Άννα Βίγκα
Πάρα τις προσπάθειες των επιστημόνων να καταπολεμήσουν τον καρκίνο, η ασθένεια αυτή παραμένει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ιατρικής. Σε ένα κόσμο που εξελίσσεται ταχύτατα, όπου η καθημερινότητα μας βαδίζει χέρι χέρι με το άγχος, η σχέση ανάμεσα στο στρες και τον καρκίνο γίνεται όλο και πιο εμφανής και προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία.
Πλήθος ερευνών δείχνει πως το χρόνιο στρες αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, έχει αρνητικές επιπτώσεις στο ορμονικό, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και δημιουργήσει προβλήματα στην ανάρρωση.
Όμως, πώς μπορούμε να θωρακίσουμε τον εαυτό μας απέναντι σε αυτή την απειλή; Η απάντηση βρίσκεται στην υιοθέτηση ενός δραστήριου τρόπου ζωής, όπου η σωματική άσκηση παίζει κεντρικό ρόλο.
Σε αυτή τη «γρήγορη» καθημερινότητα που βιώνουμε, η εξεύρεση χρόνου για άσκηση μπορεί να είναι δύσκολη , αλλά η υιοθέτηση ενός δραστήριου τρόπου ζωής είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τη γενική ευεξία, αλλά και για την πρόληψη του καρκίνου
Ένας τομέας μελέτης που έχει κερδίσει πρόσφατα την προσοχή των επιστημόνων είναι η επίδραση της μυϊκής μάζας στην πρόληψη ασθενειών. Σύμφωνα με δημοσίευμα στο The Conversation, η διατήρηση της μυϊκής μάζας μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα της θεραπείας του καρκίνου αφού έχει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού και την εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Στρες, ένας σιωπηλός εχθρός
Ένας σιωπηλός εχθρός για την υγεία μας είναι το χρόνιο στρες. Μακροπρόθεσμα, μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα, να ενισχύσει τις φλεγμονές και να αποσταθεροποιήσει την ορμονική ισορροπία, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη και την εξέλιξη του καρκίνου.
Επιστημονικές μελέτες διαπιστώνουν ότι το στρες όχι μόνο προάγει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων, αλλά μπορεί επίσης να αυξήσει την αντίσταση στην απόπτωση, τη φυσική διαδικασία με την οποία το σώμα εξαλείφει τα κατεστραμμένα ή μη φυσιολογικά κύτταρα.
Επιπλέον, το στρες μπορεί να ενισχύσει συμπεριφορά ή συνήθειες όπως η καθιστική ζωή, η κακή διατροφή, ή το κάπνισμα οι οποίες αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο καρκίνου. Ο ψυχολογικός αντίκτυπος του στρες υποβαθμίζει σημαντικά την ποιότητα ζωής…
Η σημασία της μυϊκής και οστικής μάζας
Με την πάροδο των ετών, τόσο η οστική όσο και η μυϊκή μάζα τείνουν να μειώνονται, οδηγώντας σε ασθένειες όπως η οστεοπόρωση (απώλεια οστικής μάζας) και η σαρκοπενία (απώλεια μυϊκής μάζας). Στους καρκινοπαθείς, η απώλεια αυτή επιτείνεται από την καχεξία, μια κατάσταση που προκαλεί ταχεία απώλεια βάρους, μυϊκή ατροφία, κόπωση και γενικευμένη αδυναμία.
Σύμφωνα με έρευνες οι ασθενείς με μεγαλύτερο ποσοστό μυϊκής έχουν καλύτερα αποτελέσματα στη χημειοθεραπεία, η οποία βελτιώνει τα αποτελέσματα της θεραπείας του καρκίνου και αυξάνει τα ποσοστά επιβίωσης. Επιπλέον, η μυϊκή μάζα λειτουργεί ως δεξαμενή αμινοξέων που είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση των ιστών και τη διατήρηση της βέλτιστης λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η επίσκεψη σε φυσικοθεραπευτή για προγραμματισμένη θεραπευτική άσκηση παίζει καθοριστικό ρόλο στη θεραπεία των όγκων. Οι επιστήμονες συστήνουν ασκήσεις αντίστασης, όπως η προπόνηση με το βάρος του σώματος (calisthenics), οι ασκήσεις με ελαστικές ζώνες και η χρήση αλτήρων, σε συνδυασμό με αερόβιες δραστηριότητες, όπως το περπάτημα σε εξωτερικούς χώρους, το κολύμπι, τρέξιμο ή ποδηλασία.
