Άννα Βίγκα
Η δυσλεξία είναι η πιο κοινή μαθησιακή δυσκολία που επηρεάζει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων και αφορά το 5 με 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Παρόλο που τα συμπτώματά της μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, συνήθως περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναγνώριση των λέξεων, την ανάγνωση και την κατανόηση κειμένων.
Πολλοί μπορεί να μπορεί να παραλείπουν γράμματα, συλλαβές ή ολόκληρες λέξεις όταν γράφουν. Ίσως να αλλάζουν τη σειρά τους. Κάνουν ορθογραφικά λάθη και τα γράμματά τους μπορεί να μην είναι ευανάγνωστα. Η ανάγνωση ίσως να τους δυσκολεύει και η ροή μοιάζει μονότονη και διακοπτόμενη. Τα γράμματα ίσως να συμβολίζουν μεμονωμένους ήχους και να μην τους είναι εύκολο να τα συνδυάσουν σε λέξεις με νόημα. Δυσκολίες που μπορεί να επηρεάσουν τη σχολική απόδοση, την εργασία, αλλά και την καθημερινή ζωή.
Μαθησιακές δυσκολίες που μπορεί να διαρκέσουν μια ζωή
Η δυσλεξία εμφανίζεται σε περίπου 5%-10% των ανθρώπων παγκοσμίως, καθιστώντας την την πιο κοινή μαθησιακή διαταραχή. Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν από πολύ νωρίς, ακόμη και από τη βρεφική ηλικία. Τα αγόρια εμφανίζουν δυσλεξία κατά δύο με τρεις φορές περισσότερο από τα κορίτσια. Στο σχολείο, τα παιδιά με δυσλεξία μπορεί να δυσκολεύονται να αναπαράγουν ή να περιγράψουν το περιεχόμενο των κειμένων. Οι δυσκολίες μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σχολικό μάθημα, όπου απαιτείται ανάγνωση και γραφή, ακόμη και στα μαθηματικά.
Ωστόσο, πέρα από τη δυσκολία στην ανάγνωση ή την γραφή, το πιο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα δυσλεκτικά άτομα είναι η προκατάληψη. Αρχικά στο σχολείο και στη συνέχεια στην εργασία και στην καθημερινή ζωή. Η δυσλεξία, όμως, δεν συνδέεται με τη νοημοσύνη, τις ικανότητες ή τη δημιουργικότητα. Ο Αϊνστάιν, ο Μπετόβεν, ο Δαρβίνος, ο Χέμινγουεϊ, η Αγκάθα Κρίστι και η Γούπι Γκόλντμπεργκ είναι κάποιοι από τους διάσημους δυσλεκτικούς.
Τα αίτια της δυσλεξίας
Οι αιτίες της δυσλεξίας δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί πλήρως. Όμως σύμφωνα με άρθρο στην ιστοσελίδα της Deutsche Welle υπάρχει ελπίδα. Επιστήμονες στη Γερμανία ανακάλυψαν πρόσφατα ότι η δυσλεξία σχετίζεται με αλλαγές στη λειτουργία και τη δομή του οπτικού θαλάμου, μιας σημαντικής περιοχής του εγκεφάλου που συνδέει τα μάτια με τον φλοιό του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία των οπτικών πληροφοριών. Ο οπτικός θάλαμος χωρίζεται σε δύο τμήματα που διατελούν διαφορετικές λειτουργίες. Το μεγαλύτερο επεξεργάζεται κυρίως τα χρώματα. Το μικρότερο, που έχει το μέγεθος ενός κόκκου πιπεριού, αναγνωρίζει κινήσεις και ταχέως μεταβαλλόμενες εικόνες. Οι δομές στον οπτικό θάλαμο είναι πολύ δύσκολο να εξεταστούν με τη χρήση συμβατικής μαγνητικής τομογραφίας (MRI), επειδή ο οπτικός θάλαμος βρίσκεται βαθιά στον εγκέφαλο και είναι πολύ μικρός.
Όμως, χάρη σε ένα ειδικό σύστημα μαγνητικής τομογραφίας υψηλής ακρίβειας στο Ινστιτούτο Max Planck στη Λειψία, οι ερευνητές κατόρθωσαν να μελετήσουν τον οπτικό θάλαμο με πρωτοφανή λεπτομέρεια σε άτομα με δυσλεξία. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Brain, έδειξε ότι στους δυσλεκτικούς το τμήμα του οπτικού θαλάμου που επεξεργάζεται την κίνηση παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις στη δομή και τη λειτουργία του. φαίνεται να είναι πιο εμφανείς στους άνδρες με δυσλεξία.
Υπάρχει ελπίδα
Αυτή η ανακάλυψη προσφέρει μια νέα οπτική του πώς η δυσλεξία αναπτύσσεται στον εγκέφαλο και δίνει ελπίδες για νέες θεραπείες στο μέλλον. «[Ανοίγει] το δρόμο για περαιτέρω έρευνα με στόχο την απόκτηση μιας πιο ολοκληρωμένης εικόνας των μηχανισμών του εγκεφάλου που διέπουν τη δυσλεξία», δήλωσε η Katharina von Kriegstein, πρόεδρος της γνωστικής και κλινικής νευροεπιστήμης στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, η οποία συμμετείχε στη μελέτη.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μη επεμβατικές τεχνικές νευροδιέγερσης, για την τροποποίηση της δραστηριότητας των δομών αυτών του εγκεφάλου που ίσως βοηθήσουν στην ανακούφιση ορισμένων συμπτωμάτων της δυσλεξίας. Η Christa Müller-Axt, μία από τις ερευνήτριες, δήλωσε στην DW ότι η στοχευμένη διέγερση των δομών του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη δυσλεξία θα μπορούσε στο μέλλον να αποτελέσει μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική προσέγγιση. Όπως είπε, το γεγονός ότι τώρα γνωρίζουμε πού στον εγκέφαλο αναπτύσσεται η δυσλεξία είναι ζωτικής σημασίας, Αν στοχεύσουμε αυτή την περιοχή και διαμορφώσουμε τη δραστηριότητά της, θα μπορούσαμε πραγματικά να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους στο μέλλον». Αλλά θα χρειαστεί αρκετός χρόνος μέχρι να αναπτυχθούν νέες, αποτελεσματικές και βιώσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις.