Μια από τις πτυχές ήταν και η Βουλγαρική κατοχή ελληνικών
εδαφών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου προέκυψε από τη συνεργασία
της Βουλγαρίας με τις δυνάμεις του Άξονα κατά την επίθεσή τους εναντίον της
Ελλάδας. Ξεκίνησε με την είσοδο του βουλγαρικού στρατού στις 20 Απριλίου 1941
και έληξε με την οριστική αποχώρηση των στρατευμάτων στις 26 Οκτωβρίου 1944. Οι
περιοχές που καταλήφθηκαν αρχικά ήταν η Ανατολική Μακεδονία και η ελληνική
Θράκη, εκτός από μία έκταση στα ελληνικά σύνορα με την Τουρκία στο νομό Έβρου,
που παρέμεινε υπό τον έλεγχο των Γερμανών.
«Δημαρχεία, εκκλησίες, όλα με βουλγαρικά γράμματα,
ελληνικά δεν διάβαζες πουθενά», αναφέρει χαρακτηριστικά στο ντοκιμαντέρ του
Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα «Η Ελλάδα του Χίτλερ» του Στέλιου Κούλογλου, ο Αθανάσιος
Χατζηδημητρίου. «Και οι παππάδες ακόμα ήταν Βούλγαροι. Κι όχι μόνο αυτο, αν σε
άκουγαν στο δρόμο να φωνάξεις στα ελληνικά , σε έσπαγαν στο ξύλο γιατί μιλούσες
ελληνικά. Και στα νεκροταφεία ακόμα είχαν αλλάξει τα ονόματα των αποθανόντων»,
τονίζει από τη μεριά του ο Παρμενίων Παπαθανασίου.
Στις περιοχές υπό βουλγαρικό έλεγχο μια ομάδα αποφάσισε
να εξεγερθεί. Το ΚΚΕ είχε πολλές δυνάμεις στην περιοχή κι ορισμένα από τα μέλη
του είχαν ήδη πάρει τα όπλα ανεβαίνοντας στα βουνά. Τον Σεπτέμβρη του ‘41
επιτέθηκαν στο βουλγαρικό τμήμα χωροφυλακής στο χωριό Δοξάτο της Δράμας.
«Ξυπνήσαμε με πυροβολισμούς και μετά είδαμε τη φωτιά. Πλησίασαν στο τμήμα
βάλανε φωτιά και κάηκε η αστυνομία. Οι χωροφύλακες αναγκάστηκαν να βγουν έξω
και βγαίνοντας τους σκότωσαν», υπογραμμίζει ο
Αθανάσιος Χατζηδημητρίου
«Κατέβασαν τη βουλγάρικη σημαία, την ποδοπάτησαν έξω στις
λάσπες, εκεί μίλησε κάποιος, τους είπε για την απελευθέρωση, ακούστηκαν ζήτω,
ζήτω η Ελλάδα», αναφέρει ο Δημήτρης Πασχαλίδης.
Η εξέγερση δεν κράτησε παρά μία μέρα. Ήμασταν έξω ώσπου
είδαμε τη βουλγαρική περίπολο να κατεβαίνει και να πιάνει τον κόσμο. Τότε
καταλάβαμε ότι τα πράγματα είναι δύσκολα κι οι Βούλγαροι θα εκδικηθούν.
Αθανάσιος Χατζηδημητρίου Ήρθαν οι Βούλγαροι κύκλωσαν το χωριό και μάζεψαν όλο
τον κόσμο και τα γυναικόπαιδα να τους σκοτώσουν όλους.
«Μας συγκέντρωσαν όλους εκεί. Να σήκωνες το κεφάλι σε
χτυπούσαν με το όπλο. Και τότε βγήκε ένας βούλγαρος συνταγματάρχης και είπε
''ένας Βούλγαρος, εκατό - χίλιοι Έλληνες θα σκοτωθούν''. Τον διπλανό μου τον
εκτέλεσαν. Παραδίπλα ήταν κάτι παιδιά κι
εκείνη τη στιγμή παράτολμα έκανα ένα πήδημα κι έπεσα μέσα στα παιδιά και τους
είπε σκεπάστε με», συνεχίζει ο Αθανάσιος Χατζηδημητρίου.
Ο Θανάσης Ιατρού εξιστορώντας τη δική του ιστορία είπε:
«Εγώ μπήκα μέσα στις γυναίκες κι από εκεί προχώρησα σιγά σιγά μέχρι ένα σημείο
κι από εκεί και πέρα για να φτάσω έτρεχα τόσο πολύ που τα πόδια μου χτυπούσαν
το κεφάλι μου. Ο αδερφός μου δεν είχε ίδια τύχη. Μετά έριξαν χειροβομβίδες μετά
έριξαν πολυβόλα και σκότωναν. όλη τη νύχτα εκτελούσαν. Θρήνος κάθε σπίτι είχε
κι από ένα άτομο σκοτωμένο. Εκτός αυτού μετά έπρεπε να πληρώνει ο κόσμος τις
σφαίρες που ξόδεψαν».