Μία ημέρα μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και την πρόκληση πολέμου στις 7 Οκτωβρίου, ο Adi Hazan πήγε σε ένα σημείο συγκέντρωσης στο νότιο Ισραήλ και ξεκίνησε αυτό που νόμιζε ότι θα ήταν ένας ή δύο μήνες έκτακτης στρατιωτικής υπηρεσίας.
Σχεδόν 10 μήνες αργότερα, ο πολυβολητής εξακολουθεί να είναι σε υπηρεσία – και η υπόλοιπη ζωή του βρίσκεται σε σύγχυση. Η οικοδομική του επιχείρηση αποτυγχάνει, ο ίδιος βυθίζεται στα χρέη και η οικογένειά του βασίζεται σε ελεημοσύνες από φίλους και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Και δεν βλέπει κάποιο τέλος στον ορίζοντα.
«Δεν ξέρω τι θα συμβεί», δήλωσε ο Hazan, 41 ετών στην Wall Street Journal, ο οποίος υπηρέτησε πρώτα στη Γάζα και τώρα βρίσκεται στη Δυτική Όχθη, όπου το Ισραήλ έχει διοχετεύσει στρατεύματα για να καταστείλει τις εντάσεις που επιδεινώθηκαν από τον πόλεμο.
«Κανείς δεν ήξερε ότι αυτή η κατάσταση θα συνεχιζόταν για τόσο πολύ καιρό» τόνισε.
Όπως αναφέρει η Wall Street Journal μικρό έθνος με λιγότερους από 10 εκατομμύρια κατοίκους, το Ισραήλ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εφέδρους όπως ο Hazan για να διατηρήσει τη λειτουργία του στρατού του σε περιόδους κρίσης.
Αλλά τώρα, με τον πόλεμο στη Γάζα να οδεύει προς τον 11ο μήνα του και τις μακροχρόνιες ανταλλαγές πυρών με περιφερειακές πολιτοφυλακές όπως η Χεζμπολάχ να θερμαίνονται, οι έφεδροι βρίσκονται κοντά στο σημείο θραύσης.
Εξαντλημένοι και σε ορισμένες περιπτώσεις αποθαρρυμένοι, αγωνίζονται να συνδυάσουν την οικογένεια και την εργασία με τη στρατιωτική θητεία, ενώ το οικονομικό τίμημα από την απουσία τους αυξάνεται.
Η επιβάρυνση του στρατιωτικού δυναμικού είναι ένας λόγος που οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι διστάζουν να ξεκινήσουν έναν ολοκληρωτικό πόλεμο κατά της Χεζμπολάχ , ο οποίος θα απαιτούσε την ίδια ομάδα κουρασμένων εφέδρων να πολεμήσει εναντίον μιας στρατιωτικής δύναμης πολύ ανώτερης από τη Χαμάς.
«Το Ισραήλ δεν προετοιμάστηκε για έναν μακροχρόνιο πόλεμο- σκεφτόμασταν ένα μεγάλο χτύπημα της αεροπορίας και στη συνέχεια έναν γρήγορο ελιγμό από τις χερσαίες δυνάμεις», δήλωσε ο πρώην επικεφαλής του Ισραηλινού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Yaakov Amidror .
«Όσο μεγαλύτερος είναι χρονικά (ο πόλεμος), τόσο πιο προβληματικό είναι να διατηρηθεί η υποστήριξη» των μαχόμενων δυνάμεων.
Ιστορικά, το Ισραήλ έχει ευδοκιμήσει στη διεξαγωγή σύντομων πολέμων, κατά τη διάρκεια των οποίων μπορεί να βασιστεί στους εφέδρους και στα συντριπτικά τεχνολογικά του πλεονεκτήματα, με δύναμη πυρός όπως η μοίρα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 που προμηθεύτηκε από τις ΗΠΑ. Νίκησε τέσσερις αραβικούς στρατούς σε έξι ημέρες το 1967 και, έξι χρόνια αργότερα, χρειάστηκε λιγότερο από τρεις εβδομάδες για να αποκρούσει τις επιθέσεις της Αιγύπτου και της Συρίας.
Όμως αυτή τη φορά είναι διαφορετικά, καθώς ένοπλες πολιτοφυλακές, που χρηματοδοτούνται και εκπαιδεύονται από το Ιράν, ελέγχουν τώρα τμήματα εδαφών που γειτνιάζουν με το Ισραήλ.
Η εκδίωξή τους, , αν κάτι τέτοιο είναι εφικτό, θα μπορούσε να πάρει χρόνια. Η Χαμάς και η Χεζμπολάχ διαθέτουν ισχυρούς πυραύλους, δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευμένους μαχητές και σημαντική υποδομή, συμπεριλαμβανομένων δικτύων τούνελ, ενώ οι υποστηριζόμενες από το Ιράν πολιτοφυλακές στην Υεμένη, το Ιράκ και τη Συρία αποτελούν επίσης απειλή.
Ενώ το Ισραήλ λέει ότι ο πόλεμος στη Γάζα περνά σε μια φάση χαμηλότερης έντασης, ο θύλακας αναμένεται να είναι βυθισμένος στη βία και την αστάθεια στο ορατό μέλλον.
