Νικόλ Λειβαδάρη
Η άτυπη μεν, αλλά ανοιχτή πια σύγκρουση της κυβέρνησης με τον Αντώνη Σαμαρά για τα ελληνοτουρκικά και το κυπριακό δίνουν πρόγευση για τα όσα θα ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες στην ταραγμένη πολιτική επικράτεια της ΝΔ. Διότι μπορεί αυτή την φορά ο Αντώνης Σαμαράς να χτύπησε μόνος, χωρίς τον Κώστα Καραμανλή δίπλα του, αλλά οι σκληρές θέσεις που διατύπωσε απηχούν πλήρως τις απόψεις τόσο του έτερου πρώην πρωθυπουργού όσο και σύσσωμης της πατριωτικής (και ευάριθμης) πτέρυγας του κόμματος.
Ο Αντώνης Σαμαράς εξαπέλυσε τις νέες βολές από την Κύπρο. Είπε ότι τα ήρεμα νερά, όταν οδηγούν σε σιωπηλή αποδοχή τετελεσμένων, φέρνουν πάντα τεράστιες φουρτούνες» και διέγνωσε ότι μαγειρεύονται λύσεις «συγκαλυμμένης διχοτόμησης» και «πλήρους τουρκοποίησης» της Κύπρου καθώς επίσης και «διαμελισμού του Αιγαίου» και «συρρίκνωσης της Ελλάδας».
Το νέο χτύπημα από τον πρώην πρωθυπουργό ήταν αναμενόμενο, έως και προεξοφλημένο, αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν προκάλεσε εκνευρισμό στο Μαξίμου. Ο εκνευρισμός αυτός φάνηκε στην χθεσινή αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη ο οποίος επανέλαβε μεν ότι «οι απόψεις του πρώην πρωθυπουργού είναι γνωστές» αλλά, για πρώτη φορά, δεν σταμάτησε εκεί.
Απάντησε εκτενώς στον Αντώνη Σαμαρά ρωτώντας «εάν υπάρχει έστω και μισή δήλωση κυβερνητικού στελέχους, που να υπονοεί υποχωρητικότητα» και τόνισε: «Δεν υπάρχει στιγμή που και ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών και εγώ προσωπικά, εκπροσωπώντας την κυβέρνηση, να μην τονίζουμε ότι δεν πρόκειται να βάλουμε ποτέ στο τραπέζι ζητήματα κυριαρχίας».
Για το δε κυπριακό είπε ότι Ελλάδα και Κύπρος πορεύονται μαζί ρωτώντας ξανά: «Δηλαδή, τι θέλει η Κύπρος; Να προδώσει τον εαυτό της;».
Τα ερωτήματα Μαρινάκη απευθύνονταν εμφανώς στον Αντώνη Σαμαρά αλλά και σε όσους μέσα στη Νέα Δημοκρατία ετοιμάζουν εκ προοιμίου «ανένδοτο» στον πολιτικό διάλογο για τα ελληνοτουρκικά, εν όψει και της συνάντησης Γεραπετρίτη – Φιντάν στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου. Στο Μαξίμου γνωρίζουν ότι στα εθνικά θέματα υπάρχουν σκληρές κόκκινες γραμμές εντός και πέριξ της γαλάζιας παράταξης, όπως γνωρίζουν ότι την ίδια οπτική έχει και ο Κώστας Καραμανλής.
Θεωρούν όμως πως η παρέμβαση Σαμαρά είχε στόχο να ναρκοθετήσει εξ αρχής μια συζήτηση που όχι μόνον ακόμη δεν έχει αρχίσει, αλλά δεν είναι καν δεδομένο ότι θα ξεκινήσει. Η σταθερή επωδός των κυβερνητικών στελεχών είναι πως ο διάλογος με την τουρκική πλευρά, παρ’ ότι πια μεταφέρεται σε πολιτικό επίπεδο, είναι προς το παρόν «αυστηρά διερευνητικός». Λένε, δηλαδή, πως Γεραπετρίτης και Φιντάν έχουν ως μοναδική αποστολή να διαπιστώσουν εάν όντως υπάρχει έδαφος για να ανοίξει επί της ουσίας διάλογος επί του πυρήνα των ελληνοτουρκικών, επαναλαμβάνουν συνεχώς πως η Αθήνα δεν συζητά τίποτα άλλο πέραν της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ και υπονοούν πως η προοπτική της Χάγης παραμένει πολύ μακρινή.
Στην πραγματικότητα, ούτε από την πλευρά του Μαξίμου είναι σαφές εάν υπάρχει πράγματι πρόθεση για μια ουσιαστική διπλωματική ώθηση στο τέλμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων ή εάν στόχος είναι απλώς να κρατηθεί ζωντανή η «επιχείρηση προσέγγισης» με στόχο τα ήρεμα νερά στο μεταναστευτικό.
Ο,τι κι εάν ισχύει από τα δύο όμως, το διάστημα από τώρα έως τον Ιανουάριο και την προγραμματισμένη για τότε συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν προδιαγράφεται νεφελώδες για την συνοχή της ΝΔ. Είτε διότι ο Αντώνης Σαμαράς φαίνεται να βρίσκει την αφορμή για τη μετωπική αναμέτρηση και ρεβάνς από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, είτε διότι οι βουλευτές και τα στελέχη της ΝΔ δεν αντέχουν πολιτικά το κόστος μιας ειλικρινούς προσπάθειας λύσης στα ελληνοτουρκικά. Μιας προσπάθειας, η οποία ντε φάκτο φέρνει στο τραπέζι και το θέμα των χωρικών υδάτων, ήτοι των κυριαρχικών δικαιωμάτων.