Προκειται για ένα θέμα που έχει αναδείξει πριν ένα μήνα
το tvxs.gr και προκαλεί αναστάτωση στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ
"εορτασμοί και εκδηλώσεις για τα 2.500 χρόνια από την ιστορική Ναυμαχία
της Σαλαμίνας μοιάζουν χρυσόσκονη που καλύπτει αυτά που συμβαίνουν εδώ και
δεκαετίες στην ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού τοπίου της
Ναυμαχίας". "Αντίθετα με την
προστασία και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης που οφείλαμε σαν πολιτεία
απέναντι «στο σπουδαιότερο γεγονός της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας», σύμφωνα με
την κήρυξη του χώρου της ναυμαχίας ως αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου
από το ΥΠΠΟ το 1982, σωρεία παρεμβάσεων, αυθαίρετες δραστηριότητες, επεκτάσεις
στρατιωτικών, οικιστικών, λιμενοβιομηχανικών, ναυπηγικών εγκαταστάσεων,
επέφεραν δραματική αλλοίωση του τοπίου" σημειώνουν
Ειδικά στη χερσόνησο της Κυνόσουρας, όπου υπάρχει και ο
Τύμβος των Σαλαμινομάχων, με το μνημείο στην κορυφή του, έχουν αναπτυχθεί τρεις
συνοικισμοί αυθαιρέτων, υπάρχει ένα ανενεργό λατομείο, μια μικρή μονάδα
βιολογικού καθαρισμού της ΕΥΔΑΠ, ένα παλαιό ναυτικό οχυρό, μια πλωτή μονάδα
επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, ναυπηγικές εγκαταστάσεις με μέγεθος και
δραστηριότητες που δεν συνάδουν με τα χαρακτηριστικά αρχαιολογικού χώρου,
γειτνιάζοντας με τον Τύμβο, ενώ μισοβυθισμένα και σκουριασμένα ναυάγια καθώς
και σκουπίδια κάθε λογής συμπληρώνουν το τοπίο της ανομίας και της
παραβατικότητας.
Τον Μάιο του 2019 το Υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε πως
«Δεν εγκρίνεται η χρήση των περιοχών ως Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, για λόγους
προστασίας του χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου Αμπελακίων και
Κυνόσουρας (ΦΕΚ Β 305 και Β1324), όπου έλαβε χώρα η ναυμαχία της Σαλαμίνας, και
διότι οι εν λόγω θέσεις βρίσκονται εντός των αρχαιολογικών Ζωνών Α και Β
Προστασίας του αρχαιολογικού χώρου (ΦΕΚ Β 1459). Να προβλεφθεί η διαδικασία
απομάκρυνσης των υφιστάμενων ναυπηγικών μονάδων από τον ως άνω χώρο». Απόφαση
που αποτυπώθηκε και στο σχετικό κείμενο της συνεδρίασης της ΕΣΑΛ (1/7/2019),
κατά την οποία συζητείτο το Master Plan του ΟΛΠ και η οποία, εκτός των άλλων,
απαγόρευε κάθε δυνατότητα επέκτασης δραστηριοτήτων.
Επί κυβέρνησης Μητσοτάκη όμως, η δρομολογημένη παύση
λειτουργίας των ρυπογόνων και καταστροφικών για το αρχαιολογικό τοπίο και τη
θάλασσα εγκαταστάσεων ανετράπη. Τον Αύγουστο του 2019, ο ΟΛΠ κατέθεσε νέο
Master Plan, το οποίο δεν εστάλη για εκ νέου έγκριση από το Υπουργείο
Πολιτισμού, μετά από γνωμοδότηση των αρμόδιων Κεντρικών Συμβουλίων, παρά τη
σχετική απόφαση της ΕΣΑΛ στις 19/2/2019.
Περαιτέρω, η ΕΣΑΛ (80η συνεδρίαση, 25-9-2019) για το Master Plan του
ΟΛΠ, όχι μόνο δεν απέκλεισε τη δυνατότητα επεκτάσεων, αλλά με τη διατύπωσή της
παρέχει τη δυνατότητα συνεχών ανανεώσεων των συμβάσεων και παράτασης του χρόνου
απομάκρυνσης στο διηνεκές.
Παράλληλα επέτρεψε τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση
των μονάδων, ενώ επιπλέον ενέκρινε τη χρήση εγκατάστασης πλωτών κατασκευών και
ναύδετων, διαιωνίζοντας τη συνέχιση της λειτουργίας των ναυπηγείων σε
αρχαιολογική Ζώνη Α΄ απολύτου προστασίας, δημιουργώντας ζητήματα στην εφαρμογή
της περιβαλλοντικής, αρχαιολογικής και πολεοδομικής νομοθεσίας.