Αυτές οι δραστηριότητες όχι μόνο προλαμβάνουν την απώλεια οστικής και μυϊκής μάζας, αλλά βελτιώνουν επίσης την καρδιαγγειακή λειτουργία και ενισχύουν τη ευεξία. Επιπλέον, η διατήρηση της μυϊκής μάζας συμβάλλει στη στήριξη της δομής του σώματος, βελτιώνει την ισορροπία και μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων, γεγονός που είναι απαραίτητο για την πρόληψη καταγμάτων στη μετέπειτα ζωή.
Ποια είναι όμως τα κλειδιά στην πρόληψη του καρκίνου;
Τακτική άσκηση
Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία συνιστά σε όσους έχουν νικήσει τον καρκίνο να αποφεύγουν την καθιστική ζωή και να ασκούνται τακτικά. Για παράδειγμα συστήνουν προπόνηση με αντιστάσεις τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Η θεραπευτική άσκηση και η τακτική σωματική δραστηριότητα όχι μόνο μειώνουν τα επίπεδα άγχους, αλλά βελτιώνουν τη διάθεση και την ποιότητα του ύπνου, παράγοντες που συμβάλλουν για την καλύτερη υγεία.
Το σκανδιναβικό περπάτημα ή αλλιώς nordic walking είναι ένα είδος άσκησης που βελτιώνει τη μυϊκή δύναμη και το καρδιαγγειακό, χωρίς να επιβαρύνει υπερβολικά τις αρθρώσεις. Αυτή η άσκηση παρέχει μια ιδιαίτερα χρήσιμη προπόνηση για όλο το σώμα για τους καρκινοπαθείς που επιδιώκουν να διατηρήσουν ή να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα.
Σωστή διατροφή
Οι δίαιτες που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες και άλλα συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση και την ανάπτυξη των μυών. Είναι σημαντικό για τους καρκινοπαθείς να συνεργάζονται με εξειδικευμένους διατροφολόγους για την ανάπτυξη προγραμμάτων διατροφής που να ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες ανάγκες τους.
Ο συνδυασμός της κατάλληλης διατροφής με ένα καλά δομημένο πρόγραμμα άσκησης μπορεί να μεγιστοποιήσει τα οφέλη και να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα της θεραπείας του καρκίνου.
Όπλο ατά του στρες
Εκτός από τη διατήρηση της οστικής και μυϊκής μάζας, η άσκηση απελευθερώνει ενδορφίνες, τις «χαρούμενες ορμόνες» – οι οποίες δρουν ως φυσικά παυσίπονα και βελτιώνουν τη διάθεση. Η απελευθέρωση ενδορφινών και η μείωση των ορμονών του στρες παράγουν αίσθημα ευεξίας και ηρεμίας.
Επίσης, η σωματική άσκηση προσφέρει μια ψυχική ανάπαυλα από τις καθημερινές ανησυχίες. Η γιόγκα, ο διαλογισμός και η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων άγχους και στη βελτίωση της ψυχικής ευεξίας. Από ψυχολογικής άποψης, η γιόγκα, για παράδειγμα, όχι μόνο συμβάλλει στη μείωση του στρες, αλλά προάγει επίσης την αυτοαποδοχή και τη συναισθηματική ισορροπία, ενώ βελτιώνει την ευλυγισία και τη μυϊκή δύναμη. Οι δραστηριότητες αυτές είναι προσβάσιμες σε άτομα κάθε ηλικίας και σωματικής κατάστασης, διευκολύνοντας μια ολιστική προσέγγιση της σωματικής και ψυχικής ευεξίας.
Το θέμα δεν είναι να γίνουμε πρωταθλητές, αλλά να βρούμε το είδος της άσκησης που μας ευχαριστεί και να το κάνουμε σε βάθος χρόνου. Κάθε προσπάθεια μετράει και τα οφέλη για την υγεία, τόσο τα ψυχικά όσο και τα σωματικά, είναι ανεκτίμητα.