Ακόμη και αν το Ισραήλ καταλήξει σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη Χαμάς, αντιμετωπίζει επίσης το ενδεχόμενο ενός ολοκληρωμένου πολέμου με τη Χεζμπολάχ, μια ομάδα που έχει χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ ως τρομοκρατική και βρίσκεται στα βόρεια σύνορά του με το Λίβανο. Το Ισραήλ δήλωσε ότι σκότωσε έναν από τους κορυφαίους στρατιωτικούς ηγέτες της Χεζμπολάχ στα τέλη Ιουλίου σε αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό, η οποία αποσκοπούσε σε αντίποινα για μια προηγούμενη επίθεση στα ελεγχόμενα από το Ισραήλ υψίπεδα του Γκολάν, από την οποία σκοτώθηκαν 12 άνθρωποι.
Στρατός εφέδρων
Αντί να αναπτύξει έναν επαγγελματικό στρατό αμειβόμενων, το Ισραήλ απαιτεί από όλους τους Ισραηλινούς Εβραίους να υπηρετήσουν στο στρατό, συνήθως μετά την ολοκλήρωση του λυκείου. Στην πράξη, ωστόσο, υπηρετούν λιγότερο από το ήμισυ των Ισραηλινών σε ηλικία στράτευσης. Πολλοί Εβραίοι εξασφαλίζουν εξαιρέσεις για οικογενειακούς ή θρησκευτικούς λόγους, και ορισμένες αραβικές μειονότητες εξαιρούνται επίσης.
Αυτό έχει αφήσει τον στρατό να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους εφέδρους, οι οποίοι είναι περισσότεροι από δύο προς ένα από τους στρατιώτες πλήρους απασχόλησης. Συνήθως, πρόκειται για πρώην στρατεύσιμους που συνεχίζουν να εκπαιδεύονται και υπηρετούν περίπου ένα μήνα ετησίως μέχρι να συμπληρώσουν τα 40 έτη ή τα 45 για τους αξιωματικούς.
Στο αποκορύφωμα του πολέμου στη Γάζα, περίπου τα δύο τρίτα της μαχητικής δύναμης του Ισραήλ αντλούνταν από εφέδρους – περίπου 300.000 επιστρατευμένοι έφεδροι- σε σύγκριση με έναν μόνιμο στρατό περίπου 150.000, σύμφωνα με τους αναλυτές ασφαλείας.
Αν και τα επίσημα στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα στο κοινό, αναλυτές ασφαλείας λένε ότι ο αριθμός των εφέδρων που συμμετέχουν έχει μειωθεί σημαντικά. Ακόμα κι έτσι, χιλιάδες εξακολουθούν να συμμετέχουν και άλλοι λένε ότι τους έχουν πει να είναι έτοιμοι να ανακληθούν οποιαδήποτε στιγμή.
Σε αντίθεση με τους αμοιβόμενους στρατιώτες, οι έφεδροι είναι κανονικοί πολίτες που έχουν δουλειά και μεγαλώνουν οικογένειες. Πολλοί έχουν πλέον υπηρετήσει πολλές φορές και έχουν αντιμετωπίσει σκληρές μάχες. Περισσότεροι από 300 στρατιώτες έχουν σκοτωθεί και πάνω από 4.000 έχουν τραυματιστεί από τότε που το Ισραήλ ξεκίνησε τον χερσαίο πόλεμο στη Γάζα, σύμφωνα με τον στρατό του Ισραήλ.
Αδιέξοδα
Πολλοί έφεδροι αναγκάστηκαν να κλείσουν επιχειρήσεις και να καθυστερήσουν τις επενδύσεις τους. Σχεδόν 150.000 έχουν χάσει ημέρες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων πολλών στον κρίσιμο τεχνολογικό τομέα του Ισραήλ.
Με τόσες πολλές διαταραχές, η Τράπεζα του Ισραήλ προβλέπει ότι η οικονομία της χώρας θα αναπτυχθεί μόνο κατά 1,5% το 2024, αφού συρρικνώθηκε κατά 5,7% το τελευταίο τρίμηνο του 2023. Λέει ότι η ανάπτυξη θα ανακάμψει στο 4,2% το 2025 – αλλά μόνο αν ο πόλεμος τελειώσει μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους.
Ο Assaf Mor, 45 ετών, λέει ότι έσπευσε να αναλάβει δράση όταν κλήθηκε σε εφεδρική υπηρεσία στις 7 Οκτωβρίου. Ενώ πολεμούσε για 100 ημέρες στη Γάζα, η επιχείρηση ολιστικής ιατρικής του αιμορραγούσε από μετρητά και κινδύνευε να καταρρεύσει.
Κατά τη διάρκεια του απογεύματος, οδηγούσε με τη μονάδα του πομπές εφοδιασμού στη Γάζα. Το πρωί, άνοιγε τον φορητό υπολογιστή του στη βάση του και προσπαθούσε να επεξεργαστεί τις επιλογές χρηματοδότησης με τον λογιστή του για να κρατήσει την κλινική του ζωντανή. Η ισορροπία μεταξύ των δύο τον εξαντλούσε.