Μεγάλες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία
Η απόφαση προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην τοπική
κοινωνία, συζητήσεις που διαρκούν ακόμη στα τοπικά ΜΜΕ και στα social media.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με απόφαση του Υπουργείου
Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αφήνοντας κατά μέρους τους υψηλούς συμβολισμούς,
πιστή στο παρασκήνιο και στην ικανοποίηση αιτημάτων και επιδιώξεων «ημετέρων»,
φρόντισε εν μέσω της κρίσης του κορονοϊού, επιλέγοντας τη γνωστή τακτική του
παρασκηνίου, να εγκρίνει την Μελέτη
Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και να ανανεώσει τη λειτουργία του προσκείμενου σε
γνωστή πολιτική οικογένεια, ναυπηγείου - διαλυτηρίου πλοίων «Ναυπηγεία
Κυνόσουρας Α.Ε.» για άλλα 15 χρόνια. (ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/68813/4143/20.07.2020)
Στην απόφαση έγκρισης συνετέλεσαν η Περιφέρεια Αττικής
και το Υπουργείο Πολιτισμού, που σκόπιμα δεν γνωμάτευσαν εντός των χρονικών
περιθωρίων που ορίζει ο νόμος, με αποτέλεσμα το ΥΠΕΝ να θεωρήσει ως θετική τη
γνώμη τους.
Το Υπουργείο Πολιτισμού όμως, του οποίου ηγείται η Λίνα
Μενδώνη και η βαρύτητα της γνώμης του αποτελεί τον καθοριστικό και δεσμευτικό
παράγοντα για τέτοιου είδους αποφάσεις, καθώς υπερισχύει όποιας άλλης Αρχής και
Υπουργείου, με τη μη συνεδρίαση του ΚΑΣ, με την απραξία του έδωσε το πράσινο
φως και συμμετείχε στο να συντελεστεί το περιβαλλοντικό έγκλημα χωρίς κανένα
όρο από την πλευρά του ΚΑΣ και του ΥΠΠΟ, ούτε καν τους συνήθεις όρους της
αρχαιολογικής υπηρεσίας που τίθενται σε όλους τους πολίτες εντός των περιοχών
αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Διαγράφοντας τις εισηγήσεις που ή ίδια είχε κάνει
κατά το παρελθόν, ξεχνώντας την αγωνιστική παρακαταθήκη των αρχαιολόγων,
αγνοώντας την υπουργική απόφαση του Μαΐου του 2019, παρακάμπτοντας το ΚΑΣ, η
σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού αμαυρώνει την επέτειο των 2500 χρόνων
από τη Ναυμαχία, γράφοντας μαύρες σελίδες στην ιστορία της χώρας και του νησιού
της Σαλαμίνας ειδικότερα.
Οι τεχνικές καθυστέρησης από την πολιτική ηγεσία του
Υπουργείου Πολιτισμού, η απόλυτη σιωπή για τη χρονική προθεσμία που ορίζει ο
νόμος και η ανανέωση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων χωρίς την προηγούμενη
έγκριση του ΚΑΣ από το Υπουργείο Περιβάλλοντος αποτελούν μια φθηνά
σκηνοθετημένη αλλά και αποκαλυπτική πρακτική στη κυβερνητική διαχείριση των περιβαλλοντικών ζητημάτων αλλά
και του σεβασμού στον ιστορικό και μνημειακό χαρακτήρα της περιοχής.
Στο κείμενο της ερώτησής τους, οι βουλευτές καταλήγουν:
Επειδή η δρομολόγηση
της απομάκρυνσης όλων των ναυπηγείων από την ιστορική Κυνόσουρα αποτελεί το
πάγιο αίτημα των πολιτών και των φορέων της περιοχής
Επειδή η
περιφέρεια της Β΄ Πειραιά βρίσκεται για άλλη μια φορά στο στόχαστρο της
μακροχρόνιας ρύπανσης και των εγκλημάτων εις βάρος της πολιτιστικής μας
κληρονομιάς
Επειδή η
ανάπτυξη του τόπου, η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων του, η μείωση
της ανεργίας στην περιοχή, η προστασία των θέσεων εργασίας και η δημιουργία
νέων, προϋποθέτουν την τήρηση της νομιμότητας από τις επιχειρήσεις
Επειδή ο
σεβασμός σε γεγονότα, που έχουν σχέση με την παγκόσμια κληρονομιά και την
ευρωπαϊκή ιδέα, δεν συνταιριάζει με την «τιμή» που αποδίδεται στον χώρο μέσω
της άδειας λειτουργίας διαλυτηρίου πλοίων
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί Επικρατείας (κ.
Γεραπετρίτης), Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Εσωτερικών και Ναυτιλίας.
Τι προτίθενται
να κάνουν για την ανατροπή της Απόφασης, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει έγκριση
του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του ΥΠΠΟ για ένα μείζονος σημασίας
ζήτημα πολιτιστικής κληρονομιάς;
Η κυβέρνηση
έχει εγκαταλείψει την πολιτική απαγόρευσης επεκτάσεων ή νέων δραστηριοτήτων των
ναυπηγείων στην Κυνόσουρα και δρομολόγησης της απομάκρυνσης των υφιστάμενων με
τη λήξη των συμβατικών υποχρεώσεων της Ελληνικής Πολιτείας;