Φωτεινή Λαμπρίδη
Τα παιδιά μας ασκούν και υφίστανται βία. Όχι περισσότερο από άλλοτε, όπως υπογραμμίζουν τα στοιχεία της Eurostat για τη χώρα μας, ωστόσο τα ΜΜΕ έχουν βρει ακόμα έναν εχθρό να στοχεύσουν: Τα παιδιά και τους γονείς, για λόγους που εξηγεί πολύ καλά ο παιδοψυχίατρος Γιώργος Νικολαϊδης στο tvxs .
Περιστατικά ανήλικης παραβατικότητας ωστόσο υπάρχουν, όμως η κυβέρνηση αντί να σκύψει στα αίτια που τα γεννούν, εκφράζει την πρόθεση να νομοθετήσει ώστε να καταστεί εφικτό να φυλακίζονται 15χρονα και οι γονείς τους – πρακτική που έχει οξύνει το πρόβλημα στις ΗΠΑ- και όχι να θεραπεύσει τη βία με προγράμματα αλληλεγγύης και συμπερίληψης, που είχαν άριστα αποτελέσματα όπου εφαρμόστηκαν.
Πριν δούμε ποια είναι αυτή η γενιά των παιδιών που στοχοποιούνται, ας δούμε ποιοι είναι γονείς τους. Ναι, ενδεχομένως να είναι γονείς που αδυνατούν να βάλουν όρια στα παιδιά τους ή τα έχουν κακομάθει. Είδαμε και πλούσια σχετική αρθρογραφία που προσάπτει τα πάντα στην οικογένεια. Η έλλειψη ορίων όμως δεν είναι αποτέλεσμα μόνο μιας τέτοιας αγωγής. Τις περισσότερες φορές, απλά προέρχεται από την αναγκαστική πολύωρη απουσία των γονιών από το σπίτι. Ποιο όριο να βάλει ένας γονέας που φεύγει το πρωί κι επιστρέφει το βράδυ; Αλλά κυρίως, τι είδους σχέση μπορεί να δημιουργήσει ο γονέας αυτός με το παιδί του και ποια ποιότητα αγάπης και φροντίδας μπορεί να απελευθερώσει όταν επιδίδεται σε ένα ξέφρενο κυνηγητό για να ανταπεξέλθει στον καθημερινό μαραθώνιο, όμηρος μιας απάνθρωπης εντατικοποίησης αποτέλεσμα νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αλλά και της παντελούς έλλειψης προστασίας των εργαζόμενων από την πολιτεία!
Κυνηγητό για τον άρτο τον επιούσιο στα απλησίαστα σούπερ μάρκετ, για την εφορία, για τους λογαριασμούς τηλεπικοινωνιών και ενέργειας, παρόχων που μας τιμολογούν ανεξέλεγκτα, για τα φροντιστήρια, για τη φροντίδα γονέων που γερνούν, για την αξιολόγηση. Ναι, για την αξιολόγηση. Γιατί δεν κυνηγά η μάστιγα της αξιολόγησης μόνο εκπαιδευτικούς και παιδιά, αλλά και άλλους εργαζόμενους. Τον ταξιτζή που χρειάζεται τα αστεράκια μας στην εφαρμογή για να παραμείνει στο επάγγελμα (γιατί ο καταναλωτής πρέπει να αισθανθεί πως έχει εξουσία και ο εργοδότης να έχει λόγο να επιβραβεύει και να απολύει). Τους ιδιωτικούς υπαλλήλους που καλούμαστε να αξιολογήσουμε με ένα τηλεφώνημα από την εταιρεία αμέσως μετά την εξυπηρέτηση μας, τους υπαλλήλους των πολυεθνικών που έχει ρημάξει ο ανταγωνισμός. Για να μην πάμε σε κατηγορίες επαγγελμάτων όπως οι φροντίστριες ασθενών και ηλικιωμένων που δεν έχουν δευτερόλεπτο ελεύθερο για να ανασάνουν και που ελλείψει κοινωνικών δομών, συχνά αφήνουν τα ανήλικα παιδιά τους μόνα στο σπίτι.
Στο εξαντλημένο νευρικό σύστημα πολλών γονέων, έρχεται να προστεθεί ένα βίαιο κοινωνικό κλίμα. Από τα τηλεπαράθυρα στα οποία εξέχουν οι πεταμένες φλέβες οργισμένων πολιτικών και δημοσιογράφων, μέχρι τις σκηνές από σειρές στις οθόνες μας και τους δρόμους της γειτονιάς, όπου ο κοινωνικός αυτοματισμός συχνά χτυπάει κόκκινο. Από τις πολεμικές επιθέσεις στη Γάζα, που ενθαρρύνει ο κυρίαρχος λόγος έως τα μαλλιοτραβήγματα στα social media που φτάνουν μέχρι και σε απειλές θανάτου.