Ορισμένοι έφεδροι αρνούνται απλώς να εμφανιστούν όταν καλούνται. Αν και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε τιμωρίες, συμπεριλαμβανομένης της φυλάκισης.
Ωστόσο, το Ισραήλ δεν τους έχει ασκήσει δίωξη, επειδή οι διοικητές γνωρίζουν το άγχος που υφίστανται οι έφεδροι και συνήθως δεν πιέζουν το θέμα.
Όταν ο στρατός κάλεσε ξανά τον Mor τον Απρίλιο, αυτός αρνήθηκε. Ενώ ανησυχούσε ότι απογοήτευσε τη μονάδα του, ένιωθε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να μείνει σπίτι και να αγωνιστεί για την οικονομική επιβίωση της οικογένειάς του.
«Είναι αφόρητο, μια από τις πιο δύσκολες κρίσεις που πέρασα στη ζωή μου», δήλωσε ο Mor, ο οποίος βασίζεται σε επιχορηγήσεις από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών καθώς προσπαθεί να ανοικοδομήσει την επιχείρησή του.
Οι ισραηλινοί νομοθέτες συμφωνούν γενικά ότι χρειάζεται μια λύση για να καλυφθούν οι ανάγκες του στρατού. Το υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ προωθεί νομοθεσία για την επέκταση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας σε 36 μήνες από 32, την αύξηση των ετήσιων υποχρεώσεων εφεδρικής θητείας κατά 45 ημέρες το χρόνο και την αύξηση της ηλικίας για την υποχρεωτική εφεδρική θητεία έως και πέντε χρόνια, και σε ορισμένες περιπτώσεις έως την ηλικία των 52 ετών.
Αλλά ορισμένοι νομοθέτες έχουν συζητήσει το ζήτημα των εφέδρων, ιδίως εν μέσω ανησυχιών ότι η απομάκρυνση από την εργασία για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα θα έβλαπτε την οικονομία.
Οι πιθανές νέες απαιτήσεις έχουν επίσης εξοργίσει τους πολίτες του Ισραήλ.
Πολλοί Ισραηλινοί θα προτιμούσαν να δουν τη χώρα να διευρύνει τη δεξαμενή των ανθρώπων που υπηρετούν ως στρατιώτες.
Η εξαίρεση των υπερορθόδοξων Ισραηλινών
Μια πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε νομική βάση για την εξαίρεση των υπερορθόδοξων Ισραηλινών, μια πολιτική που καθιερώθηκε πριν από δεκαετίες για να αφήσει τους άνδρες αυτούς να επικεντρωθούν στη διατήρηση των εβραϊκών παραδόσεων.Το Υπουργείο Άμυνας άρχισε να στέλνει τις πρώτες ειδοποιήσεις τον Ιούλιο. Οι υπερορθόδοξοι Εβραίοι αναμένεται να αντιπροσωπεύουν το 41% των δυνητικά στρατεύσιμων μέχρι το 2050.
Για τους περισσότερους υπερορθόδοξους, ωστόσο, η στρατιωτική θητεία αποτελεί απειλή για τον τρόπο ζωής τους. Χιλιάδες έχουν συμμετάσχει σε διαδηλώσεις κατά της θητείας. Οι πολιτικοί ηγέτες τους, που αποτελούν κλειδί για τον συνασπισμό του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, λένε ότι θα μπορούσαν να ρίξουν την κυβέρνηση παρά να δεχθούν τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις στράτευσης.
«Αισθάνομαι ότι όλα καταρρέουν»
Ο Hazan, ο έφεδρος που βρίσκεται τώρα στη Δυτική Όχθη, δήλωσε ότι αισθάνεται παγιδευμένος από τις περιστάσεις.
Αρχικά περίμενε να κλείσει την κατασκευαστική του επιχείρηση ανατολικά του Τελ Αβίβ μόνο για λίγο, όταν κλήθηκε να υπηρετήσει σε μια μονάδα που ήταν υπεύθυνη για την εκκένωση θυμάτων στη Γάζα.
Καθώς τα καθήκοντά του παρατάθηκαν, δεν μπόρεσε να αναστήσει την επιχείρησή του.
Βασίζεται σε ένα προσωπικό 13 Παλαιστινίων από τη Δυτική Όχθη, στους οποίους απαγορεύτηκε η είσοδος στο Ισραήλ όταν η χώρα σκλήρυνε τα μέτρα στα σύνορά της μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Επιπλέον, όπως λέει χρωστάει 250.000 δολάρια σε πιστωτές. Προς το παρόν καλύπτεται από τις ελαφρύνσεις που παρέχονται σε άτομα που υπηρετούν.
«Αισθάνομαι ότι όλα καταρρέουν», δήλωσε.
«Στο τέλος της ημέρας, πρέπει επίσης να ασχοληθώ με τη ζωή μου. Δεν είμαι αμοιβώμενος στρατιώτης – είμαι ένας στρατιώτης με οικογένεια» ανέφερε.