18 ετών.
Με
τη λήξη του αμερικανικού Εμφυλίου, μετά από αρκετές δυσκολίες, ο Πούλιτζερ
εγκαταστάθηκε στο Μιζούρι, όπου αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες στον αγώνα για την
επιβίωσή του. Η αγάπη του για το διάβασμα και η γενικότερη ευρυμάθειά του
έκαναν τους φίλους του να τον αποκαλούν αστειευόμενοι Shakespeare.
Το
1867 έγινε Αμερικανός πολίτης και το 1868 η γερμανόφωνη εφημερίδα Westliche
Post του πρόσφερε εργασία σε θέση δημοσιογράφου. Αφοσιώθηκε με πάθος στη νέα
του εργασία, αναφέρεται ότι δούλευε 16 ώρες ημερησίως. Έγινε μέλος του
Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και προτάθηκε ως υποψήφιος, λόγω έλλειψης άλλου, στο
Πολιτειακό Νομοθετικό Σώμα του Μιζούρι το 1869. Η νίκη του ήταν εντυπωσιακή –
αλλά τόσο ο ίδιος όσο και τα άλλα μέλη του κόμματος που τον πρότειναν είχαν
παραβλέψει ότι ο νεαρός Πούλιτζερ ήταν μόλις 22 ετών και άρα νεότερος απ’οτι
όριζε ο νόμος για τους υποψήφιους. Σύντομα όμως ο Πούλιτζερ εγκατέλειψε του
ρεπουμπλικάνους και τάχθηκε με τους Δημοκρατικούς.
Το
1872 αγόρασε την εφημερίδα Post για 3.000 δολάρια, την οποία μεταπώλησε το
1878. Το 1979 αγόρασε την St. Louis Dispatch και την St. Louis Post για 2.700
δολάρια, συγχωνεύοντας τις δύο εφημερίδες για να δημιουργηθεί η St. Louis Post,
η οποία παραμένει μέχρι σήμερα η καθημερινή εφημερίδα του St. Louis. Σύντομα
ήταν ανταγωνιστής του γνωστού εκδότη Γουίλιαμ Χίρστ.
Το
1883 είναι πλέον εύπορος και εξαγοράζει για 346.000 δολάρια την New York World.
Αποφάσισε να αλλάξει τη γραμμή της εφημερίδας, επικεντρώνοντας σε ανθρώπινες
ιστορίες, σκάνδαλα και θέματα που προκαλούν αίσθηση. Προσέλαβε την διάσημη
ερευνήτρια δημοσιογράφο Nellie Bly ενώ το εξαιρετικά δημοφιλές κόμικ The Yellow
Kid του Richard F. Outcault έγινε το πρώτο έγχρωμο κόμικ σε εφημερίδα. Η
κυκλοφορία της New York World υπό τον Πούλιτζερ, από 15.000 φύλλα, ανέβηκε στις
600.000 φύλλα.
Η
υγεία του Πούλιτζερ έφθινε και σύντομα εγκατέλειψε την καθημερινή διαχείριση
της εφημερίδας. Το 1895 ο αντίπαλός του Γουίλιαμ Χιρστ εξαγόρασε την εφημερίδα
New York Journal, κάτι που προκάλεσε πόλεμο στο χώρο του ημερήσιου Τύπου. Ο
ανταγωνισμός με τον Χιρστ, αλλά και η κάλυψη του Ισπανο-αμερικανικού πολέμου
για την απελευθέρωση της Κούβας συνέδεσαν το όνομα του Πούλιτζερ με την
«κίτρινη» δημοσιογραφία.
Το
1909, όταν η εφημερίδα του Πούλιτζερ αποκάλυψε την παράνομη πληρωμή 40 εκατ.
δολαρίων από την αμερικανική κυβέρνηση προς την French Panama Canal Company,
απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον του για λιβελογραφήματα κατά του Τ. Ρούσβελτ
και του J. P. Morgan. Οι κατηγορίες απορρίφθηκαν στο δικαστήριο.
Το
1892 ο Πούλιτζερ είχε προσφέρει χρήματα στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια για να
δημιουργήσει την πρώτη σχολή δημοσιογραφίας του κόσμου. Η διοίκηση του
Πανεπιστημίου απέρριψε την πρόταση τότε, όμως με την αλλαγή προέδρου στο
ίδρυμα, το 1902, η αντιμετώπιση προς την ιδέα του Πούλιτζερ άλλαξε. Ωστόσο, το
όραμά του για μια σχολή δημοσιογραφίας υλοποιήθηκε μετά το θάνατό του στις 29
Οκτωβρίου το 1911.
Τα
βραβεία Πούλιτζερ απονεμήθηκαν το 1917, όπως όριζε ο ίδιος στη διαθήκη του.
Σήμερα θεωρούνται η ύψιστη διάκριση για την έντυπη δημοσιογραφία, ενώ σημαντικό
θεωρείται και το ομώνυμο λογοτεχνικό βραβείο. Σύμφωνα με το κληροδότημα
προβλέπονται οκτώ βραβεία που απονέμονται σε κατηγορίες που σχετίζονται με τη
δημοσιογραφία, (καλύτερου ρεπορτάζ, άρθρου, γελοιογραφίας κ.ά.) καθώς και
τέσσερα για τις τέχνες και τα γράμματα. Από το 1943 βραβείο Πούλιτζερ
απονέμεται επίσης και για την καλύτερη μουσική σύνθεση.