Η επιθετικότητα είναι must. Δεν επιβιώνεις αν δεν επιβληθείς. Αυτή είναι η επωδός που ακούν τα παιδιά μας. «Να ρίξεις πριν σου ρίξουν». Γιατί ο διπλανός είναι απειλή, το διδάχθηκαν καλά κατά την πανδημία.
Τα παιδιά καθρεφτίζονται σε εξαντλημένους εκπαιδευτικούς και γιατρούς, σε συχνά οργισμένους γονείς που βλέπουν πως δεν λειτουργούν σε αυτή τη χώρα ούτε στοιχειωδώς οι θεσμοί. Ειδικά εκείνος της δικαιοσύνης με τρανά παραδείγματα το θέμα των υποκλοπών, των Τεμπών και του τράφικινγκ. Πόσο ζεν μπορείς να είσαι στη χώρα που δεν μπορεί να προστατεύσει ούτε μια 12χρονη από το κύκλωμα τράφικινγκ, αντιθέτως τη δίνει βορά στα θηρία για να μην αποκαλυφθούν οι ευθύνες στα υψηλά κλιμάκια;
Η άποψή μας /
Οι νέοι του κλεμμένου ονείρου
Τα παιδιά θέλουν τα σπάσουν όλα αλλά τελικά σπάνε τα μούτρα του διπλανού τους και τα δικά τους, γιατί τα περιστατικά αυτοκτονικών ιδεασμών επίσης έχουν αυξηθεί, αλλά αυτό δεν το συζητάμε. Είτε αντιδρούν σε μια κοινωνία που αρνείται να τους περιβάλλει με συλλογικότητα και αλληλεγγύη, είτε αποχωρούν από αυτήν την ασχήμια. Παραιτούνται.
Και το κάνουν συνήθως στις ηλικίες που το σύστημα περιμένει από αυτά να περάσουν τη βάσανο της προετοιμασίας των πανελληνίων μην έχοντας καν τις προσδοκίες που είχαν οι προηγούμενες γενιές. Θα περάσουν τώρα που έχει μειωθεί κατά πολύ ο αριθμός των εισακτέων; Κι αν περάσουν θα καταφέρουν οι γονείς τους να τους σπουδάσουν; Κι αν σπουδάσουν θα εργαστούν ποτέ στο αντικείμενο τους; Κι αν κάπως τα καταφέρουν, σε τι κατάσταση θα είναι ο πλανήτης; Κι αν δεν γίνει τίποτα απ’όλα αυτά, θα ερωτευτούν; Θα καταδεχτούν την εγγύτητα ή θα παραμείνουν κρυμμένα πίσω από την οθόνη; Αν δεν τους επιτρέπεται τελικά καν να ονειρευτούν και δεν χωρούν πουθενά, γιατί να μην αρχίσουν να συμπεριφέρονται με όρους ζούγκλας; Ούτως ή άλλως, αυτή είναι η εικόνα που τους προσφέρει το κυρίαρχο σύστημα σήμερα, ο θεσμικός ακροδεξιός λόγος, η ατιμωρησία των ισχυρών. Και σε αυτήν ακριβώς προσαρμόζονται.
Αν θέλει η κυβέρνηση να σκύψει στα αίτια λοιπόν, ας αναρωτηθεί εκτός από τα παραπάνω, ποια αξία δίνει η ίδια στην ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια.
Η πολιτεία που απειλεί σήμερα με φυλάκιση έναν 15χρονο για δύο -κατακριτέες προφανώς- μπουνιές, είναι η ίδια που πνίγει πρόσφυγες στο Αιγαίο (οι αναγκαστικές επαναπροωθήσεις δεν αμφισβητούνται πλέον από κανέναν). Είναι η ίδια της οποίας τα στελέχη συνδιαλέγονταν με την ΧΑ, τα φιλικά ΜΜΕ της οποίας εξωραΐζουν την εικόνα της Λατινοπούλου. Είναι η ίδια που έχει χαρακτηρίσει «υβριδικό εχθρό» τον κατατρεγμένο, δίνοντας πρώτη το παράδειγμα του μίσους και της μισαλλοδοξίας σε μια γενιά τραυματισμένη πολλαπλά. Μια γενιά που διψάει για αγάπη κι έναν ανοιχτό ορίζοντα, κι ας αχνοφαίνεται έστω από μακριά.